Ο Λουδοβίκος 16ος ήταν ο βασιλιάς της Γαλλίας κατά τη γαλλική Επανάσταση του 1789, όταν οι εξεγερμένοι πολίτες ανέτρεψαν τη μοναρχία στη χώρα. Ήταν ο άνθρωπος που βρέθηκε «στο λάθος μέρος τη λάθος στιγμή».
Ο Λουδοβίκος με τους συμβούλους του. Ήταν ένας καλόκαρδος και απλός βασιλιάς, που είχε την κακή μοίρα να κληρονομήσει τον θρόνο της Γαλλίας την πιο ταραγμένη περίοδο. Γεννήθηκε στις 23 Αυγούστου του 1754 στις Βερσαλλίες. Βασιλιάς τότε ήταν ο παππούς του, Λουδοβίκος 15ος. Ο νεαρός πρίγκιπας δεν είχε την αποφασιστικότητα και το στρατηγικό μυαλό του παππού του. Δεν τον ένοιαζε ο θρόνος, ούτε η εξουσία. Ήταν ένα ήσυχο παιδί, που είχε πάθος με την κατασκευή κλειδιών και κλειδαριών.
Ο «ανίκανος» βασιλιάς
Το 1770 παντρεύτηκε την αυστριακή πριγκίπισσα, Μαρία Αντουανέτα. Εκείνος ήταν 15 ετών, ενώ η σύζυγος του είχε μόλις κλείσει τα 14. Το νεαρό ζευγάρι δεν τα πήγαινε καλά στην αρχή του γάμου τους. Ο Λουδοβίκος ήταν εξαιρετικά ντροπαλός και ευκολόπιστος.
Οι σύμβουλοί του τον είχαν πείσει ότι η Μαρία Αντουανέτα ήταν κατάσκοπος τον Αυστριακών και γι’ αυτό δεν την εμπιστευόταν καθόλου. Αν και το βασικότερο καθήκον του βασιλικού ζευγαριού ήταν η απόκτηση κληρονόμων, ο Λουδοβίκος δε μπόρεσε να «ολοκληρώσει» τον γάμο. Ο Λουδοβίκος σε νεαρή ηλικία. Ο «ανίκανος» Λουδοβίκος έγινε ο περίγελος της κοινωνίας. Κυκλοφορούσαν σατιρικά φυλλάδια που απεικόνιζαν το βασιλικό ζεύγος σε διάφορες προκλητικές στάσεις και κοροϊδευτικά σχόλια.
Πολλοί γιατροί εξέτασαν τον μελλοντικό βασιλιά, αλλά όλοι διαπίστωναν ότι δεν υπήρχε κανένα ανατομικό πρόβλημα. Ο Λουδοβίκος ήταν υγιέστατος, αλλά για κάποιο λόγο αδυνατούσε να έχει σεξουαλική επαφή με τη σύζυγό του. Προφανώς το θέμα ήταν ψυχολογικό. Είχαν περάσει 7 χρόνια απ’ τον γάμο τους, όταν η Μαρία Αντουανέτα έμεινε έγκυος στο πρώτο τους παιδί.
Η σχέση του ζευγαριού είχε βελτιωθεί με το πέρασμα των χρόνων και ο Λουδοβίκος αντιμετώπιζε πλέον τη Μαρία Αντουανέτα ως τη σύντροφό του και όχι ως μία ξένη κατάσκοπο.
Το ζευγάρι τελικά απέκτησε τέσσερα παιδιά. Ανάμεσά τους και ο διάδοχος του θρόνου, που όμως δεν τον κληρονόμησε ποτέ.
Διστακτικός και αναποφάσιστος
Ο Λουδοβίκος έγινε Βασιλιάς το 1774.
Ήταν μόλις 19 ετών και σε καμία περίπτωση δεν ήταν έτοιμος για τον θρόνο. Ο λαός δυσανασχετούσε και η αντιπάθεια προς τους μονάρχες αυξανόταν μέρα με τη μέρα.
Ο νεαρός βασιλιάς είχε να αντιμετωπίσει τα τεράστια χρέη της γαλλικής κυβέρνησης, που είχαν προκύψει από την κακοδιαχείριση και τη βοήθεια που είχαν στείλει στην αμερικανική επανάσταση.
