Ήταν τα πρόσωπα που συνδέθηκαν με τις μεγάλες επιτυχίες του ελληνικού μπάσκετ τη δεκαετία του ’60.
Οι «δίδυμοι πύργοι» του ελληνικού μπάσκετ, που έβαζαν διψήφιο αριθμό καλαθιών σε κάθε αγώνα.
Ο λόγος για τον Γιώργο Αμερικάνο και τον Γιώργο Τρόντζο, τους μπασκετμπολίστες που έγιναν λαϊκοί ήρωες όταν σημείωσαν την πρώτη μεγάλη ευρωπαϊκή επιτυχία στον ελληνικό αθλητισμό, κατακτώντας με την ΑΕΚ το Κύπελλο Κυπελλούχων.
Ο Γιώργος Αμερικάνος, «ο παγκόσμιος», όπως έγινε γνωστός στα ελληνικά γήπεδα, είχε γεννηθεί το 1942 στη Νίκαια του Πειραιά.
Σε μικρή ηλικία ασχολήθηκε με το μπάσκετ. Έπαιζε στη θέση του φόργουορντ και παρά το γεγονός ότι μεγάλωσε στον Πειραιά έγινε σύμβολο της ομάδας της ΑΕΚ.
Φυσικά δεν ασχολήθηκε με το μπάσκετ για να εξασφαλίσει μια καλή ζωή, καθώς εκείνη την εποχή οι αθλητές αγωνίζονταν για το κέφι τους και αν ήταν κορυφαίοι, όπως αυτός για την ομάδα και τη δόξα. Και πράγματι στην καριέρα του κέρδισε και τα δύο.
Τα πρώτα του βήματα τα έκανε στη Χ.Α.Ν. της Νίκαιας, όπου τον εντόπισαν οι παράγοντες της ΑΕΚ και τον πήραν στην ομάδα τους.
Πριν από κάθε αγώνα είχε ένα παράξενο γούρι. Έβγαινε βόλτα με το αυτοκίνητό του και δεν γυρνούσε σπίτι αν δεν συναντούσε νεκροφόρα στον δρόμο του, καθώς το θεωρούσε καλό οιωνό.
Τα πρώτα χρόνια ως αθλητής είχε μια μεγάλη ατυχία, που παραλίγο να του στοιχίσει την καριέρα. Έπαθε πολιομυελίτιδα και υπήρχε μεγάλη πιθανότητα να χάσει το χέρι του.
Οι γιατροί δεν του ανέφεραν τη σοβαρότητα της κατάστασης. Το χειρουργείο πραγματοποίησε ο γιατρός Βασίλης Χατζηγιάννης. Πριν τον ναρκώσουν για την εγχείριση, ο Αμερικάνος παρακαλούσε τον Θεό να τον βοηθήσει να παίξει ξανά μπάσκετ.
Το χειρουργείο διήρκεσε οχτώ ώρες και ο γιατρός κατάφερε να σώσει το χέρι του.
Σε τρεις μήνες ο Αμερικάνος είχε επιστρέψει στα γήπεδα και ζήτησε από τον προπονητή του να παίξει στον αγώνα της ΑΕΚ με τον Άρη.
Έγινε αρχηγός της ΑΕΚ, αναδείχθηκε δύο φορές πρώτος σκόρερ του ελληνικού πρωταθλήματος και ηγήθηκε της ομάδας που κατέκτησε έξι πρωταθλήματα Ελλάδος.
Άλλωστε τη δεκαετία του ’60 η ΑΕΚ ήταν η καλύτερη ομάδα στο εγχώριο πρωτάθλημα, καθώς είχε στο ρόστερ της τους καλύτερους Έλληνες παίκτες.
Ανάμεσα τους, τον Γιώργο Τρόντζο, «την κολόνα της ομάδας μας», όπως τον αποκαλούσε ο Γιώργος Αμερικάνος, ο οποίος ήταν από τους καλύτερους σέντερ της εποχής.
Είχε γεννηθεί το 1942 στη Βέροια και είχε ύψος 2.17. Μικρός έπαιξε μπάσκετ στην ΧΑΝΘ και σε νεαρή ηλικία πήρε μεταγραφή στην ΑΕΚ.
Οι άψογες συνεργασίες του με τον Αμερικάνο έχουν μείνει στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ. Στον ημιτελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων, ο Τρόντζος σκόραρε στα 4 τελευταία δευτερόλεπτα χαρίζοντας την ιστορική πρόκριση στον τελικό του 1968.
Το Κύπελλο Κυπελλούχων, ήταν η πιο ένδοξη στιγμή της καριέρας των δύο παικτών.
