Η Έλενα Σκυλίτση καταγόταν από εύπορη οικογένεια της Χίου, μεγάλωσε στο Λονδίνο όπου ήρθε σε επαφή με την αριστοκρατία της εποχής και απέκτησε πολύπλευρη και πλούσια εκπαίδευση. Αν και δεν γνώριζε καλά την ελληνική γλώσσα, είχε βαθιά ριζωμένη την αίσθηση του πατριωτικού καθήκοντος. Η ζωή της άλλαξε από μια ομιλία του Ελευθέριου Βενιζέλου.
Στις 5 Σεπτεμβρίου 1910, ο Ελευθέριος Βενιζέλος πραγματοποίησε την πρώτη του ομιλία στην Αθήνα. Στην ιστορική αυτή εμφάνιση στην Πλατεία Συντάγματος έγιναν σαφή τα ηγετικά χαρακτηριστικά του. Παρά το γεγονός ότι το πλήθος φώναζε υπέρ Συντακτικής Βουλής, με τον λόγο του, ο Βενιζέλος που επιθυμούσε αναθεώρηση του Συντάγματος, απέδειξε ότι πρόκειται για μια προσωπικότητα που θα καθόριζε την πολιτική ζωής της Ελλάδας τα επόμενα χρόνια.
Η ομιλία του εκσυγχρονιστή πολιτικού ενθουσίασε την Έλενα Σκυλίτση και αυτή η δημόσια εμφάνιση υπήρξε καθοριστική για τον τρόπο με τον οποίο έβλεπε τον επιφανή πολιτικό.
Σύμφωνα με μαρτυρία της, «στο Λονδίνο, όπου βρισκόμουν με τη μητέρα μου, διάβασα έναν σημαντικό λόγο που είχε εκφωνήσει στην Αθήνα, με θέμα την εσωτερική πολιτική. Η δομή του λόγου ήταν ρωμαλέα, η σκέψη τόσο ευγενική και ανώτερη, που με συνάρπασε και χωρίς τον μαγνητισμό της παρουσίας του».
Η πρώτη γνωριμία
Η ελληνίδα ομογενής συνάντησε για πρώτη φορά τον Βενιζέλο στο Λονδίνο το 1912, όταν επισκέφτηκε τη βρετανική πρωτεύουσα με σκοπό να διαπραγματευτεί το Βαλκανικό Σύμφωνο.
Η πρώτη τους συνάντηση έγινε στην Ελληνική Μητρόπολη και λίγο αργότερα, την ίδια ημέρα, ο Βενιζέλος επισκέφτηκε το σπίτι της μητέρας της Έλενας.
Από εκείνη τη στιγμή ξεκίνησε μια μεταξύ τους αλληλογραφία που θα κρατούσε πολλά χρόνια.
«Ανησυχούσα μήπως αντιληφθεί τα αισθήματά μου και αυτό με έκανε ακόμη πιο προσεχτική», ανέφερε η Έλενα Σκυλίτση.
Πολλές σκέψεις περνούσαν από το μυαλό της Έλενας. Προβληματιζόταν με το γεγονός ότι ο Βενιζέλος είχε ήδη χάσει την πρώτη του σύζυγο, είχε δυο γιους και ένα πολύ σοβαρό και δύσκολο πολιτικό πρόγραμμα σε μια εποχή που η Ελλάδα πρωταγωνιστούσε στον παγκόσμιο πολιτικό χάρτη.
Αποφάσισε να υποστηρίξει το όραμα του Βενιζέλου και ενημερωνόταν για κάθε του κίνηση.
Εν τω μεταξύ, η Ελλάδα συνταρασσόταν από τους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912-13.
Ο Ε. Βενιζέλος, ως πρωθυπουργός πλέον, υπέγραψε τη Συνθήκη ειρήνης του Βουκουρεστίου ανάμεσα στην Ελλάδα, τη Ρουμανία, τη Σερβία, το Μαυροβούνιο και την ηττημένη Βουλγαρία. Με τη συνθήκη αυτή δόθηκε τέλος στο Β’ Βαλκανικό Πόλεμο.
Το ελληνικό κράτος σχεδόν διπλασιάστηκε σε έκταση και η Έλενα Σκυλίτση έστειλε συγχαρητήριο τηλεγράφημα στον κρυφό της έρωτα.
Παράλληλα, στις αυτοβιογραφικές αναμνήσεις της σημείων μεταξύ άλλων: «Το πάθος με παρακινούσε να αφήσω τον εαυτό μου να παρασυρθεί, χωρίς να υπολογίσω τις συνέπειες και τις εμπλοκές».
Η στήριξη της Έλενας στις επιλογές του Βενιζέλου
Το 1916 βρίσκει την Ελλάδα διχασμένη, με δύο αντίπαλες κυβερνήσεις, τη μία στη Θεσσαλονίκη υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο και την άλλη στην Αθήνα υπό την επιρροή του βασιλιά Κωνσταντίνου.
