Η βουλγαρική κατοχή (1941-44) στις περιοχές της Ανατολικής Μακεδονίας και της Δυτικής Θράκης υπήρξε ιδιαίτερα στυγνή και σκληρή και αποσκοπούσε στην πλήρη εθνολογική μεταβολή της περιοχής και την αφομοίωσή της από το βουλγαρικό κράτος.
Οι αρχές κατοχής μεταχειρίστηκαν κάθε μέσο προκειμένου να επιτύχουν τον εκβουλγαρισμό της περιοχής, κατά παράβαση των κανόνων του διεθνούς δικαίου. Ανάμεσα στα άλλα προώθησαν ένα συστηματικό σχέδιο υποσιτισμού των Ελλήνων κατοίκων της περιοχής, που οριακά τρέφονταν με δελτία σίτισης.
Πολλά διατροφικά είδη, όπως γάλα, μέλι, ρύζι και αλάτι διατίθεντο αποκλειστικά για τους Βουλγάρους και για εκείνους που δέχονταν να λάβουν τη βουλγαρική υπηκοότητα.
Ουσιαστικά για τους Έλληνες απέμεναν 200 γραμμάρια μπομπότας (καλαμποκάλευρου) κατ’ άτομο την ημέρα και 300 για τους ηλικιωμένους και τα παιδιά.
Το 90% της παραγωγής σίτου της εύφορης μακεδονικής γης αγοράζονταν από τις αρχές κατοχής σε εξευτελιστικές τιμές ή δεσμεύονταν για τις ανάγκες των βουλγαρικών στρατιωτικών μονάδων που έδρευαν στην περιοχή. Το ίδιο συνέβαινε και με κάθε είδους αγροτικό προϊόν που ήταν απαραίτητο για τη διαβίωση του πληθυσμού.
Η πρακτική αυτή ευθύνεται ως ένα βαθμό και για τον μεγάλο λιμό που έπληξε την Αθήνα και τα άλλα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, καθώς η μεγαλύτερη παραγωγή σίτου προερχόταν από τις βουλγαροκρατούμενες περιοχές της Μακεδονίας. Λόγω των βουλγαρικών δημεύσεων, το σιτάρι δεν έφτανε στην υπόλοιπη χώρα.
Ο αριθμός των Ελλήνων που πέθαναν από την πείνα στη Βόρειο Ελλάδα παραμένει άγνωστος, καθώς όλες οι ελληνικές διοικητικές υπηρεσίες είχαν αντικατασταθεί από αντίστοιχες βουλγαρικές. Οι τελευταίες φυσικά δεν κατέγραψαν τις απώλειες.
Η κατοχική επιτροπή Μακεδόνων και Θρακών απευθύνθηκε για το ζήτημα αυτό προς τον Διεθνή, τον Γερμανικό, τον Ιταλικό και τον Ελβετικό Ερυθρό Σταυρό, αρχικά χωρίς αποτέλεσμα.
Τον Δεκέμβριο του 1942 Ελβετός εκπρόσωπος του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού μετέβη στη Σόφια, όμως δεν του επιτράπηκε να μεταβεί στις κατεχόμενες περιοχές.
Τελικά έφθασε εκεί ο πρόεδρος της Βουλής του καντονίου της Γενεύης. Οι επικριτικές του αναφορές ανάγκασαν τη βουλγαρική κυβέρνηση να διακόψει προσωρινά την πολιτική υποσιτισμού του ελληνικού πληθυσμού.
Το 1943 ωστόσο επανήλθε δριμύτερη απαγορεύοντας την πώληση ζωικών προϊόντων, όπως κρέας, αυγά, γάλα, τυρί, σε Έλληνες υπηκόους!
Νίκος Γιαννόπουλος
ιστορικός
