Η γλυπτική της Κλασικής και Ελληνιστικής περιόδου στην Ελλάδα επηρέασε βαθύτατα όλες τις γλυπτικές αναπαραστάσεις του ανδρικού σώματος από τους Ρωμαίους μέχρι και τους Ευρωπαίους καλλιτέχνες της Αναγέννησης.
Σε όλα τα αγάλματα, ωστόσο, που εκθειάζουν το ρωμαλέο αρχαιοελληνικό σώμα, φαίνεται πως το μέγεθος του ανδρικού μορίου είναι δυσανάλογα μικρό σε σχέση με το υπόλοιπο κορμί.
Η κατανόηση του ανδρισμού από τους Αρχαίους Έλληνες
Πολλοί ιστορικοί τέχνης έχουν ασχοληθεί με την αναπαράσταση των ανδρικών γεννητικών οργάνων σε αγάλματα της Κλασικής και Ελληνιστικής περιόδου του αρχαίου ελληνικού κόσμου.
Για τους Αρχαίους Έλληνες το μέγεθος του φαλλού συνδεόταν με τις αρετές που έπρεπε να διακατέχουν τον ιδανικό άνδρα.
Το πρότυπο του Αρχαίου Έλληνα ήταν ένας άνθρωπος ορθολογιστής, διανοούμενος και αυθεντικός.
«Η συνουσία δεν είχε σχέση με τον μικρό φαλλό, που του επέτρεπε να πράττει με σύνεση και λογική», ανέφερε η ιστορικός τέχνης Έλεν Όρεντσον.
Όλα τα ελληνικά γλυπτά αντανακλούσαν το ήθος και το ψυχικό κάλλος του ιδανικού άνδρα. Την αρμονία και τον ιδεαλισμό.
«Οι Έλληνες συνέδεαν τους μικρούς και χωρίς φαλλούς με τη μετριοπάθεια, η οποία ήταν μία από τις αρετές που διέκρινε τη σωστή ανδροπρέπεια των Ελλήνων», εξηγεί ο καθηγητής αρχαίας ελληνικής ιστορίας Άντριου Λίαρ, που επισημαίνει: » υπάρχει μία αντίθεση μεταξύ μικρών και χωρίς στύση ανδρικών μορίων των ιδανικών ανδρών, όπως ήταν οι ήρωες, οι αθλητές και οι θεοί, και των υπερμεγέθων, σε στύση φαλλών των Σατύρων και πολλών άλλων μη ιδανικών ανδρών. Οι ηλικιωμένοι άνδρες, για παράδειγμα, συχνά είχαν μεγάλος πέος».
Ταυτόχρονα, οι Αρχαίοι Έλληνες εκτιμούσαν περισσότερο τα μικρά γεννητικά μόρια.
«Οι πολιτισμικές αξίες σχετικά με το ανδρικό κάλλος ήταν εντελώς διαφορετικές στην Αρχαία Ελλάδα», ανέφερε η Όρεντσον.
«Σήμερα, οι μεγάλοι φαλλοί θεωρούνται ανδροπρεπείς, αλλά τότε, τα μικρά μόρια είχαν πολύ μεγαλύτερη αξία».
Ρεαλιστικά αγάλματα και η σημασία του μεγέθους του φαλλού
Ένας άλλος λόγος που το μέγεθος του φαλλού στα ελληνικά γλυπτά φαντάζει μικρό, οφείλεται και στον ρεαλισμό που απέδιδαν οι καλλιτέχνες στα δημιουργήματά τους.
Ο ανδρικός φαλλός διακρινόταν με μία χαλαρότητα, όπως ακριβώς είναι το ανδρικό μόριο που δεν βρίσκεται σε στύση.
Η αισθητική και η πραγματικότητα συνέκλιναν στα αγάλματα και οι γλύπτες επέλεγαν να αποθεώσουν την αρμονία του γυμνού ιδανικού σώματος.
Βέβαια, δεν παρέλειπαν να απεικονίζουν και αγάλματα με υπερβολικά μεγάλους φαλλούς.
Το τεράστιο μέγεθος παρέπεμπε σε τρία συγκεκριμένα χαρακτηριστικά.
Ανοησία, λαγνεία και ασχήμια.
Οι σάτυροι, οι μυθολογικές μορφές, ακόλουθοι του θεού Διονύσου που ήταν επιρρεπείς στο κρασί και την απληστία, απεικονίζονταν με υπερμεγέθη γεννητικά όργανα.
Μία άλλη μυθολογική υπόσταση με το συγκεκριμένο χαρακτηριστικό ήταν ο Πρίαπος. Ο θεός της γονιμότητας είχε δεχθεί τις κατάρες της Ήρας και είχε καταδικαστεί σε αιώνια και επώδυνη στύση, σεξουαλική ανικανότητα και ανοησία.
Έγινε μάλιστα τόσο απεχθής στους υπόλοιπους θεούς, οι οποίοι τελικά τον εξόρισαν από τον Όλυμπο.
Η ίδια νοοτροπία εμφανίστηκε και στα αρχαία λογοτεχνικά κείμενα.
Σύμφωνα με τον Αριστοφάνη, ο υπερμεγέθης φαλλός ήταν συνώνυμο ατιμασμένων και μη αθλητικών νεαρών Αθηναίων. Παράλληλα με τα μεγάλα γεννητικά όργανα, οι νεανίες είχαν χλωμή επιδερμίδα, στενό θώρακα και ήταν εξαιρετικά χυδαίοι.
Ο φοβισμένος Δαυίδ
Η γλυπτική προοπτική των Αρχαίων Ελλήνων επικράτησε και κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους. Η μεγάλη της αναβίωση όμως συνέβη κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης στη Δυτική Ευρώπη, μια πλούσια εποχή για την Τέχνη.
Πέρα από την ελληνική επιρροή, ωστόσο, υπάρχει ακόμη μία εκδοχή για τους μικρούς φαλλούς των αγαλμάτων της εποχής.
Τουλάχιστον για τον Δαυίδ του Μιχαήλ Άγγελου.
Το 2005, δύο ιατροί από την ιταλική Φλωρεντία, δημοσίευσαν μία διατριβή, στην οποία εξηγούσαν γιατί το μόριο του Δαυίδ είναι τόσο μικρό.
Το επιχείρημά τους ήταν ο φόβος.
Πράγματι, αν κάποιος παρατηρήσει, στο πρόσωπο του Δαυίδ είναι αποτυπωμένος ο τρόμος και η ανησυχία για την επικείμενη μάχη με τον Γολιάθ.
Σύμφωνα με τους γιατρούς, ο Μικελάντζελο σμίλεψε και την παραμικρή λεπτομέρεια στο σώμα του Δαυίδ, με σκοπό να αντικατοπτρίζουν τον τρόμο και την ένταση – συμπεριλαμβανομένων και των γεννητικών του οργάνων.
Διαβάστε στη «ΜτΧ»: Ποια ήταν τα αρχαία «διεγερτικά» που έκαναν τους εραστές ακαταμάχητους έως και 12 φορές την ημέρα. Πώς τιμωρούταν η μοιχεία και γιατί τοποθετούσαν αγάλματα του γυμνού Πρίαπου στους κήπους της αγοράς…
