«ΙΑΕW ΒΑΦΡΕΝΕΜ ΟΥΝΟΘΙΛΑΡΙ ΚΝΙΦΙΑΕΥΕ ΑΙΦΙΝΚΙΡΑΛ ΙΘΟΝΥΟΜΕ ΝΕΡΦΑΒW ΕΑΙ». Τα 59 γράμματα του αρχαίου φυλακτού που βρέθηκε στην Κύπρο. Τι σημαίνουν και ποια ήταν η χρήση του

Στην αρχαία αγορά της Πάφου, η αρχαιολογική σκαπάνη έφερε στο φως ένα αρχαίο φυλακτό ηλικίας 1.500 ετών. Το φυλακτό, που τράβηξε το ενδιαφέρον των τοπικών και διεθνών μεσών, είχε χαραγμένη μία παλινδρομική ή καρκινική φράση, όπως ονομάζεται και κάποιες εικόνες στο πίσω μέρος, θεοτήτων.

Τα 59 γράμματα που έχει πάνω το φυλακτό γράφουν:

ΙΑΕW ΒΑΦΡΕΝΕΜ ΟΥΝΟΘΙΛΑΡΙ ΚΝΙΦΙΑΕΥΕ ΑΙΦΙΝΚΙΡΑΛ ΙΘΟΝΥΟΜΕ ΝΕΡΦΑΒW ΕΑΙ

Μία πρόταση που λογικά σήμερα δεν βγάζει κανένα νόημα.
Ωστόσο, στην αρχαιότητα όχι μόνο έβγαζε νόημα, αλλά μπορούσε να διαβαστεί κι ανάποδα, από δεξιά προς αριστερά δηλαδή και να δίνει ακριβώς το ίδιο νόημα με την κανονική ανάγνωσή της.
Σύμφωνα με την επικεφαλής αρχαιολόγο, το φυλακτό αναφέρεται σε κάποιον «Iahweh (ένας Θεός) είναι ο φορέας του μυστικού ονόματος, το λιοντάρι του Re προστατεύει το ιερό του».

Το φυλακτό φανερώνει πως την περίοδο που δημιουργήθηκε, οι Κύπριοι είχαν παγανιστικά και πρωτοχριστιανικά στοιχεία, αφού την παλινδρομική γραφή ανακάλυψαν οι πρωτοχριστιανοί.
Στην πίσω όψη του εμφανίζονται μία μούμια σε μία βάρκα και ο θεός Αρποκράτης, ο θεός της σιωπής, ο οποίος κλείνει το στόμα του με τα χέρια του.

Η αρχαιολόγος Ευδοξία Παπουτσή χρονολογεί το φυλακτό γύρω στον 7^ο αιώνα μ.Χ. Ισχυρίζεται πως «τα χριστιανικά και τα ειδωλολατρικά στοιχεία συνυπήρχαν στην Πάφο επί πολλούς αιώνες και το φυλαχτό αυτό χρησιμοποιούνταν από τους κατοίκους», υποστηρίζοντας τη θεωρία πως οι Κύπριοι είχαν ανέκαθεν πολυθεϊστικές πεποιθήσεις.

«Καρκινική» γραφή

Η παλινδρομική ή καρκινική γραφή δημιουργήθηκε στα πρώτα χρόνια του Μεσαίωνα.
Πρόκειται για έναν τρόπο γραφής όπου μπορεί να διαβαστεί και ανάποδα και να δίδει το ίδιο νόημα.

Η πιο γνωστή καρκινική φράση είναι η επιγραφή ΝΙΨΟΝ ΑΝΟΜΗΜΑΤΑ ΜΗ ΜΟΝΑΝ ΟΨΙΝ που σημαίνει «Ξέπλυνε τις αμαρτίες σου όχι μόνο το πρόσωπό σου» και εντοπίζεται συνήθως σε κρήνες εκκλησιών.
Γιατί όμως λέγονται καρκινικές;

Ο όρος προέρχεται από την κίνηση του κάβουρα ο οποίος περπατάει πλάγια από αριστερά προς δεξιά και ανάποδα, όπως ακριβώς κινείται το μάτι, όταν διαβάζει μία καρκινική φράση.

Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Το αρχαίο χειρουργείο της Πάφου. Ευρήματα που μοιάζουν με αυτά στην «Οικία του Χειρουργού» στην Πομπηία και το «γραφείο του οφθαλμίατρου» στην Λυών. Ποιοι ήταν οι αρχίατροι της Κύπρου στην αρχαιότητα