Το μόνο που ένοιαζε τον Λουδοβίκο ήταν να γίνει αρεστός στον κόσμο. Σε κάθε διάταγμα που εξέδιδε, παρέθετε και μια σειρά από δικαιολογίες για τις αποφάσεις που πήρε.
Ίσως αυτή η διστακτικότητα έδωσε το απαραίτητο θάρρος στους επαναστάτες. Η γαλλική επανάσταση μπορεί να μην είχε γίνει ποτέ, αν στον θρόνο δεν είχε βρεθεί ένας τόσο άτολμος και άβουλος βασιλιάς.
Η ανεκτικότητα του Λουδοβίκου φάνηκε όταν υπέγραψε το Διάταγμα των Βερσαλλιών το 1787, το οποίο έδινε πολιτικά δικαιώματα σε μη Καθολικούς.
Προτεστάντες, Εβραίοι και πολλοί άλλοι ήταν πια ελεύθεροι να λατρέψουν τον Θεό τους, με όποιο τρόπο ήθελαν. Ήταν ένα εξαιρετικά προοδευτικό διάταγμα, που έδωσε ένα τέλος στις θρησκευτικές διαμάχες στη Γαλλία.
Όμως, το «ανοιχτό» μυαλό του βασιλιά δεν ήταν αρκετό για να σταματήσει τις κοινωνικές ταραχές. Η φτώχεια και οι φήμες περί κατασπατάλησης των κρατικών χρημάτων από τη βασίλισσα Μαρία Αντουανέττα, εξαγρίωναν τον λαό. Είχε έρθει η αρχή του τέλος για τη μοναρχία και τον Λουδοβίκο.
Εκτέλεση
Στις 5 Οκτωβρίου του 1789, εξαγριωμένες γυναίκες εισέβαλαν στο παλάτι στις Βερσαλλίες και προσπάθησαν να σκοτώσουν τη βασίλισσα Μαρία Αντουανέτα.
Η βασιλική οικογένεια κατάφερε να αποφύγει την εκτέλεση και μεταφέρθηκε στο Ανάκτορο του Κεραμεικού στο Παρίσι. Ο κόσμος ήλπιζε ότι αν ο βασιλιάς ζούσε ανάμεσα στον απλό λαό θα έβλεπε τη δυστυχία και τη φτώχεια που επικρατούσε.
Ο Λουδοβίκος βρισκόταν σε συνεχή κατάσταση πανικού. Αναποφάσιστος και διστακτικός, ματαίωσε πολλά σχέδια απόδρασης και όποια πολιτική απόφαση κι αν λάμβανε, είχε πάντα άσχημο αποτέλεσμα.
Στις 25 Ιουλίου του 1792, εκδόθηκε η Διακήρυξη του Μπρούνσγουϊκ, από την Πρωσσο-αυστριακή συμμαχία. Ο Λουδοβίκος είχε συνεργαστεί με τις ξένες δυνάμεις για να τον επαναφέρουν στον θρόνο.
Σύμφωνα με τη διακήρυξη, ο γαλλικός λαός έπρεπε να αποδεχτεί τον βασιλιά Λουδοβίκο ως απόλυτο μονάρχη και όποιος έφερνε αντίρρηση, θα εκτελούνταν.
Οι Γάλλοι εξαγριώθηκαν. Θεώρησαν τη διακήρυξη ως απόδειξη ότι ο βασιλιάς είχε προδώσει την ίδια του τη χώρα και στις 10 Αυγούστου κατέλαβαν το Ανάκτορο του Κεραμεικού.
Τρεις μέρες μετά, ο Λουδοβίκος συνελήφθη και μεταφέρθηκε σε ένα παλιό οχυρό στο Παρίσι, που χρησιμοποιούνταν ως φυλακή.
Στις 21 Σεπτεμβρίου, η μοναρχία καταργήθηκε και ο βασιλιάς Λουδοβίκος 16ος έγινε ένας απλός πολίτης, ο Λουδοβίκος Καπέτος. Οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα στις 21 Ιανουαρίου του 1793. Ο δήμιος Κάρολος Ανρί Σανσόν είπε ότι ο πρώην βασιλιάς ήταν ήρεμος και βρήκε το τέλος του με αξιοπρέπεια. Η σύζυγός του, βασίλισσα Μαρία Αντουανέτα, που ήταν πλέον γνωστή ως η Χήρα Καπέτου, αποκεφαλίστηκε στις 16 Οκτωβρίου του 1793.
