Στις 16 Νοεμβρίου 1980, δύο διαδηλωτές πέφτουν θύματα της αστυνομικής βίας. Ο Κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής και η Αθηναία εργάτρια Σταματίνα Κανελλοπούλλου είναι οι δύο νεκροί της πιο αιματηρής πορείας του Πολυτεχνείου.
Ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Ράλλης δήλωσε για τους δύο νεκρούς :»Και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ σπάθην κρατεί στα χέρια του για να αμυνθεί εναντίον των δαιμόνων. Δεν κρατεί άνθη».
Η αιματοβαμμένη πορεία
Εφτά χρόνια μετά την εξέγερση του Πολυτεχνείου, η πορεία για να τιμηθούν οι ήρωες της εξέγερσης, υπήρξε μία από τις πιο αιματηρές. Η επανένταξη της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για την παραμονή των αμερικανικών βάσεων και ο έντονος αντιαμερικανισμός είχαν δημιουργήσει ένα μαχητικό κλίμα.
Η κυβέρνηση Ράλλη, απαγόρευσε στην ΕΦΕΕ να φθάσει η πορεία στην Αμερικανική Πρεσβεία. «Οι διαδηλωτές μπορούν να φτάσουν μέχρι το Σύνταγμα κι εκεί να διαλυθούν», ήταν η εντολή. Οι περισσότεροι υπάκουσαν.
Περίπου στις 9 το βράδυ 3 χιλιάδες άτομα προσπάθησαν να φθάσουν στην πρεσβεία.
Το όργιο βίας των ΜΑΤ
Η εντολή ήταν να σταματήσουν με τη βία και εκτελέστηκε με ευλάβεια από τα ΜΑΤ.
Πολλοί τραυματίστηκαν σοβαρά αλλά δύο όμως νεαρά παιδιά, έπεσαν νεκρά.
18 χτυπήματα στο κρανίο και ένα πισώπλατο χτύπημα
Το πρώτο θύμα ήταν η 20χρονη Σταματίνα Κανελλοπούλλου, εργάτρια από το Περιστέρι.
Την χτύπησαν με γκλομπ, περίπου στη Μεγάλη Βρετανία όταν προσπάθησαν να σπάσουν τον κλοιό των ΜΑΤ. Αιμόφυρτη μεταφέρθηκε στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο, όπου πριν καν οι γιατροί προλάβουν να της δώσουν τις πρώτες βοήθειες, άφησε την τελευταία της πνοή.
Σύμφωνα με το πόρισμα της ιαατροδικαστικής εξέτασης η νεαρή κοπέλα έφερε 18 χτυπήματα στο κρανίο, πολλαπλά κατάγματα και βαριά κρανιοεγκεφαλική κάκωση.
Λίγο αργότερα πέφτει νεκρός ο Κύπριος φοιτητής Ιάκωβος Κουμής στην πρώτη και τελευταία του πορεία διαδήλωσης στην Αθήνα.
Ο γνωστός στοχαστής και φιλόσοφος Λουκάς Αξελός περιγράφει τα γεγονότα.
Είχε γνωρίσει τον νεαρό φοιτητή μέσω της έκδοσης του περιοδικού «Τετράδια» όπου συνεργάστηκαν.
«Μαζί με άλλους συντρόφους μας ζήσαμε εκείνη τη χρονιά το τριήμερο της επετείου του Πολυτεχνείου, στο «τραπεζάκι» των «Τετραδίων» και της «Εργασίας».
Την Κυριακή, 16 Νοεμβρίου, κατεβήκαμε από νωρίς στο Πολυτεχνείο για να συμμετάσχουμε στην πορεία, όπως και έγινε. Είναι χαρακτηριστική η εμμονή του Ιάκωβου για συμμετοχή στην πορεία, «την πρώτη του», όπως ο ίδιος διατύπωνε στον Παύλο», συνεχίζει ο Λ. Αξελός.
«…δεδομένου ότι ο Ιάκωβος είχε ουσιαστική άγνοια, όχι μόνο της Αθήνας αλλά και της αστυνομικής βιαιότητας, κρίναμε σκόπιμο να διαλυθούμε και να επιστρέψουμε στα σπίτια μας. Ήταν 10 με 10:15 το βράδυ όταν χωρίσαμε. Αλίμονο. Ήταν για πάντα… Αργά το βράδυ ειδοποιήθηκα ότι ο Ιάκωβος είχε δολοφονηθεί από τα ΜΑΤ στο Σύνταγμα».
«Δεν έχουν το Θεό τους, με φάγανε»
Αν και οι τρεις νέοι είχαν αποφασίσει να απομακρυνθούν από την πορεία, ωστόσο ο Ιάκωβος βρέθηκε στο Σύνταγμα για τελευταία φορά.
