Οι νικηφόρες μάχες του θρυλικού καταδρομικού «Αβέρωφ» κατά τους βαλκανικούς πολέμους και η κυριαxρχία του στη θάλασσα του Αιγαίου μετέτρεψαν το πλοίο και τον ναύαρχο Κουντουριώτη σε ζωντανούς μύθους.
Παρά τις νίκες που εξασφάλιζε ο ελληνικός στόλος, οι ημέρες έντασης στο Αιγαίο και οι τουρκικές επιθέσεις δε σταματούσαν να απειλούν τα ελληνικά αντιτορπιλικά πλοία, που περιπολούσαν στην περιοχή των Στενών. Αρχές Ιανουαρίου 1913 ο ναύαρχος Κουντουριώτης δεν έπεσε στην τουρκική παγίδα και κατάφερε να εξολοθρεύσει τον στόλο των Τούρκων. Είχε ήδη προηγηθεί η νικηφόρα ναυμαχία της «Έλλης» τον προηγούμενο μήνα και έτσι ο ελληνικός στόλος ήταν ενδυναμωμένος.
Tη νύχτα της 2ας Ιανουαρίου 1913 το τουρκικό «Χαμηδιέ» πέρασε από τον Ελλήσποντο στο Αιγαίο και κατάφερε με πλήρη συσκότηση να πλησιάσει το λιμάνι της Σύρου. Χωρίς να γίνει αντιληπτό από τον ελληνικό στόλο, βομβάρδισε το λιμάνι της Ερμούπολης και προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο πλωτό πλωτό νοσοκομείο «Μακεδονία». Σκοπός του «Χαμηδιέ» ήταν να οδηγήσει το θωρηκτό Αβέρωφ στην καταδίωξη του. Να του αποσπάσει την προσοχή ώστε να μπορεί να δρα ανενόχλητο στο Αιγαίο.
Ο ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης δεν έπεσε στην παγίδα των Τούρκων και δεν έδωσε εντολή για καταδίωξη του τουρκικού καταδρομικού. Αντιθέτως έστησε κατά τέτοιο τρόπο τα πλοία του ελληνικού στόλου, ώστε ο τουρκικός να θεωρεί ότι το «Αβέρωφ» απουσιάζει. Τα τρία θωρηκτά «Ύδρα», «Σπέτσες», «Ψαρά» μαζί με κάποια αντιτορπιλικά, απέπλευσαν από το λιμάνι του Μούρδου, ενώ το «Αβέρωφ» είχε τοποθετηθεί πριν από τη Λήμνο για να μη φαίνεται.
Ο τουρκικός στόλος θεώρησε ότι μπορεί να αντιμετωπίσει τα 3 ελληνικά πλοία, κατευθύνθηκε προς τη Λήμνο και ξεκίνησε τη ρίψη βολών. Τότε εμφανίστηκε αιφνιδιαστικά το «Αβέρωφ» και εξολόθρευσε τον τουρκικό στόλο. Η ναυμαχία της Λήμνου στις 5 Ιανουαρίου έληξε νικηφόρα και έληξε με τον εγκλεισμό του οθωμανικού στόλου εντός των Δαρδανελίων.
Με τη νίκη στη ναυμαχία της Λήμνου το θωρηκτό ήταν αραγμένο στο λιμάνι του Μούδρου. Εκεί εκτυλίχθηκε μια διαφορετική ιστορία, καθόλου πολεμική. Ο λιμενάρχης του Μούδρου ήταν αρραβωνιασμένος με μια κοπέλα από την περιοχή. Στο γάμο του θέλησε να έχει κουμπάρο τον ναύαρχο Παύλο Κουντουριώτη, ο οποίος όχι μόνο δέχτηκε να γίνει κουμπάρος του λιμενάρχη, αλλά δέχτηκε ο γάμος να γίνει επί του θωρηκτού «Αβέρωφ».
Στις 24 Φεβρουαρίου το ζευγάρι, συνοδευόμενο από τις οικογένειες του, συγκεντρώθηκε στην πρύμνη του Αβέρωφ μαζί με το πλήρωμα και τον Κουντουριώτη για να τελέσουν το μυστήριο. Κατά τη διάρκεια του γάμου έφτασε ένα ραδιοτηλεγράφημα στο πλοίο που προειδοποιούσε για μια τουρκική απειλή. «Εχθρός εξέρχεται», έγραφε λακωνικά.
Ο κουμπάρος ναύαρχος Κουντουριώτης διαχειρίστηκε με ψυχραιμία την αναστάτωση του κόσμου και έδωσε εντολή να μην διακοπεί το μυστήριο. Όταν το μυστήριο ολοκληρώθηκε, ένα νέο ραδιοτηλεγράφημα έφτασε, το οποίο ανήγγειλε ότι το τουρκικό πλοίο που πλησίαζε ήταν το «Μετζηδιέ».
Την ημέρα του γάμου το τουρκικό καταδρομικό «Μετζηδιέ» με οκτώ αντιτορπιλικά επιχειρούσε να εξέλθει στο Αιγαίο. Τα ελληνικά ανιχνευτικά σκάφη, το εντόπισαν, ειδοποίησαν με τον ασύρματο το στόλο του «Αβέρωφ». Αμέσως ο ναύαρχος Κουντουριώτης έδωσε εντολή για ναυμαχία. Όταν τα τουρκικά πολεμικά πλοία είδαν στο βάθος τον ελληνικό στόλο σε θέση ναυμαχίας, υποχώρησαν και εισήλθαν πάλι στα Στενά και ο ελληνικός στόλος στο τέλος κατέπλευσε στην Τένεδο.