Ήταν ένας από τους σημαντικότερους συγγραφείς του 20ου αιώνα. Έγινε διάσημος σε όλο τον κόσμο από το βιβλίο του, «Λολίτα», το οποίο μεταφέρθηκε από τον Στάνλει Κιούμπρικ το 1962 με επιτυχία στον κινηματογράφο.
Ο Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ γεννήθηκε το 1899 στην Πετρούπολη και μεγάλωσε σε μια αριστοκρατική οικογένεια. Ο πατέρας του ήταν δικηγόρος και πολιτικός, ενώ η μητέρα προερχόταν από πλούσια οικογένεια που είχε στην ιδιοκτησία της ορυχεία. Για τον λόγο αυτό πέρασε τα παιδικά του χρόνια ταξιδεύοντας στα ευρωπαϊκά θέρετρα και γνωρίζοντας σημαντικούς ανθρώπους της εποχής. Ήξερε να μιλάει γαλλικά, έπαιζε σκάκι και τένις και έγραφε ποιήματα από μικρή ηλικία.
Μετά την επικράτηση των Μπολσεβίκων μετακόμισε με την οικογένεια του στην Κριμαία και αργότερα εγκαταστάθηκαν στο Βερολίνο. Εκεί ο πατέρας του δολοφονήθηκε από δύο φασίστες κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας.
Τα επόμενα χρόνια έζησε μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας και ξεκίνησε το συγγραφικό του έργο. Αρχικά έγραφε θεατρικά έργα και στη συνέχεια μυθιστορήματα. Όπως έλεγε: «Σκέφτομαι σαν ιδιοφυΐα, γράφω σαν διακεκριμένος συγγραφέας και μιλάω σαν παιδί».
«Μάσενκα», «Ρήγας, ντάμα, βαλές», «Σκοτεινός θάλαμος», «Ο γητευτής», είναι μερικά από τα πρώτα του βιβλία. Με το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μετακόμισε στην Αμερική όπου εργάστηκε στα πανεπιστήμια Γουέλσλι και Κορνέλ.
Εκείνη την περίοδο ξεκίνησε να γράφει το διασημότερο βιβλίο του «Λολίτα», το οποίο προκάλεσε πολλές αντιδράσεις όταν πρωτοκυκλοφόρησε. Λέγεται ότι το εμπνεύστηκε από τις φοιτήτριές του στο πανεπιστήμιο, ωστόσο ο ίδιος το είχε αρνηθεί και είχε ισχυριστεί ότι το εμπνεύστηκε από το βιβλίο του «Γητευτής».
Χρειάστηκαν δύο χρόνια για να εκδώσει την «Λολίτα», καθώς απαγορεύτηκε στην Αμερική.
Ένας βρετανός κριτικός το περιέγραψε ως το πιο βρώμικο έργο που είχε διαβάσει ποτέ. Τελικά το εξέδωσε το 1955 ένας γαλλικός εκδοτικός οίκος, ο οποίος ήταν γνωστός για τα ερωτικά και πορνογραφικά του έργα. Η επιτυχία του βιβλίου ήταν τεράστια και του απέφερε σημαντικά κέρδη, τα οποία του επέτρεψαν να ζει με άνεση. Έως το τέλος της ζωής του, το 1977 δεν σταμάτησε να γράφει.
Πέθανε σε ηλικία 68 ετών από βρογχίτιδα, αφήνοντας μισοτελειωμένο το τελευταίο του βιβλίο. Πριν πεθάνει διέταξε την οικογενειά του να το καταστρέψει. Ωστόσο, ο γιος του δεν εκπλήρωσε την επιθυμία του και το δημοσίευσε το 1999. Είχε τίτλο: «Το πρωτότυπο της Λώρας – Ο θάνατος είναι διασκέδαση».
Μερικά από τα σημαντικότερα αποφθέγματα του συγγραφέα:
«Τίποτε δεν ζωντανεύει το παρελθόν πιο αποτελεσματικά από μια μυρωδιά που έχει συσχετισθεί μ’ αυτό»
«Ο παφλασμός ενός κύματος δεν μπορεί να εξηγήσει ολόκληρη τη θάλασσα»
«Οι απέχθειές μου είναι απλές: βλακεία, καταπίεση, έγκλημα, βαναυσότητα, απαλή μουσική.»
«Ένα έργο τέχνης δεν έχει καμιά απολύτως σημασία για την κοινωνία. Είναι σημαντικό μόνο για το άτομο»
«Είναι μικρός ο δρόμος από το αλληλούια στο γιούχα. »
«Είναι κρίμα που δεν μπορεί να φανταστεί κανείς αυτό που δεν μπορεί να το συγκρίνει με τίποτα. Μεγαλοφυΐα είναι ένας Αφρικανός που ονειρεύεται το χιόνι»
«Ο καλός αναγνώστης ταυτίζεται όχι με το αγόρι ή το κορίτσι στο βιβλίο, αλλά με το μυαλό που σκέφτηκε και συνέθεσε το βιβλίο»
«Ένας συγγραφέας πρέπει να διαθέτει την ακρίβεια ενός ποιητή και τη φαντασία ενός επιστήμονα.»
«Η ύπαρξη είναι μια σειρά υποσημειώσεων σε ένα τεράστιο, σκοτεινό, μισοτελειωμένο αριστούργημα.»
«Κανένας συγγραφέας δεν έχει δημιουργήσει με λιγότερη έμφαση τόσο παθιασμένους χαρακτήρες όσο ο Τσέχωφ»
«Η μοιχεία είναι ο πιο συμβατικός τρόπος να ανυψωθείς πέρα από το συμβατικό»
«Το στυλ και η δομή είναι τα βασικά σε ένα βιβλίο. Οι μεγάλες ιδέες είναι μπαρούφες»
«Ένα λογοτεχνικό αριστούργημα είναι ένας πρωτότυπος κόσμος και σαν τέτοιος είναι πολύ πιθανό να μη ταιριάζει με τον κόσμο του αναγνώστη»
«Το να μετατρέπεις ένα μυθιστόρημα σε σενάριο για ταινία είναι σαν να κάνεις μια σειρά από σκαριφήματα για έναν πίνακα ζωγραφικής που από καιρό είναι ολοκληρωμένος και κορνιζαρισμένος. »
Διαβάστε επίσης: «Δεν μπορείς να εξαρτάσαι από την κρίση σου όταν η φαντασία σου δεν λειτουργεί». Αποφθέγματα του Μαρκ Τουέιν: «Μου παίρνει περισσότερο από τρεις εβδομάδες για να προετοιμάσω έναν αυθόρμητο λόγο»
