Στα τέλη του 7ου αι. μ.Χ, οι Άραβες επιτάχυναν τις βλέψεις τους για παγκόσμια κυριαρχία και επεδίωξαν να διεκδικήσουν από τους Βυζαντινούς τη ναυτική κυριαρχία. Ο διοικητής της Συρίας, Μωαβία, αποφάσισε πως σε αυτόν το στόχο η Κύπρος θα μπορούσε να βοηθήσει. Για αυτό αποφάσισε να την καταλάβει.
Το νησί είχε τα απαραίτητα «προσόντα» για να αποτελέσει ορμητήριο. Αφενός, θα το το στερούσε από τους Βυζαντινούς και έτσι θα μπορούσε να μετατραπεί σε ναυτική βάση. Αφετέρου τα άφθονα προϊόντά της θα εφοδίαζαν τον αραβικό στρατό και στόλο.
Το 649 μ.Χ, ο Μωαβία εισέβαλε στην Κύπρο. Πολιόρκησε την Κωνστάντια (πρωτεύουσα του νησιού) και κάλεσε τους κατοίκους να παραδοθούν και να ασπασθούν τον ισλαμισμό. Οι Κύπριοι όμως αρνήθηκαν.
Η αντίδραση των Αράβων ήταν η απόλυτη καταστροφή του νησιού. Έσφαξαν τους κατοίκους και λεηλάτησαν τις περιουσίες τους, αφού πρώτα γκρέμισαν ένα μεγάλο αριθμό χριστιανικών εκκλησιών. Στον στόλο του Μωαβιά, βρισκόταν και η Ουμ Χαράμ.
Η «άγια γυναίκα» του Μωαμεθανισμού
Η Ουμ Χαράμ, βρέθηκε στην Κύπρο, όταν αποφάσισε να συνοδεύσει το σύζυγό της Ουβάδα Ιμπντ-ας-Σαμίτ, μαζί με τον αραβικό στόλο.
Κόρη του Μιλχάν Ανσαρί κι αδελφή της Ουμ Σουλεΐμ, η Ουμ Χαράμ Μιλχάν Χαλίτ Ζαΐτ Χαράμ Γιενούπ, είχε ιδιαίτερη σχέση με τον προφήτη Μωάμεθ.
Η ίδια υπήρξε μία από τους πρώτους πιστούς του Μωάμεθ κι από τους ανθρώπους που τον βοήθησαν το 622 στη διαφυγή του από τη Μέκκα στη Μεδίνα.
Μάλιστα, ο προφήτης του Ισλάμ επισκεφτόταν αρκετά συχνά την Ουμ Χαράμ στο σπίτι της στη Μέκκα.
Η γυναίκα όμως, δεν πρόλαβε να δει την Κύπρο, αφού μόλις αποβιβάστηκε έπεσε από το άλογό της και πέθανε.
Θάφτηκε στη δυτική όχθη της Αλυκής της Λάρνακας, σε μία ειδυλλιακή τοποθεσία.
Ο τάφος είναι σκεπασμένος με υφάσματα και περιβάλλεται από ένα τρίλιθο κατασκεύασμα.
Σύμφωνα με την Μωαμεθανική παράδοση τρεις λίθοι, οι οποίοι ήρθαν μετέωροι από τη Μέκκα κατ’ εντολή του Προφήτη, αιωρούντο για πολλούς αιώνες. Ο ένας λίθος αιωρείτο πάνω από το κεφάλι της, ο άλλος πάνω από τα πόδια και ο τρίτος πάνω από το σώμα.
Το τέμενος Χαλά Σουλτάν Τεκκέ
Περίπου δύο αιώνες αργότερα χτίστηκε στην τοποθεσία του τάφου, γύρω στο 1787 τέμενος με την ονομασία Χαλά Σουλτά Τεκκέ.
