Στις βόρειες ακτές της Καρπασίας και 8 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του σημερινού Ριζοκαρπάσου, υπήρχε αρχαία πόλη Ουρανία. Είχε πάρει το όνομά της από τη θεά Αφροδίτη, που σύμφωνα με τον Πλάτωνα έφερε το επίθετο «Ουρανία», κόρη του Ουρανού «αµήτωρ» δηλαδή χωρίς µητέρα, η οποία γεννά έρωτες αγνούς στις ψυχές, σε αντίθεση µε την Πάνδηµον Αφροδίτη που «γεννά χυδαίους έρωτες του όχλου».
Κατά την περίοδο των Πτολεμαίων, 305 π.Χ., η πόλη άκμασε, αλλά καταστράφηκε από τις αραβικές επιδρομές τον 8ο και 9ο αιώνα.
Στη Βυζαντινή περίοδο, η Ουρανία αντικαταστάθηκε από την Παναγία Αφεντρίκα, δηλαδή Αφέντισσα.
Γύρω στον 13ο αιώνα εγκαταλείφθηκε εντελώς όταν οι κάτοικοί της οδηγήθηκαν στα ενδότερα και ίδρυσαν το σημερινό Ριζοκάρπασο. Μία τοπική παράδοση λέει πως το Ριζοκάρπασο δημιουργήθηκε μετά από μία φονική επιδρομή Σαρακηνών πειρατών που λεηλάτησαν την πόλη και έσφαξαν τους κατοίκους της.
Ο εφιαλτικός γάμος
Σύμφωνα με την παράδοση, γύρω στα τέλη του 13ου αιώνα οι κάτοικοι της Καρπασίας είχαν μαζευτεί για να γιορτάσουν ένα γάμο.
Κάποια στιγμή εμφανίστηκαν τρεις άντρες στο αποκορύφωμα του γλεντιού την ώρα που όλοι έλεγαν τσιαττιστά (δίστιχα τραγούδια).
Οι Καρπασίτες τους κάλεσαν να γιορτάσουν μαζί τους τις χαρές των νεόνυμφων, χωρίς να ρωτήσουν ποιοι είναι και από πού έρχονται. Όταν έφτασε η σειρά τους να τραγουδήσουν τσιαττιστά είπαν: «Όσπου στέκει το φεγγάρι είμαστε φίλοι και κουμπάροι, άμα όμως δύσει το φεγγάρι θα γίνουμε μαλιά κουβάρι».
Αν και το δίστιχο δεν ταίριαζε στην περίσταση, οι καλεσμένοι του γάμου το αγνόησαν θεωρώντας πως απλά οι ξένοι δεν έβρισκαν άλλες λέξεις να ομοιοκαταληκτούν.
Το γλέντι συνεχίστηκε ως την ώρα που έδυσε ο ήλιος.
Τότε οι ξένοι, που ήταν Σαρακηνοί πειρατές, έδωσαν το σήμα στους υπόλοιπους πειρατές που περίμεναν στις ακτές και όλοι μαζί όρμησαν στο γλέντι και κατέσφαξαν σχεδόν όλους τους καλεσμένους. Μετά λεηλάτησαν την αρχαία Ουρανία.
Η παράδοση λέει πως έσφαξαν τόσους πολλούς ανθρώπους που «Το γαίμα που έτρεξεν επήεν βούι στον γυαλό».
Κάποιοι καλεσμένοι όμως γλίτωσαν και έφυγαν από την αρχαία Ουρανία.
Όσοι τα κατάφεραν κρύβονταν μέσα στις ρίζες των θάμνων για πάρα πολύ καιρό.
Έτσι βγήκε και η ονομασία Ριζοκάρπασο, από τις λέξεις «ρίζα» και «Καρπασία» από την ονομασία της χερσονήσου.
Μία άλλη εκδοχή, πιο επιστημονική αναφέρει πως η ονομασία του Ριζοκαρπάσου, προέκυψε από την ανάγκη των κατοίκων να το ξεχωρίσουν από τη χερσόνησο, αφού ονόμαζαν το μεν «Καρπάσιον» και τη δε Καρπασία.
Έτσι σιγά σιγά, προέκυψε η ονομασία Ριζοκάρπασο.
Το χωριό που έγινε κωμόπολη χάρη στην εργατικότητα των κατοίκων του, έγινε ένα από τα μεγαλύτερα της Κύπρου με 5.000 κατοίκους.
Σήμερα, στην περιοχή της αρχαίας Ουρανίας έχουν απομείνει τα ερείπια του οικισμού.
Φωτογραφίες: Christou Odysseas
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Η πανέμορφη κοπέλα από το Ριζοκάρπασο. Γοήτευσε το National Geographic, που τη φωτογράφισε. 25 χρόνια μετά είχε 7 παιδιά και το περιοδικό την αναζήτησε ξανά