Στον δρόμο βρήκε έναν παλιό του φίλο. Ήταν ο Δημήτρης Παπαχρήστος, ο εκφωνητής του Πολυτεχνείου. Αφού αντάλλαξαν στα γρήγορα τα νέα τους, έδωσαν ραντεβού για την επόμενη μέρα.
«Πάω να δω τι γίνεται μέχρι το Σύνταγμα, αύριο έχουμε ραντεβού». Στο ραντεβού όμως παρευρέθηκε μόνο ο Δημήτρης.
Σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες, ο νεαρός φοιτητής κάθισε σε μία καρέκλα και παρακολουθούσε τα γεγονότα.
Εκεί, δέχθηκε το πισώπλατο χτύπημα των ΜΑΤ. Όπως έγραψε αργότερα ο Ιταλός ιατροδικαστής Ντουράντε, όποιος τον χτύπησε είχε πετύχει ένα καίριο πλήγμα αποκοπής του εγκεφάλου.
Κατά τη μεταφορά του στο νοσοκομείο, αιμόφυρτος κατάφερε να ψελλίσει: «Δεν έχουν το Θεό τους, με φάγανε».
Όταν έφθασε στο Λαϊκό Νοσοκομείο, ήταν ήδη αργά. Ο Ιάκωβος ήταν κλινικά νεκρός. Μία εβδομάδα μετά, στις 23 Νοεμβρίου, άφησε την τελευταία του πνοή.
Άφαντοι οι δολοφόνοι
Οι γονείς των δύο άτυχων νέων κατέθεσαν μηνύσεις, χωρίς ποτέ να δικαιωθεί η μνήμη των παιδιών τους. Η Κυβέρνηση αρκέστηκε στο να πει: «Και ο Αρχάγγελος Μιχαήλ σπάθην κρατεί στα χέρια του για να αμυνθεί εναντίον των δαιμόνων. Δεν κρατεί άνθη», προσπαθώντας να δικαιολογήσει τη χρήση βίας των ΜΑΤ, ενώ πολλοί έκαναν λόγο για προβοκάτσια.
Οι δολοφόνοι των ΜΑΤ, δεν συνελήφθησαν ποτέ. Εφτά χρόνια μετά, όσοι αστυνομικοί κατηγορήθηκαν για τα επεισόδια της 16ης Νοεμβρίου, αθωώθηκαν.
Ο νεαρός Ιάκωβος
Γεννημένος το 1956 στην Σωτήρα Αμμοχώστου από μία φτωχή αγροτική οικογένεια, όσοι τον γνώριζαν έλεγαν πως ήταν ένα παιδί εργατικό και ανήσυχο.
Η τουρκική εισβολή του 1974, τον βρήκε στα 18 του και τον σημάδεψε αφού αμέσως μετά ξεκινά ο αγώνας του για μία κοινωνία δίκαιη και ελεύθερη. Οι κινητοποιήσεις και οι αντικατοχικές διαδηλώσεις αποτελούν τη νέα του πραγματικότητα, ενώ παίρνει μέρος στην δραστήρια πρωτοβουλία «Επιτροπή Αυτοδιάθεσης Κύπρου», μία οργάνωση κομματικά ανένταχτη.
Υπηρέτησε ως ΛΟΚατζής 32 Μοίρας Καταδρομών της Εθνικής Φρουράς και υπήρξε μηχανολόγος στο διυλιστήριο Λάρνακος ενώ παράλληλα ήταν στην Κινηματογραφική Λέσχη της Λάρνακας μαζί με τον λογοτέχνη Φοίβο Σταυρίδη.
Αργότερα εντάχθηκε στον κύκλο του αριστερού, ριζοσπαστικού και πατριδογνωστικού βιβλιοπωλείου της Κύπρου τα Οχτωβριανά, όπου εντάσσεται στον κύκλο των Αριστερών-Πατριωτών.
Το 1978 παντρεύτηκε την αγαπημένη του Μαρία Καϊκκή και το 1980 μετακομίζουν στην Αθήνα, για να σπουδάσει Πολιτικές Επιστήμες.
Και στην Αθήνα ο Ιάκωβος παραμένει δραστήριος και συνεχίζει να αγωνίζεται για τις ιδέες του. Παίρνει μέρος στις αντιιμπεριαλιστικές κινητοποιήσεις με αποκορύφωμα τη συμμετοχή του στην πορεία για την επέτειο του Πολυτεχνείου στις 16 Νοεμβρίου.
Την πρώτη και τελευταία του. Ο ίδιος προφητικά είχε γράψει ένα μήνα νωρίτερα:
Γυρεύω µια σταγόνα λευτεριάς στα βήµατά σου
και συ µ’ αρνήθης για τα συµφέροντά σου
Διαβάστε επισης στη ΜτΧ: «Λαέ πεινάς γιατί τους προσκυνάς;» Τι συνέβη 15 Νοεμβρίου 1973 στο Πολυτεχνείο…
