Κυριακή 7 Ιουλίου 1426. Οι Μαμελούκοι της Αιγύπτου ήταν έτοιμοι να καταλάβουν το νησί. Ο βασιλιάς Ιανός με τον αδελφό του Ερρίκο της Γαλιλαίας, παρέταξε τον στρατό του στον κάμπο της Χοιροκοιτίας, έτοιμος να υπερασπιστεί την κτήση του. Ωστόσο, κατέληξε φυλακισμένος στην Αίγυπτο και αυτή ήταν η αρχή της παρακμής της Μεσαιωνικής Κύπρου. Κάποια χρόνια μετά, μία περιοχή πήρε το όνομά της από αυτήν την αιματηρή μάχη.
Η αφορμή της μάχης ήταν οι Καταλάνοι πειρατές
Η μεγάλη αφορμή για την εισβολή των Μαμελούκων, ήταν οι Καταλάνοι πειρατές και οι λεηλασίες που προκαλούσαν εδώ και καιρό στην Αίγυπτο και στις γύρω μουσουλμανικές περιοχές.
Έχοντας μετατρέψει το νησί σε μόνιμη βάση εξόρμησης, επιδίδονταν σε ληστρικές επιδρομές και λεηλασίες. Η υπομονή του Σουλτάνου της Αιγύπτου Μπαρσμπάι, είχε εξαντληθεί.
Ξεκινώντας συνομιλίες με τον Βασιλιά της Κύπρου, Ιανό προκειμένου να βάλει ένα τέλος σε αυτήν την κατάσταση, συναντούσε διαρκώς την αρνητική επιμονή του Φράγκου βασιλιά. Βέβαια, ο Ιανός δεν θα μπορούσε να εμποδίσει τις εξορμήσεις, καθώς σε αυτές έπαιρναν μέρος και διάφοροι ευγενείς και αξιωματούχοι του νησιού, που πλούτιζαν από τα λάφυρα.
Ωστόσο, ο Μπαρσμπάι δεν επρόκειτο να μείνει με σταυρωμένα τα χέρια.
Αφού οι συνομιλίες έπεφταν στο κενό και αφού είχε προειδοποιήσει αρκετές φορές τον Ιανό, άρχισε να στέλνει κατά καιρούς στρατό στην Κύπρο ξεκινώντας από το 1429 έως και το 1426.
Οι πόλεις του νησιού έπεφταν μία μία. Αρχικά η Λάρνακα, στη συνέχεια η Λεμεσός.
Τα όρια για τον Ιανό είχαν στενέψει.
Καρλότα των Βουρβώνων
Η αποβίβαση στο Πισσούρι
Λίγες μέρες πριν τη μάχη, ο στρατός των Μαμελούκων είχε μαζευτεί στην Ροζέτα και με 180 πλοία κατευθύνθηκε προς τον κόλπο της Αυδήμου.
Οι δυνάμεις του Αιγύπτιου Σουλτάνου αποβιβάστηκαν στο Πισσούρι.
Με 3.000 άνδρες ο Μπαρσμπάι κατέλαβε ξανά τη Λεμεσό και κινήθηκε προς τη Χοιροκοιτία όπου και συνάντησε τον Ιανό με τον μικρό στρατό του.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις είχαν αρνηθεί να τον ενισχύσουν στρατιωτικά.
Πως η νίκη έγινε άτακτη υποχώρηση και φυγή
Στην αρχή της μάχης η τύχη ήταν με το μέρος του Ιανού. Ο κυπριακός στρατός είχε καταφέρει πολλά πλήγματα στους Μαμελούκους και είχε προκαλέσει μεγάλες απώλειες, με αποτέλεσμα την υποχώρησή τους.
Παρ’ όλα αυτά, ο Ιανός αντί να καταδιώξει τους πανικόβλητους Μαμελούκους διέταξε ανασύνταξη.
Ο απειροπόλεμος όμως στρατός του τράπηκε σε άτακτη φυγή.
Κάτι το οποίο σύγχυσε πολύ τον αιγυπτιακό στρατό, αφού δεν μπορούσε να καταλάβει αν αυτό ήταν όντως μία κίνηση άτακτης φυγής ή μία καλοστημένη παγίδα.
