Η ιστορία για την ανάσταση του Αγίου Λαζάρου, αδελφικού φίλου του Χριστού, αποτελεί μία από τις πιο γνωστές ιστορίες του Χριστιανισμού. Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό, είναι πως ο Λάζαρος κατέφυγε στο Κίτιο της Λάρνακας, προσπαθώντας να ξεφύγει από τους αρχιερείς και τους Φαρισαίους, που ζητούσαν να τον σκοτώσουν και εκεί χειροτονήθηκε πρώτος Επίσκοπος Κιτίου.
Ο ναός του Λαζάρου στη Λάρνακα
Η υπέροχη πέτρινη εκκλησία που επιβλητικά στέκει στην Πλατεία Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα, χτίστηκε τον 9ο αιώνα, από τον βυζαντινό αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ’. Ο ναός αφιερωμένος στον Άγιο, χτίστηκε πάνω από τον τάφο του Αγίου, τον οποίο έως και σήμερα μπορούν να δουν οι επισκέπτες.
Η ζωή του συνδέθηκε με την Κύπρο, όταν κυνηγημένος εγκατέλειψε την Ιουδαία, αναζητώντας καταφύγιο.
Η πιο πιθανή χρονολογία της φυγής του, υπολογίζεται γύρω στο 33 μ.Χ. όταν είχε πραγματοποιηθεί ο λιθοβολισμός του πρωτομάρτυρος Στεφάνου, οπότε πολλοί χριστιανοί της Ιουδαίας «διασπαρέντες από της θλίψεως της γενομένης επί Στεφάνω, διήλθον έως Φοινίκης και Κύπρου και Αντιοχείας».
Όταν πρωτοέφτασε στην Κύπρο, η παράδοση αναφέρει πως συναντήθηκε με τους Αποστόλους Βαρνάβα και Παύλο, οι οποίοι τον χειροτόνησαν πρώτο Επίσκοπο Κιτίου. Αν και δεν υπάρχουν γραπτές πηγές που να επιβεβαιώνουν τα γραπτά της Καινής Διαθήκης, παρ΄ όλα αυτά, η επιβλητική εκκλησία μαρτυρεί τη σχέση του με το νησί.
Αν και η ζωή και ο θάνατός του αποτελεί ένα μυστήριο, καθώς δεν υπάρχουν ιστορικές πηγές που να δίνουν λεπτομέρειες για τη ζωή του, λέγεται πως τα λείψανά του πρωτοανακαλύφθηκαν το 890 μ.Χ, μέσα στον μικρό ναό που υπήρχε τότε, μέσα σε μαρμάρινη λάρνακα στην οποία ήταν χαραγμένα (όχι όμως στα ελληνικά) : «Λάζαρος ο τετραήμερος και φίλος του Χριστού».
Όπως συνηθιζόταν στο Βυζάντιο, ο τότε αυτοκράτορας, μετέφερε τα λείψανα του Αγίου στην Κωνσταντινούπολη και με την αποστολή χρηματικού ποσού ανεγέρθη η εκκλησία που βλέπουμε σήμερα.
Στις 23 Νοεμβρίου 1972 κατά τη διάρκεια εργασιών ανακαίνισης του ναού, βρέθηκε μέρος των λειψάνων του αγίου βαθιά κάτω από την αγία Τράπεζα, μέσα σε μαρμάρινη λάρνακα. Έτσι, ενισχύθηκε η ιστορική παράμετρος της συσχέτισης του Λαζάρου με την Κύπρο, που είχε αμφισβητηθεί από τον ξένο περιηγητή Petro Della Valle. Ο Ρωμαίος ευγενής, στα γραπτά του είχε εκφράσει τις αμφιβολίες του για το αν πρόκειται πράγματι για τον Λάζαρο το φίλο του Χριστού. Η απάντηση που του δόθηκε τότε από τους πιστούς, ήταν πώς μόνη τρανή απόδειξη, αποτελούν τα θαύματα του Αγίου μέσα στο ναό.