Ο αγώνας πραγματοποιήθηκε στις 4 Απριλίου 1968 στο Καλλιμάρμαρο, καθώς τότε δεν υπήρχαν γήπεδα μπάσκετ στη χώρα.
Η ΑΕΚ αντιμετώπιζε την δύο φορές πρωταθλήτρια Ευρώπης, Σλάβια Πράγας.
«Ήταν η ΑΕΚ των Ελλήνων. Άλλωστε πήραμε το Κύπελλο Ευρώπης χωρίς να έχουμε στο ρόστερ μας ούτε έναν ξένο. Εν αντιθέσει με τις υπόλοιπες ομάδες εκείνης της περιόδου, που διέθεταν αρκετούς. Η ΑΕΚ είχε την τύχη να έχει έναν Έλληνα… Αμερικάνο», είχε δηλώσει μερικά χρόνια αργότερα ο Γιώργος Αμερικάνος για την ομάδα που έφτασε στον ευρωπαϊκό τελικό.
Πρώτη φορά στην Ευρώπη 80.000 θεατές θα παρακολουθούσαν αγώνα μπάσκετ. Όπως είχε αναφέρει, ένας Γάλλος απεσταλμένος: «Ποτέ δεν έχει υπάρξει μια παρόμοια ατμόσφαιρα μπάσκετ, τόσο εξαιρετική, αλλά και τέτοιου πάθους».
Ο Αμερικάνος είχε δηλώσει: «Έβλεπα τον κόσμο και έλεγα μέσα μου: Ας μην τους πικράνουμε». Και πράγματι, η εμφάνιση του στον αγώνα ήταν καταπληκτική.
Ζητούσε από τους συμπαίκτες του τη μπάλα λέγοντας ότι «τους έχει» και έβαλε συνολικά 29 πόντους. Μαζί με τον Τρόντζο, που ήταν ο δεύτερος σκόρερ με 24 πόντους, οδήγησαν την ΑΕΚ στην κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων με σκορ 89-82. Η επιτυχία ήταν τεράστια, καθώς ήταν ο πρώτος ευρωπαϊκός τίτλος ελληνικής ομάδας. Οι θεατές στις κερκίδες άναβαν κεριά, εφημερίδες, βεγγαλικά και πετούσαν στο γήπεδο ότι έβρισκαν πρόχειρο.
Οι παίκτες της ΑΕΚ αποθεώθηκαν από τους φιλάθλους, που είχαν ξεχυθεί στην Αθήνα για να πανηγυρίσουν τη νίκη.
Τους πήραν στα χέρια και τους μετέφεραν στην Ομόνοια και στην πλατεία Βικτωρίας. Το ίδιο βράδυ γιόρτασαν την επιτυχία στον Ζαμπέτα και στη Μοσχολιού, που τραγουδούσε με τον Ξανθόπουλο.
Μετά το Κύπελλο Κυπελλούχων, ο βασιλιάς Κωνσταντίνος πρόσφερε στον Αμερικάνο δουλειά στη ΔΕΗ. Εκείνη την εποχή ήταν περιζήτητος και είχε προτάσεις από ξένες ομάδες, όμως δεν ήθελε να εγκαταλείψει την ΑΕΚ και παρέμεινε στην Ελλάδα.
Τη δεκαετία του ’70 η ΑΕΚ δεν ανανέωσε το συμβόλαιο του Αμερικάνου και αναγκάστηκε να παίξει στον Απόλλωνα Πατρών. «Είχα πάει μπροστά στον καθρέφτη με τη φανέλα του Απόλλωνα και δεν πίστευα ότι ήμουν εγώ. Λέω στον εαυτό μου: Ρε Γιώργο, δεν θα σε αναγνωρίζει ο κόσμος. Στην ΑΕΚ, όμως, όταν χάσαμε από τον Παναθηναϊκό σε έναν προημιτελικό Κυπέλλου, το 1970, είπαν ότι έπρεπε να γίνει ανανέωση. Είχαν περάσει μόνο δύο χρόνια από τον θρίαμβο του 68 και ήμουν 28 ετών…».
Ο Τρόντζος παρέμεινε στην ΑΕΚ 17 χρόνια και αποχώρησε οριστικά το 1980.
Μόλις κρέμασαν τα παπούτσια τους, ακολούθησαν προπονητική καριέρα. Ο Αμερικάνος πέθανε το 2013 σε ηλικία 71 ετών. Πρόσφατα η ΑΕΚ τίμησε τους δύο παίκτες αποσύροντας τη φανέλα με τον αριθμό «10» και «6» που φορούσαν οι θρύλοι του μπάσκετ όταν μεσουρανούσαν στα ελληνικά γήπεδα.
