Στις 19 Σεπτεμβρίου 1941 οι Ναζί κατέλαβαν το Κίεβο και ο Κόκκινος Στρατός υποχώρησε από τα ουκρανικά εδάφη, παίρνοντας μαζί του μεγάλο αριθμό Εβραίων, οι οποίοι εργάζονταν στις βιομηχανίες της ΕΣΣΔ.
Οι Ουκρανοί αντιμετώπισαν τους Γερμανούς ως απελευθερωτές, καθώς ήλπιζαν ότι θα τους βοηθούσαν να αποκτήσουν δικό τους ανεξάρτητο κράτος.
Στο Κίεβο οι Εβραίοι αποτελούσαν το 20% του πληθυσμού. Επίτροπος της πόλης ανέλαβε ο γερμανός Έρικ Κοχ, ενώ τη στρατιωτική διοίκηση ανέλαβε ο γερμανός Κουρτ Έμπερχαρντ.
Τις πρώτες ημέρες της γερμανικής κατοχής έγιναν δύο εκρήξεις από σοβιετικούς σαμποτέρ. Η μια στο αρχηγείο και άλλη στο κέντρο της πόλης.
Οι Γερμανοί με αφορμή αυτά τα χτυπήματα προχώρησαν στο προαποφασισμένο σχέδιο για την εξόντωση όσων Εβραίων είχαν μείνει στην πόλη. Υπολογίζονταν σε 60.000 και οι περισσότεροι ήταν γυναίκες και παιδιά.
Ο Κουρτ Έμπερχαρντ συναντήθηκε με τους επικεφαλής της αστυνομίας και αποφάσισε την εξόντωση των Εβραίων.
Τον σχεδιασμό της επιχείρησης ανέλαβαν ο γερμανός διοικητής, Πολ Γκλόμπελ και ο γερμανός αξιωματούχος Ότο Ρας, οι οποίοι συνεργάστηκαν με ουκρανούς εθνικιστές και αστυνομικούς.
Στις 26 Σεπτεμβρίου τοιχοκόλλησαν αφίσες στην πόλη, στις οποίες ανακοίνωναν ότι τη Δευτέρα 28 Σεπτεμβρίου στις 8 το πρωί όλοι οι Εβραίοι της πόλης έπρεπε να συγκεντρωθούν σε ένα κεντρικό σταυροδρόμι. Μαζί τους έπρεπε να έχουν τα χαρτιά τους, ζεστά ρούχα και όσα πολύτιμα αντικείμενά μπορούσαν να μεταφέρουν.
«Όλοι οι Εβραίοι του Κιέβου και των περιχώρων διατάσσονται να παρουσιαστούν στις 8 το πρωί της 29ης Σεπτεμβρίου στη γωνία των οδών Μελνικόφσκι και Ντοκτούροφ, κοντά στο νεκροταφείο. Θα πρέπει να φέρουν μαζί τους οποιοδήποτε έγγραφο που να πιστοποιεί την ταυτότητά τους, καθώς και τα προσωπικά τους είδη. Όποιος παρακούσει τη διαταγή και βρεθεί σε άλλο μέρος της πόλης θα εκτελείται επιτόπου, όπως και κάθε πολίτης που θα εισέλθει σε κατοικία εβραίου και συλληφθεί να κλέβει».
Όλα έγιναν σύμφωνα με τις διαταγές των Ναζί. Στις 28 Σεπτεμβρίου οι Εβραίοι συγκεντρώθηκαν εκεί όπου τους είχαν υποδείξει.
Οι περισσότεροι πίστευαν ότι οι Γερμανοί θα ακολουθούσαν τη συνήθη τακτική τους και θα τους μετέφεραν σε στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Ωστόσο, αυτή τη φορά τα σχέδια τους ήταν διαφορετικά. Αρχικά, τους χώρισαν ομάδες 100 ατόμων και τους ζήτησαν να ακολουθήσουν πορεία προς το Μπάμπι Γιαρ, τη χαράδρα που βρισκόταν στο βορειοδυτικό άκρο της πρωτεύουσας.
Η εκτέλεση
Στις 29 Σεπτεμβρίου ξεκίνησε η μεγαλύτερη σφαγή Εβραίων που συνέβη εκτός στρατοπέδων.
Οι Εβραίοι διατάχθηκαν να βγάλουν τα ρούχα τους και να τακτοποιήσουν τα υπάρχοντά τους. Εάν κάποιος αντιστεκόταν, τον χτυπούσαν.
Τους παρέτασσαν γυμνούς μπροστά από τη χαράδρα και τους εκτελούσαν.
Οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν έως τις 3 Οκτωβρίου ή κατ’άλλους έως την 1η Οκτωβρίου. Υπολογίζεται ότι έχασαν τη ζωή τους περίπου 35.000 Εβραίοι.
Μόνο 29 κατάφεραν να επιζήσουν. Ανάμεσα τους, η ηθοποιός του θεάτρου, Ντίνα Πρόνιχβα, η οποία έπεσε στη χαράδρα πριν τη πυροβολήσουν και υποδύθηκε τη νεκρή. Όταν νύχτωσε, αναρριχήθηκε στα πτώματα και δραπέτευσε. Την ίδια τακτική ακολούθησαν και οι υπόλοιποι 28 επιζήσαντες.
Τα επόμενα δύο χρόνια, ακολούθησαν χιλιάδες ακόμα εκτελέσεις κομμουνιστών, Ρομά και Εβραίων.
Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, 100.000 άνθρωποι εκτελέστηκαν τα χρόνια του πολέμου στη χαράδρα Μπάμπι Γιαρ.
Μετά την αντεπίθεση των Σοβιετικών, το καλοκαίρι του 1943, οι Γερμανοί προσπάθησαν να αποκρύψουν τα ίχνη των θηριωδιών τους. Ξέθαψαν και έκαψαν τα πτώματα των χιλιάδων εκτελεσθέντων.
Το 1976 ανεγέρθηκε το πρώτο μνημείο προς τιμήν των θυμάτων. Όπως είχε αναφέρει ο ιστορικός Τίμοθι Σνάιντερ, «κανένα έθνος δεν μπορεί να έχει υγιή αντίληψη της ιστορίας του, αν δεν ασχοληθεί με τα σκοτεινά κεφάλαια του παρελθόντος του».
Διαβάστε επίσης στη «ΜτΧ»: Το συγκινητικό βίντεο ντοκουμέντο με την 13χρονη Άννα Φρανκ, θύμα του Ολοκαυτώματος των Ναζί. Την απαθανάτισαν τυχαία κατά τη διάρκεια ενός γάμου. Το κορίτσι συγκλόνισε τον κόσμο με το «Ημερολόγιό» της