Η σχέση του Αγίου με τις Αλυκές
Η ιστορία της Λάρνακας είναι στενά συνδεδεμένη με τον βίο του Αγίου. Μία από τις παραδόσεις θέλει τον Λάζαρο να συνδέεται με την εμφάνιση των Αλυκών. Κατ΄αυτήν λέγεται, πώς μία μέρα ενώ ο άγιος ήταν διψασμένος βρέθηκε σ’ένα αμπέλι και ζήτησε ένα τσαμπί σταφύλι από τον ιδιοκτήτη. Εκείνος όμως αρνήθηκε, ισχυριζόμενος πως στο καλάθι του δεν υπήρχαν σταφύλια αλλά αλάτι. Βλέποντας ο Λάζαρος την συμπεριφορά αυτή και την καρδιά του ανθρώπου που ήταν γεμάτη από φθόνο και ψέμα, μετέτρεψε τον αμπελώνα του σε λίμνη αλατιού.
Το αρχιτεκτονικό μεγαλείο της εκκλησίας
Η πρωτοβυζαντινή εκκλησία, αποτελεί ένα από τα αρτιότερα δείγματα της βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Κτισμένη εξ ολοκλήρου από πέτρα, αποτελείται από τρία κλίτη και τρεις τρούλους.
Το επίχρυσο ξυλόγλυπτο εικονοστάσι, κοσμείται από 120 εικόνες θαυμάσιας τέχνης, Εξαιρετικό έργο ξυλογλυπτικής αποτελεί η Αγία Τράπεζα και ο δεσποτικός θρόνος ο οποίος φέρει την εικόνα του Αγίου Λαζάρου η πέτρινη κατασκευή της, την καθιστούν ως ένα από τα ομορφότερα στολίδια της πόλης και του νησιού.
Ο Alexander Drummond, Άγγλος Πρόξενος στο Χαλέπι της Συρίας, επισκέφθηκε την Κύπρο το 1745 έγραψε τα εξής: «Στην πόλη των Αλυκών υπάρχει εκκλησία αφιερωμένη στον άγιο Λάζαρο. H αρχιτεκτονική είναι τέτοια που ποτέ δεν έχω ξαναδεί».
Κατά τον 15ο αιώνα προστέθηκε το ναό ένα γοτθικό προστώο κατά μήκος του νότιου τοίχου, ενώ κατά την φραγκοκρατία η εκκλησία μετατράπηκε σε λατινικό μοναστήρι. Στα τέλη της Φραγκοκρατίας κτίστηκε η στοά και το 1857 κτίστηκε το σημερινό καμπαναριό. Μέχρι τότε οι καμπάνες ήταν τοποθετημένες πάνω σε ξύλινο βάθρο καθώς οι Τούρκοι, από το 1571 που κατέλαβαν την Κύπρο, μέχρι τα μέσα σχεδόν του 19ου αιώνα, δεν επέτρεπαν την ύπαρξη καμπαναριών ούτε τη χρήση καμπάνων στις χριστιανικές εκκλησίες. Μόλις το 1856 το επέτρεψαν, ύστερα από απαίτηση της ορθόδοξης χριστιανικής Ρωσίας, αλλά μόνο κατόπιν βεζυρικής άδειας.
Ο ναός σήμερα αποτελεί ένα από τα κορυφαία ορθόδοξα προσκυνήματα στον κόσμο. Αγαπήθηκε πολύ από τους ντόπιους και ο Άγιος είναι στενά συνδεδεμένος με την πόλη. Ο ναός έχει συνδέσει το όνομά του με μεγάλο κοινωνικό έργο στη Λάρνακα με την ίδρυση σχολείων, νοσοκομείων και νεκροταφείων ενώ επιπλέον παρείχε βοήθεια για οποιαδήποτε ανάγκη.
Ο Λάζαρος ενέπνευσε η λαϊκή φαντασία και το όνομά του αποδίδεται μεταφορικά σε άτομα που σώθηκαν ανέλπιστα από το θάνατο και σε αυτούς που θεωρήθηκαν χαμένοι και ξαφνικά επέστρεψαν.
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Αλάσια, Κίτιο, Νέα Καρχηδόνα, Σκάλα, Σαλίνες, Λάρνακα. Γιατί η πόλη είχε τόσες ονομασίες και τι σημαίνουν