Η σημερινή του μορφή συμπληρώθηκε στα 1816. Το τζαμί αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα τεμένη της μουσουλμανικής πίστης και αναφέρεται τρίτο στον κατάλογο με τα σημαντικότερα τζαμιά μετά την Καάβα στην Μέκκα και το ιερό του Μωάμεθ στη Μεδίνα.
Η Ουμ Χαράμ του Μητροπάνουν, του Τόκα και του Αλκαίου
Το 1999, ο Άλκης Αλκαίος εμπνευσμένος από την ιστορία της «μωαμεθανής αγίας γυναίκας», έγραψε το Ουμ Χαράμ.
Ο Δημήτρης Μητροπάνος το ερμήνευσε σε μουσική Μάριου Τόκα και συμπεριλαμβάνεται στον δίσκο «Έντελβάις«.
Αρχαία πόλη στην περιοχή του τζαμιού
Τελευταίες αρχαιολογικές έρευνες στην περιοχή του τζαμιού, έχουν φέρει στο φως σημαντικά ευρήματα από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού στο νησί, τα οποία συνδυάζουν την ύπαρξη μίας ολόκληρης αρχαίας πόλης.
Μεταξύ άλλων έχουν ανακαλυφθεί στη Συνοικία 1 (Σ1) της πόλης εντοπίστηκαν σημαντιά ευρήματα όπως μια πήλινη μπανιέρα κι ένα κουμπί από φαγεντιανή, ενώ στη διπλανή Περιοχή Α ανακαλύφθηκε μεγάλη ποσότητα αγγείων και κοσμημάτων.
Συνολικά ο οικιμός αριθμεί τρεις συνοικίες. Βάσει της κεραμικής, η πόλη χρονολογείται από περίπου το 1600 π.Χ. μέχρι το 1150 π.Χ. Γύρω στον 12ο αι. π.Χ. ο οικισμός καταστράφηκε και δεν κατοικήθηκε ξανά.
Πολλά από τα ευρήματα μαρτυρούν τη μυκηναϊκή παρουσία στο νησί.
Τα αγγεία περιλαμβάνουν πρόχους, κύπελλα, κρατήρες και άωτα αγγεία. Η ντόπιας παραγωγής κεραμική περιλαμβάνει την κεραμική σε δακτυλιόσχημη βάση, η οποία πιστεύεται ότι μιμείται μεταλλικά πρότυπα και είναι ψημένη σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες. Πρόχοι και προχοΐσκες αυτού του τύπου φαίνεται ότι περιείχαν όπιο, παρόλο που χρησιμοποιούντο για τη μεταφορά και διάφορων άλλων υγρών. Η κεραμική περιλαμβάνει επίσης και λευκόχριστη κεραμική τοπικής παραγωγής η οποία υπήρξε ιδιαίτερα δημοφιλές είδος σε όλη την ανατολική Μεσόγειο. Τα κύπελλα και οι πρόχοι λευκόχριστης κεραμικής είναι ιδιαίτερα λαμπερά και διακοσμούνταν με περίπλοκα μοτίβα ερυθρού, μελανού και καφέ χρώματος. Τα αγγεία αυτά εξάγονταν στη Μέση Ανατολή, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Ανατολία, ενώ κάποια έχουν βρεθεί και στην Ιταλία.
Η σκαπάνη έχει φέρει στο φως ένα σφραγιδοκύλινδρο από αιματίτη με έξι εγχάρακτες σκηνές θρησκευτικού περιεχομένου. Οι σφραγιδοκύλινδροι χρησιμοποιούντο ως σφραγίδες από σημαντικούς ανθρώπους, ενώ ο συγκεκριμένος πιθανόν να εισήχθη από τη Συρία.
Ένα άλλο σημαντικό εύρημα είναι ένα ειδώλιο από λευκό και μελανό λίθο που παριστάνει γυναικεία θεότητα, το οποίο πιθανόν να είχε εισαχθεί ακόμη και από τη Μεσοποταμία, δηλαδή την περιοχή του σημερινού Ιράκ.
Φωτογραφία: Wikimapia.org
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ:
