Ο χαλκός και η Κύπρος, είναι αλληλένδετες λέξεις. Από την αρχαιότητα το νησί ήταν γνωστό για την παραγωγή, κατεργασία και εξαγωγή χαλκού, που την έκανε πλούσια οικονομικά αλλά και πασίγνωστη στον αρχαίο κόσμο.
Στη νεότερη όμως περίοδο του νησιού, τα μεταλλεία καθυστέρησαν να δημιουργηθούν. Μόλις το 1923, η Ανώνυμος Ελληνική Εταιρεία Χημικών Προϊόντων ζήτησε άδεια από τις βρετανικές αποικιοκρατικές αρχές για να πραγματοποιήσει εργασίες για εξόρυξη χαλκού. Αντί όμως για χαλκό, βρήκαν χρυσό και το μεταλλείο που ανεγέρθη στην εκεί περιοχή λειτουργούσε έως το τέλος του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου. Αργότερα ωστόσο, η εταιρεία εντόπισε σιδηροπυρίτη στην περιοχή Μιτσερού. Έτσι δημιουργήθηκαν δύο Μεταλλεία, της Κοκκινοπεζούλας και της Κοκκινογιάς.
«Έσιει κούσπον στο Μιτσερόν»
Το Μεταλλείο της Κοκκινοπεζούλας ξεκίνησε τη λειτουργία του το 1953. Ήταν μία ανάσα για τους κατοίκους, αφού έδωσε δουλειά σε πολλούς και ζωή στο χωριό. Οι θέσεις εργασίας ήταν τόσες πολλές, που προέκυψε κι η φράση «Έσιει κούσπον στο Μιτσερόν» για όσους αναζητούσαν δουλειά, μία έκφραση που έγινε ιδιαίτερα δημοφιλής και γνωστή από την κυπριακή τηλεοπτική σειρά «Βουράτε γειτόνοι», όταν ο Ρίκκος Μάππουρος τη χρησιμοποιούσε κάθε φορά που ήθελε να αποδοκιμάσει κάποια πράξη ή αρνείτο να πληρώσει ένα ποσό που θεωρούσε πως δεν «άξιζε» και ήταν υπερβολικό.
Το μεταλλείο, ευχή και κατάρα
Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του πολλοί θάνατοι μεταλλωρύχων άρχισαν να διαδέχονται ο ένας τον άλλον. Εκτός από τα ατυχήματα από τις εκρήξεις για τον εντοπισμό μεταλλευμάτων, πολλοί έχασαν τη ζωή τους από την τοξική σκόνη μέσα στις υπόγειες στοές. Η πνευμοκονίαση γρήγορα αποδεκάτισε τους εργάτες.
Τότε αποφασίστηκε το Μεταλλείο, από υπόγειο να γίνει επιφανειακό και να εισαχθούν μηχανήματα για εξόρυξη. Εκεί ξεκίνησε και η καταστροφή του περιβάλλοντος η οποία κατέληξε στην δημιουργία μιας λίμνης.
Η εκσκαφή δημιούργησε ένα ακόμα κρατήρα που σήμερα την αποκαλούν η «κόκκινη λίμνη» της Κοκκινοπεζούλας. Το θέαμα είναι αλλόκοτο και συγκεντρώνει πολλούς επισκέπτες, ντόπιους και ξένους. είναι εντυπωσιακή αλλά η οξύτητα και η μόλυνση των νερών της είχε ως αποτέλεσμα να μην επιβιώνουν πολλά πουλιά και ζώα καθώς και δέντρα της περιοχής.
Το μεταλλείο της Κοκκινόγιας
Το 1972 ξεκίνησε τη λειτουργία του, ένα δεύτερο υπόγειο μεταλλείο, το οποίο θεωρείται ένα από τα πιο σύγχρονα της Κύπρου. Αφού εξόρυξε 480 χιλιάδες τόνους μεταλλεύματος σταμάτησε τη λειτουργία του το 1979. Σήμερα αποτελεί ένα ζωντανό μουσείο, αφού κανείς μπορεί να δει τη γαλαρία, το πηγάδι μεταφοράς προσωπικού και μεταλλεύματος με τα δύο κουβούκλια, τα απομεινάρια του δωματίου ελέγχου επικοινωνίας, καθώς επίσης και τα σιδερένια σιλό.
Εκεί στη γαλαρία, υπάρχει ένας τεράστιος μονόλιθος με στίχους του Κώστα Μόντη, ο οποίος περιγράφει την ευχή και κατάρα των μεταλλείων της περιοχής, ο οποίος εργάστηκε για ένα διάστημα ως προϊστάμενος.
Πηγή: ix-andromeda
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Που βρίσκονται τα «Μετέωρα της Κύπρου». Ο βράχος από τον οποίο γκρεμίστηκε μια γυναίκα που την απατούσε ο σύζυγος και η πέτρα που πλάκωσε το σατανά!
