Κυπριακό ψηφιδωτό τουλάχιστον 1.600 ετών που απεικονίζει τον Άγιο Μάρκο βρέθηκε στο Μονακό από Ολλανδό ερευνητή μετά από τριετή έρευνα. Ο ερευνητής το επέστρεψε στην Κύπρο, όπου ανήκει.
Το ψηφιδωτό του Αγίου Μάρκου είχε κλαπεί από την Εκκλησία της Παναγίας της Κανακαριάς μετά την εισβολή των τουρκικών δυνάμεων το 1974. Η αξία του ψηφιδωτού εκτιμάται στα έντεκα εκατομμύρια ευρώ.
«Πρόκειται για ένα από τα τελευταία και ωραιότερα παραδείγματα τέχνης από την πρώιμη βυζαντινή εποχή που είχαν κλαπεί από την Κύπρο τη δεκαετία του 1970» είπε ο ερευνητής Άρθουρ Μπραντ που κατάφερε να το εντοπίσει.
Η έρευνά του διήρκεσε τρία χρόνια. Κάποια στιγμή ένα έμπορος τέχνης στο Λονδίνο του έδωσε ένα στοιχείο που τον οδήγησε στο Μονακό. Συνομίλησε ακόμη και ανθρώπους του υποκόσμου. Τελικά, εντόπισε το ψηφιδωτό στο σπίτι μιας οικογένειας από τη Βρετανία. Το είχε αγοράσει πριν από 40 χρόνια, χωρίς όμως να γνωρίζει ότι είχε στα χέρια της έναν θησαυρό που λεηλατήθηκε από την Κύπρο.
Η οικογένεια συμφώνησε να το παραδώσει στην Κύπρο με αντάλλαγμα ένα μικρό αντίτιμο για τα έξοδα αποκατάστασης και συντήρησης του.
Ο ιδιωτικός ερευνητής το παράδωσε στην πρεσβεία της Κύπρου στη Χάγη και όπως εξήγησε στην προσωπική του σελίδα στο facebook «το ανεκτίμητο έργο τέχνης αποτελεί μέρος της ψυχής των Κυπρίων» και έπρεπε να επιστραφεί σε εκείνους.
Εκτός από το ψηφιδωτό του Αγίου Μάρκου από την εκκλησία εκλάπησαν και άλλα θρησκευτικά αντικείμενα εκείνη τη εποχή. Τα περισσότερα κατέληξαν στα χέρια λαθρεμπόρων.
Περίπου δώδεκα ψηφιδωτά έχουν καταφέρει να εντοπιστούν και να επιστραφούν μέχρι σήμερα, ενώ ένα από αυτά απεικονίζει τον Απόστολο Ανδρέα.
«Τα ψηφιδωτά της Κανακαρίας έχουν τεράστια σημασία στη χριστιανική τέχνη και στον παγκόσμιο πολιτισμό» δήλωσε η Μαρία Παφίτη πρώην επικεφαλής του τμήματος στον βρετανικό οίκο δημοπρασιών Cristie’s.
Στο παρελθόν ο Ολλανδός ερευνητής είχε εντοπίσει τα «άλογα του Χίτλερ», όπως ονομάζονται δύο τεράστια χάλκινα αγάλματα που είχε φτιάξει ο ναζί γλύπτης Τζόζεφ Τόρακ.
