Στην επανάσταση του 1821 πολλοί φιλέλληνες βοήθησαν προσφέροντας τις υπηρεσίες τους στον αγώνα των Ελλήνων. Πολλοί δεν δίστασαν να δώσουν ακόμα και τη ζωή τους για τη χώρα.
Ανάμεσά τους και ο ιταλός στρατηγός Σαντόρε Ντι Σανταρόζα, ο οποίος αναδείχθηκε σε ήρωα της ελληνικής επανάστασης και άφησε τη τελευταία του πνοή στις 8 Μαΐου 1825 στη Σφακτηρία της Μεσσηνίας.
Ο κόμης Σανταρόζα γεννήθηκε στις 18 Νοεμβρίου 1783 στη Σαρδηνία και από μικρός στρατολογήθηκε και έλαβε μέρος σχεδόν σε όλες τις μάχες κατά του Ναπολέοντα στην Ιταλία.
Διετέλεσε δήμαρχος στο Σαβιλιάνο του Πεδεμοντίου, αλλά αυτό δεν τον εμπόδισε να είναι ενεργό μέλος στην εξέγερση της πόλης του κατά των Αυστριακών.
Μετά την επανάσταση του Πεδεμοντίου ο Σανταρόζα έγινε Υπουργός Στρατιωτών. Ωστόσο το αξίωμα του δεν κράτησε πολύ, καθώς γρήγορα οι επαναστάτες συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν.
Ο Σανταρόζα κατάφερε να δραπετεύσει από την Ιταλία για το Λονδίνο. Την περίοδο εκείνη στο Λονδίνο όπως και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, οι άνθρωποι ήταν ευαισθητοποιημένοι με τον αγώνα της Ελλάδας.
Ο Σανταρόζα που έζησε σκληρές μάχες από πρώτο χέρι στην πατρίδα του, αποφάσισε να βοηθήσει τους Έλληνες.
« Αγαπώ την Ελλάδα με μια αγάπη που έχει κάτι το υπέροχο. Ο ελληνικός λαός, καλός και γενναίος που έζησε αιώνες δουλείας είναι δικός μας αδελφός. Είναι κοινές οι τύχες της Ιταλίας και της Ελλάδος και επειδή δεν μπορώ να κάμω τίποτε πια για την πατρίδα μου, έχω υποχρέωση να αφιερώσω στην Ελλάδα τα λίγα χρόνια και τις δυνάμεις που μου μένουν…»
Λόγια του Σανταρόζα που εκφράζει την αγάπη του για την Ελλάδα και τη διάθεσή του να συνδράμει στον αγώνα της.
Το 1824 πήγε στο Ναύπλιο και έκανε αίτηση για να καταταγεί στις επαναστατικές δυνάμεις.
Ωστόσο για να εγκριθεί το αίτημα του έπρεπε να πείσει τους Κουντουριώτη και Παπαφλέσσα για τις προθέσεις του.
Πράγματι, ο Ιταλός αξιωματικός όταν παρουσιάστηκε, ζήτησε την θέση ενός απλού στρατιώτη χωρίς κανένα αντάλλαγμα και τους παρακάλεσε να τον στείλουν στη Μεσσηνία για να πολεμήσει στο πλευρό του Μαυροκορδάτου.
Η Σφακτηρία πολιορκούταν από τους Αιγύπτιους του Ιμπραήμ Πασά και ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος είχε πάει με τους άντρες του να την υπερασπιστεί.
Ο Ντερόσι, όπως ήταν το όνομα που δόθηκε στον Σανταρόζα από τους Έλληνες επαναστάτες, ήταν ανάμεσα στο στρατό του Μαυροκορδάτου.
Ο Αναγνωσταράς που έβλεπε τον πολυάριθμο στρατό του Ιμπραήμ να πλησιάζει, ζήτησε στον Μαυροκορδάτο να του στείλει βοήθεια.
Ο Μαυροκορδάτος που είχε εγκατασταθεί στο Νεόκαστρο, την προηγούμενη μέρα της μάχης έστειλε στη Σφακτηρία 100 αγωνιστές.
Στις 8 Μαΐου 1825 ο Ιμπραήμ με τρεις χιλιάδες άντρες και μεγάλο στόλο έναντι των Ελλήνων, κατέλαβε τη Σφακτηρία.
Οι Έλληνες επαναστάτες έδωσαν γενναία μάχη, αλλά δεν κατάφεραν να νικήσουν τις Αιγυπτιακές δυνάμεις.
Ο απολογισμός των νεκρών ήταν 350 Έλληνες. Ανάμεσά τους και ο γενναίος Σαντόρε Σανταρόζα.
Ο ιταλός φιλέλληνας τραυματίστηκε από τους εχθρούς, αλλά συνέχισε να μάχεται έως ότου ένας Αιγύπτιος τον πλήγωσε θανάσιμα.
Ο Σανταρόζα έδωσε ανιδιοτελή μάχη και ο ηρωισμός του αναγνωρίστηκε τόσο από τους Έλληνες όσο και από τους συμπατριώτες του.
Αργότερα στη Σφακτηρία στήθηκε αναμνηστική πυραμίδα στη μνήμη του Σανταρόζα και των Ελλήνων ηρώων, καθώς και μνημεία προς τιμήν των Άγγλων, Ρώσων και Γάλλων που έπεσαν δύο χρόνια αργότερα στη ναυμαχία του Ναυαρίνου (8 Οκτωβρίου του 1827) που οδήγησε στην απελευθέρωση της Ελλάδας.
