Το 1876 ο Ερρίκος Σλήμαν, έχοντας μελετήσει με λεπτομέρεια το έργο του Παυσανία, ανέβηκε κοντά στο βουνό Τρητός, απέναντι απ’ τον Αργολικό κόλπο. Ύστερα από μερικές ημέρες ανασκαφών έφερε στο φως λακκοειδείς τάφους πίσω απ την Πύλη των Λεόντων. Είχε ανακαλύψει τις «Πολύχρυσες Μυκήνες», του μυθικού Αγαμέμνονα, που ύμνησε ο Όμηρος.
Ο Σλήμαν έφερε στο φως πλήθος χρυσών τέχνεργων, κοσμημάτων και καθημερινών αντικειμένων των ανθρώπων που έζησαν στο μυκηναϊκό βασίλειο, τα οποία σήμερα φιλοξενούνται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκηνών. Ανάμεσα στα χρυσά αντικείμενα που ανακάλυψε, ξεχωρίζει το Χρυσό προσωπείο, γνωστό ως «προσωπείο του Αγαμέμνονα» το οποίο εντοπίστηκε τρεις ημέρες πριν από το τέλος της ανασκαφής. Πρόκειται για ένα νεκρικό προσωπείο και βρέθηκε πάνω στο πρόσωπο ενός νεκρού στον ταφικό θάλαμο Ε’ του ταφικού περιβόλου Α’.
Όταν το αντίκρισε ο Σλήμαν πίστεψε ότι είχε βρει τον τάφο του Αγαμέμνονα. Διαβάστε πώς το περιέγραψε:
«… τα χαρακτηριστικά είναι τελείως ελληνικά και πρέπει ειδικά να προσεχθεί η μακριά λεπτή μύτη, η οποία βρίσκεται σε ευθεία γραμμή με το μέτωπο και κάθε άλλο από μικρή είναι. Τα μάτια, που είναι κλειστά, είναι μεγάλα και αποδίδονται καλά με τις βλεφαρίδες, πολύ χαρακτηριστικό επίσης είναι το μεγάλο στόμα με τα χείλη σε καλές αναλογίες. Επίσης η γενειάδα έχει καλά αποδοθεί και ειδικότερα το μουστάκι με τις άκρες του στραμμένες προς τα επάνω σε σχήμα ημισελήνου. (…) Μας προκαλεί κατάπληξη η δεξιοτεχνία των αρχαίων Μυκηναίων χρυσοχόων, οι οποίοι μπορούσαν να κατασκευάσουν πορτρέτα σε πλάκα συμπαγούς χρυσού και κατά συνέπεια να ανταγωνίζονται οποιονδήποτε σύγχρονο χρυσοχόο…».
Σύμφωνα με την επικρατέστερη θεωρία, οι Μυκηναίοι κάλυπταν με χρυσές μάσκες τους νεκρούς για να τους προστατεύσουν από τις κακές επιρροές. Από την ποσότητα του χρυσού ήταν φανερό ότι επρόκειτο για βασιλικό τάφο. Ωστόσο, δεν ήταν ο τάφος του Αγαμέμνονα, όπως πίστευε ο Σλήμαν. Ύστερα από μελέτες προέκυψε ότι το προσωπείο δημιουργήθηκε το 1550-1500 π.Χ., τρεις αιώνες πριν από την εποχή που έζησε ο μυθικός βασιλιάς. Βέβαια, μέχρι σήμερα το συγκεκριμένο εύρημα είναι γνωστό ως το προσωπείο του Αγαμέμνονα και είναι το σημαντικότερο εύρημα από τις ανασκαφές στις Μυκήνες.
Η αμφισβήτηση της ανακάλυψης και οι θεωρίες συνωμοσίας
Πολλοί κατήγοροι του Σλήμαν αμφισβήτησαν την αυθεντικότητα του προσωπείου, εξαιτίας όσων είχαν προηγηθεί με τον «Θησαυρό του Πριάμου» στην Τροία, τον οποίο είχε φυγαδεύσει στη Γερμανία. Επίσης, η χρονική στιγμή που βρέθηκε το προσωπείο προκάλεσε περισσότερα ερωτήματα. Ο Σλήμαν ανακάλυψε τη μάσκα του Αγαμέμνονα, αμέσως μετά από ένα ξαφνικό ταξίδι στην Αθήνα και μετά από τέσσερις μήνες ανασκαφών. Πολλοί υποστήριζαν ότι στην Τροία είχε μεταφέρει από άλλους αρχαιολογικούς χώρους τα ευρήματα και πως το ίδιο έκανε και στις Μυκήνες, προκειμένου να μην κλείσει τις ανασκαφές δίχως μια σημαντική ανακάλυψη.
Αυτός ήταν ο λόγος που όταν το ελληνικό κράτος του χορήγησε άδεια, όρισε ως επιτηρητή των ανασκαφών τον αρχαιολόγο, Παναγιώτη Σταματάκη. Συνολικά βρέθηκαν στις Μυκήνες 5 χρυσές μάσκες, οι οποίες ήταν όλες ανδρικές και είχαν κλειστά τα μάτια. Στις 30 Νοεμβρίου 1876, εντοπίστηκε το προσωπείο του Αγαμέμνονα, το οποίο ήταν το τελειότερο και ομορφότερο από όλα. Αυτός ήταν ένας ακόμη λόγος για τους συνωμοσιολόγους που υποστήριξαν ότι ο Σλήμαν την είχε αναχαράξει όταν ταξίδεψε στην Αθήνα.
Βέβαια, ο Σταματάκης που ήταν παρών στην ανασκαφή έγραφε στο ημερολόγιό του, ότι την ημέρα που βρέθηκε το προσωπείο του Αγαμέμνονα υπήρχαν στον χώρο πολλοί μάρτυρες, οι οποίοι είδαν από κοντά την στιγμή που ήρθε στο φως το προσωπείο. Η μαρτυρία του βάζει τέλος στις θεωρίες συνωμοσίας. Σύμφωνα με το Αρχαιολογικό Μουσείο Μυκηνών η μάσκα του Αγαμέμνονα είναι η μοναδική που απεικονίζει γενειοφόρο άνδρα, αλλά και η μοναδική με τόσο έντονη απόδοση των χαρακτηριστικών του προσώπου.
Δείτε από ψηλά στο βίντεο του Up Drones το μυθικό βασίλειο των Λεόντων:
Διαβάστε επίσης: Έτσι ήταν οι πολύχρυσες Μυκήνες, το βασίλειο του μυθικού Αγαμέμνονα. Τρισδιάστατη αναπαράσταση με το ανάκτορο και το οχυρό (βίντεο)
