Όταν τον Σεπτέμβρη του ’74 πάνω από 400 προσφυγόπουλα της κυπριακής τραγωδίας έφευγαν από τη «ματωμένη» πατρίδα τους για να φτάσουν στην Ηλεία και να βρουν στέγη

Εκείνο τον Σεπτέμβρη 415 προσφυγόπουλα της κυπριακής τραγωδίας έφευγαν από τη «ματωμένη» πατρίδα τους για να φτάσουν στην Ηλεία και να βρουν στέγη εκεί. Τον περασμένο Δεκέμβρη τελέστηκε τελετή ευγνωμοσύνης προς τον Νομό από το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου, την Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου και την Ιερά Μητρόπολη Ηλείας στη Λευκωσία, και ακολούθως στις 21 Ιανουαρίου στον Πύργο Ηλείας.

Όπως σημείωνε η Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου, «τα  Κυπριόπουλα φιλοξενήθηκαν σε ιδρύματα και οικογένειες της Ηλείας κατά το σχολικό έτος 1974-75 ενώ μικρότερες ομάδες παιδιών φιλοξενήθηκαν και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος. Επίσης, προσφυγόπουλα μαθητές, το 1974, δέχθηκαν στην Κύπρο τη συμπαράσταση των εξ Ελλάδος αδελφών και με σχολικές τσάντες που εμπεριείχαν τα αναγκαία σχολικά είδη».

Μεταξύ των 415 παιδιών είναι και ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιώργος Γεωργίου. Ο ίδιος είχε μιλήσει στην εκδήλωση που έλαβε χώρα στην Κύπρο. «Άγνωστοι τότε ανάμεσα μας. Στοιβαγμένοι απάνω στο πλοίο της γραμμής για τον Πειραιά. Με βλέμμα απλανές, κάποιοι μαζεύονταν απόμερα και άκουγες το συριστό κλάμα τους. Μακριά από τους δικούς μας, κάποιων είχαν σκοτωθεί και άλλων αγνοούνταν. Μακριά από τον όλεθρο του πολέμου», είπε, προσθέτοντας πως όταν αντίκρισε το λιμάνι του Πειραιά αισθάνθηκε απερίγραπτο δέος.

Θυμήθηκε ακόμη ότι κάποιοι έμειναν σε ιδρύματα και άλλοι σε οικογένειες, αφού «οι φτωχοί άνθρωποι, αγρότες και μεροκαματιάρηδες άνοιξαν τα σπιτικά τους, μα πιο πολύ την ψυχή τους και μας ζέσταναν για μια χρονιά».

Ο Δημήτρης Πανουργιάς, από την Αμαλιάδα, που φιλοξένησε τα αδέλφια Κώστα και Κούλα, μιλώντας στην ίδια εκδήλωση γύρισε τη μνήμη του πίσω και είπε πως «μέχρι που τα λεωφορεία έφθασαν στην Αμαλιάδα δεν ήξερα, όπως κανένας μέχρι εκείνη τη στιγμή τίποτε για τη φιλοξενία».

«Είδαμε τα λεωφορεία το ένα πίσω από το άλλο, ο κόσμος τα «είχε χάσει». Στη συνέχεια αφηγήθηκε την ιστορία μιας γριούλας, η οποία όπως ανέφερε «είχε ένα περιπτεράκι και πήρε ένα κιβώτιο γαριδάκια και τα μοίραζε στα παιδιά». Παρόλο που ο ίδιος είχε δύο δικά του παιδιά, ένα 6 ετών και δεύτερο πέντε μηνών, είπε πως «τα προσφυγόπουλα μας έδωσαν ζωή» και αποφάσισε να κρατήσει τα δύο προσφυγόπουλα στο σπίτι του.

Τα κυπριόπουλα που φιλοξενήθηκαν στην Ελλάδα, το 1974-1975 ξεπερνούσαν τα χίλια συνολικά.

Εκτός από τα 415 της Ηλείας, άλλα 100 βρέθηκαν στο Παπάφειο Ορφανοτροφείο και στην Παιδόπολη Ωραιοκάστρου, στη Θεσσαλονίκη, 50 στη Μητρόπολη Φλώρινας και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Τα περισσότερα παιδιά φιλοξενήθηκαν σε ιδρύματα και οικοτροφεία, ενώ στην Ηλεία, τα παιδιά είχαν αναλάβει οικογένειες στον Πύργο, την Αμαλιάδα, τη Γαστούνη και σε άλλες περιοχές με την επίβλεψη της Μητρόπολης. Τα περισσότερα παιδιά επέστρεψαν στις εκτοπισμένες οικογένειές τους στην Κύπρο, ένα χρόνο μετά, μακριά όμως από τις πατρικές τους στέγες.