Οι Μαμελούκοι μπροστά σε αυτήν την περίεργη συμπεριφορά αποφάσισαν να κινηθούν προς τον Πύργο της Χοιροκοιτίας. Εκεί συνειδητοποίησαν πως οι εχθροί τους είχαν όντως τραπεί σε φυγή.Μόλις δε, κατάλαβαν πώς δεν υπάρχει καμία παγίδα, οι Μαμελούκοι στρατιώτες ξεκίνησαν μία ασταμάτητη σφαγή, σκοτώνοντας όποιον πρόφθαναν.
Ανάμεσα στους νεκρούς ήταν κι ο πρίγκηπας Ερρίκος καθώς και πολλοί ιππότες και αξιωματούχοι του νησιού.
Ο Ιανός, βρέθηκε κάποια στιγμή μόνος του αντιμέτωπος με δύο ένοπλους Μαμελούκους, οι οποίοι ήταν έτοιμοι να τον σκοτώσουν.
Τότε ξαφνικά φώναξε στα αραβικά «Μελίκ» που σημαίνει βασιλιάς. Γλύτωσε το θάνατο , αλλά συνελήφθη και στάλθηκε αιχμάλωτος στις Αλυκές και από εκεί στο Κάιρο.
Αφού λεηλάτησαν τις κυπριακές πόλεις και μάζεψαν αμύθητα λάφυρα και 6.000 αιχμαλώτους, οι Μαμελούκοι αποχώρησαν από το νησί μία εβδομάδα μετά.
Ο Λεόντιος Μαχαιράς ανάμεσα στο στρατό του Ιανού
Ένας από τους αυτόπτες μάρτυρες της εποχής, υπήρξε και ο σπουδαίος χρονογράφος Λεόντιος Μαχαιράς, ο οποίος αναφέρει στα χρονικά του:
«Τότε φάνηκαν οι Σαρακηνοί στην κορυφή του λόφου, απέναντι από την πεδιάδα… ο βασιλιάς τότε τράβηξε το σπαθί του, το ίδιο και όλος ο στρατός, και βάδισαν κατά πάνω τους και συναντήθηκαν στην κορυφή εκείνου του λόφου. Και σκότωσαν πολλούς Σαρακηνούς, και οι Σαρακηνοί γύρισαν πίσω, και ο βασιλιάς το ίδιο…όμως η σάλπιγγα βαρούσε για υποχώρηση. Και πλέον κανένας δεν επέστρεφε και οι περισσότεροι από το πεζικό παράτησαν τις ασπίδες και τα όπλα τους και έφυγαν».
Η παρακμή που οδήγησε στην Οθωμανική κατάληψη
Το νησί μετά από τη μάχη αντιμετώπιζε διαρκείς εξεγέρσεις στο εσωτερικό από τους δουλοπάροικους.
Με εντελώς αποδιοργανωμένο στρατό και αιχμάλωτο τον Βασιλιά στο Κάιρο, η Μεσαιωνική Κύπρος είχε αρχίσει να παρακμάζει αισθητά.
Ένα από τα αποτελέσματα της μάχης, ήταν η καταβολή φόρου υποτέλειας στην Αίγυπτο.
Όταν περίπου ένα αιώνα μετά, οι Οθωμανοί κατέλυσαν την εξουσία των Μαμελούκων και κατέλαβαν την Αίγυπτο, η Κύπρος πέρασε στα χέρια τους ξεκινώντας έτσι το κεφάλαιο της Οθωμανικής κυριαρχίας στο νησί.
Η Λαουδκιά και η ονομασία της
Μία προφορική παράδοση συνδέει την περιοχή Λαουδκιά με τη μάχη της Χοιροκοιτίας.
Λέγεται πώς η τοποθεσία πήρε το όνομά της από το αίμα του λαού που χύθηκε εκείνη τη μέρα στη μάχη.
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ:
«Θυμηθείτε την Αμμόχωστο». Η ιαχή με την οποία οι Ενετοί επιτέθηκαν στους Οθωμανούς για να εκδικηθούν τη σφαγή στην πολιορκία της Αμμοχώστου. Οι Τούρκοι είχαν γδάρει τον ηγέτη τους, που δεν έβγαλε καν βογγητό…
