Ένα μοναδικό εύρημα από την μάχη της Λέρου, που θεωρείται ως ένα από τα πιο σημαντικά πολεμικά γεγονότα κατά τη διάρκεια του Β Παγκόσμιου, φυλάσσεται στο Πολεμικό Μουσείο Αεροπορίας στο Τατόι.
Το αεροσκάφος μπλέχτηκε στα δίχτυα του Καλύμνιου καπετάνιου Σπύρου Βαρβαρή σε απόσταση επτά μιλίων από την ακτή. Το ναυάγιο βρισκόταν σε βάθος 150 μέτρων και ο καπετάνιος το έσυρε προς την ακτή αφού πρώτα ειδοποίησε το Κεντρικό Λιμεναρχείο Ρόδου. Αμέσως μετά ο Ρόδιος δύτης Ιωάννης Γλυνάτσης πιστοποίησε ότι πρόκειται για πολεμικό αεροπλάνο. Στις 4, 5 και 6 Οκτωβρίου 2006 πραγματοποιήθηκε από την Ομάδα Υποβρυχίων Αποστολών της Πολεμικής Αεροπορίας η ανέλκυση του ιστορικoύ μονοκινητήριου αεροσκάφους Junkers-87 (STUKA) στο Πρασονήσι της Ρόδου από βάθος 15 μέτρων.
Μία εκδοχή θέλει το αεροσκάφος να καταρρίφθηκε την 9η Οκτωβρίου 1943 από πυρά πλοίων του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού. Το συγκεκριμένο Στούκα ήταν μέρος της δύναμης που έδρευε στη ρόδο και στην αερομαχία χαθηκε μαζί με άλλα εννέα γερμανικά αεροσκάφη. Επτά από αυτά βυθίστηκαν στη θάλασσα και δύο πραγματοποίησαν αναγκαστική προσγείωση στη ξηρά. Σύμφωνα με αυτό το σενάριο το συγκεκριμένο Junkers-87 είχε πλήρωμα τους Lt. Rolf Metzger και Uffz. Hans Sopnemann.
Η άλλη εκδοχή στηρίζεται στην μαρτυρία του Αντιναυάρχου ε.α. Κωνσταντίνου Νικιτιάδη, Κυβερνήτη τότε του αντιτορπιλικού «ΜΙΑΟΥΛΗΣ» και δημοσιεύθηκε στην τοπική εφημερίδα «ΡΟΔΙΑΚΗ». Ο Νικιτιάδης υποστήριξε ότι το ΜΙΑΟΥΛΗΣ στράφηκε και αυτό με τα πυροβόλα του εναντίον Γερμανικού σχηματισμού STUKAS και κατέρριψε τρία εχθρικά αεροσκάφη. Την ίδια ημέρα, βυθίσθηκε στην ίδια περιοχή το Βρετανικό HMS «PANTHER» το προσωπικό του οποίου διασώθηκε από το Ελληνικό αντιτορπιλικό.
Παράλληλα την ιδία ημέρα, σχηματισμός επτά P-38s (Lightning) της USSAF, υπό τον Επισμηναγό W. Leverette, αντιμετώπισε σχηματισμό 30 Γερμανικών Ju-87 και κατέρριψε, στην ίδια περιοχή, τουλάχιστον επτά εξ αυτών. Από τα στοιχεία που προκύπτουν,δημιουργείται σχεδόν η βεβαιότητα ότι το αεροσκάφος καταρρίφθηκε από ελληνικά, βρετανικά ή αμερικανικά πυρά, ενώ παραμένει προς το παρόν αδιευκρίνιστο ποιες συμμαχικές δυνάμεις το κατάφεραν.
Η πολιορκία της Λέρου
Η Λέρος, όπως και όλα τα Δωδεκάνησα βρίσκονταν υπό Ιταλική κατοχή από το 1912. Ο Μουσολίνι διέθεσε τις δυνάμεις του στο πλευρό του Χίτλερ, αλλά στις 8 Σεπτεμβρίου του 1943 η Ιταλία συνθηκολόγησε.
Μετά τη συνθηκολόγηση, κύριοι των Δωδεκανήσων έγιναν οι Γερμανοί , αλλή η ιταλική φρουρά στο νησί (περίπου 5.500 άνδρες) συνεργάστηκε με τους Βρετανούς που έσπευσαν πρώτοι στο νησί.
Οι Σύμμαχοι είχαν κρίνει ότι η Λέρος, ήταν σημαντικό οχυρό και έπρεπε να περάσει στα χέρια τους και στην συνέχεια να ανακαταλάβουν τη Ρόδο και την Κω.
Οι Ναζί είχαν αεροπορική υπεροχή στα Δωδεκάνησα με 357 αεροσκάφη και εξαπέλυσαν αεροπορικές επιδρομές με σφοδρούς βομβαρδισμούς που κράτησαν 50 ημέρες. Στην συνέχεια έκαναν χερσαία απόβαση.
Οι απώλειες ήταν σημαντικές αφού κατάφεραν να βυθίσουν το βρετανικό αντιτορπιλικό HMS Intrepid, το ελληνικό αντιτορπιλικό Βασίλισσα Όλγα και το Ιταλικό αντιτορπιλικό Euro. Στις 12 Νοεμβρίου, ξεκίνησε η εισβολή των Γερμανών στον νησί από θάλασσα και αέρα. Η αριθμητική υπεροχή των Γερμανών στη ξηρά, αλλά και στον αέρα, κατάφερε να εξουδετερώσει γρήγορα την αντίσταση Βρετανών και Ιταλών και τέσσερις μέρες αργότερα, στις 16 Νοεμβρίου 3.200 Βρετανοί και 5.500 Ιταλοί στρατιώτες, παραδόθηκαν στους Γερμανούς. Στη διάρκεια της μάχης της Λέρου οι Βρετανοί είχαν 200 νεκρούς, οι Ιταλοί περίπου 230 και οι Γερμανοί 246.
Ο Τσώρτσιλ αποτίμησε αυτή την εξέλιξη με χαρακτηριστικό τρόπο:
Η απώλεια της Λέρου εκμηδένιζε προσωρινώς όλες τις ελπίδες μας στο Αιγαίο Πέλαγος
Ευτυχώς όμως αυτή ήταν η τελευταία νίκη των δυνάμεων του Άξονα.
Με πληροφορίες από τη σελίδα της Πολεμικής Αεροπορίας και «Ε» Ιστορικά της Ελευθεροτυπίας
