Τη δεκαετία του΄50 οι συγκεντρώσεις και οι παρελάσεις υπέρ της ανεξαρτησίας της Κύπρου περιορίζονταν στον ελλαδικό χώρο, με πιο γνωστές αυτές που έγιναν τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο του 1958, σε Αθήνα και Λευκωσία αντίστοιχα.
Όμως, στις 21 Απριλίου 1958 το αίτημα των Κυπρίων για αυτοδιάθεση θα γινόταν γνωστό με εκκωφαντικό τρόπο στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, όταν 100.000 Ελληνοαμερικανοί παρήλασαν στους δρόμους της Νέας Υόρκης στηρίζοντας τον αγώνα του κυπριακού λαού για απαλλαγή από τη βρετανική «κηδεμονία».
Στη μεγαλειώδη παρέλαση, η οποία έγινε στην πασίγνωστη 5η Λεωφόρο στο Μανχάταν, χιλιάδες κόσμου κρατούσαν πλακάτ με την επιγραφή «Αυτοδιάθεση στην Κύπρο», ενώ την παράσταση έκλεψαν τα τεράστια άρματα, βαμμένα στα χρώματα της Ελλάδας.
Συμμετείχαν επίσης φιλαρμονικές, πλήθος μαθητών και φοιτητών, παλαίμαχοι, αλλά και αποσπάσματα στρατιωτικών.
Επίσημοι προσκεκλημένοι της ελληνικής κοινότητας ήταν ο τότε κυβερνήτης της Νέας Υόρκης Άβερελ Χάριμμαν και ο δήμαρχος Ρόμπερτ Γουώρκνερ.
Σύντομα η παρέλαση μετατράπηκε σε διαμαρτυρία, η οποία προσέλκυσε το ενδιαφέρον των κατοίκων της αμερικανικής μεγαλούπολης, με τον Τύπο της εποχής να κάνει λόγο για περίπου ένα εκατομμύριο κόσμο.
«Ένα περίπου εκατομμύριο Νεοϋρκέζων επευφήμησαν χθες και χειροκρότησαν τους συμμετέχοντες, οι οποίοι αξίωσαν αυτοδιάθεση της Κύπρου.»
Το μήνυμα του Μακάριου από τις Σεϋχέλλες και το «άνοιγμα» στις ΗΠΑ
Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ο οποίος την εποχή εκείνη βρισκόταν εξόριστος στις Σεϋχέλλες, έστειλε το δικό του μήνυμα στην «επιτροπή εορτασμού» εγκωμιάζοντας παράλληλα την ιστορία του αμερικανικού έθνους.
«Οι σκέψεις του κυπριακού λαού στρέφονται προς την μεγάλη Δημοκρατία σας, με την ένθερμη πίστη ότι το Αμερικανικό Έθνος τηρώντας την μακρά και ευγενή παράδοσή του, θα επεκτείνει αποτελεσματικά την υποστήριξή του προς την κυπριακή υπόθεση με τέτοιο τρόπο, ώστε να επικρατήσουν στην Κύπρο η δικαιοσύνη και η ελευθερία.»
Το μήνυμα του Μακάριου διαβάστηκε στον γνωστό δρόμο του Μανχάταν από τα μεγάφωνα, με το πλήθος να ζητωκραυγάζει και να απαιτεί ελευθερία και αυτοδιάθεση της νήσου.
Πολλοί διαδηλωτές κρατούσαν πανό με την προσωπογραφία του Μακάριου, ενώ ο εκφωνητής τον χαρακτήρισε «ιερομάρτυρα του υπέρ της ελευθερίας αγώνος.»
Η παρέλαση και η μετέπειτα διαμαρτυρία διήρκεσαν πολλές ώρες, με τους κάτοικους της Νέας Υόρκης να παρακολουθούν με αμείωτο το ενδιαφέρον.
Στα χρόνια που ακολούθησαν έως την ανεξαρτησία του νησιού το 1960, πολλές συγκεντρώσεις στην Κύπρο μονοπώλησαν το ενδιαφέρον μερίδας του διεθνούς Τύπου, καθώς ήταν σπάνιο φαινόμενο σε μια τόσο μικρή χώρα να γίνονται εκδηλώσεις διαμαρτυρίας και συγκεντρώσεις τέτοιας έκτασης.
Η αρχική φωτογραφία είναι από τον πίνακα «Patience» της Nancy LoCiero