Ο Βενιζέλος επέμενε ότι η Ελλάδα έπρεπε να ταχθεί στο πλευρό της Αντάντ και η Έλενα ξεκίνησε ένα «μαραθώνιο» στηρίζοντας τον πολιτικό και ενισχύοντας τον με κάθε τρόπο.
Από το σπίτι της στο Λονδίνο, ίδρυσε ένα κέντρο με σκοπό τη συγκέντρωση χρημάτων και υλικών αγαθών με προορισμό την Ελλάδα. Συγκέντρωσε εφόδια για τις ανάγκες του στρατού, οργάνωσε εκδηλώσεις και εκθέσεις. Παράλληλα έστειλε στη Θεσσαλονίκη, όπου Βενιζέλος είχε συγκεντρώσει στρατιά, φορτηγά με απαραίτητα εφόδια καθώς επίσης και ένα ασθενοφόρο, στο οποίο αναγραφόταν «Δωρεά Ελένης Σκυλίτση προς την εν Θεσσαλονίκην Εθνική Κυβέρνησιν».
Η χώρα μπήκε επίσημα στον Μεγάλο Πόλεμο τον Ιούνιο του 1917, με ενωμένους τον Εθνικό Στρατό και τον Στρατό Εθνικής Αμύνης στη Θεσσαλονίκη.
Ακολούθησε το Συνέδριο της Ειρήνης των Παρισίων κι η υπογραφή της Συνθήκης των Σεβρών το 1920.
Αμέσως μετά την υπογραφή έγινε απόπειρα δολοφονίας του Βενιζέλου και το κόμμα του ηττήθηκε στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου του 1920.
Η Έλενα από τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου βρισκόταν στην Ελλάδα και παρακολουθούσε τις συνταρακτικές εξελίξεις.
Μετά την ήττα του Βενιζέλου στις εκλογές αποφάσισε να ταξιδέψει στη Γαλλία. Ναύλωσε τη θαλαμηγό «Νάρκισσος» και ο Βενιζέλος αποφάσισε να την ακολουθήσει!
«Δεν είχε ποτέ υποπτευθεί ότι τον αγαπούσα εννέα ολόκληρα χρόνια»
Στο δύσκολο ταξίδι, ο Ε. Βενιζέλος, απογοητευμένος από την πολιτική του αποτυχία, απομονώθηκε διαβάζοντας συνεχώς.
Στη Νίκαια της Γαλλίας φιλοξενήθηκε στο σπίτι της Έλενας Ζερβουδάκη, η οποία του εκμυστηρεύτηκε τα ερωτικά αισθήματα που ένιωθε για αυτόν η Έλενα Σκυλίτση.
Όπως σημείωσε η Έλενα: «Ασφαλώς και είχε καταλάβει πως με ενδιέφερε, αλλά δεν είχε ποτέ του υποπτευθεί ότι τον αγαπούσα εννέα ολόκληρα χρόνια. […] Παρόλο που ήταν ευγνώμων που με έβρισκε πάντα πλάι του στις δύσκολες ώρες, παρόλο που γνώριζε τον θαυμασμό μου, περίμενε γράμματά μου και χαιρόταν όταν συναντιόμαστε, δεν είχε ποτέ σκεφτεί την πιθανότητα να γίνω η σύντροφος του που θα μοιραζόταν τις καλές και τις κακές μέρες, έτοιμη να δεχθεί τη γεμάτη αβεβαιότητα και περιπέτειες ζωή του».
Ο Βενιζέλος βρισκόταν για άλλη μια φορά σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Ο πολιτικός του βίος ήταν αβέβαιος. Μπροστά του η εξορία και το μέλλον του δυσοίωνο.
Η Έλενα όμως αποφάσισε να τον προσεγγίσει. Και ο Βενιζέλος τελικά ενέδωσε. Αποδέχτηκε με τη σειρά του τα αισθήματα που ένιωθε για τη δυναμική γυναίκα και με επιστολή που της έστειλε από το Σεν Ζαν ντε Λιζ, στις 5 Μαρτίου 1921, εκδήλωσε μια ξεκάθαρη ζεστή και αισιόδοξη στάση.
«Πόσες φορές δεν μου έρχεται η σκέψις τι ωραία θα ήτο, εάν όλα ήσαν ήδη τακτοποιημένα και αν ευρισκόμεθα μαζί εις τον εύμορφον τούτον τόπον».
Μισό χρόνο αργότερα η αγάπη τους σφραγίστηκε με τα δεσμά του γάμου σε μια τελετή που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο, στις 15 Σεπτεμβρίου 1921.
Διαβάστε στη «ΜτΧ»:
