ΠΗΓΗ: «Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΣΚΗΝΟΘΕΤΩΝ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΙΩΡΑ
Οι Τζόελ και Ίθαν Κοέν, για το κοινό, είναι ένα. Υπάρχουν κι άλλοι αδελφοί που γυρίζουν ταινίες μαζί, αλλά η αίσθηση της συμβίωσης που αναδίδει το δίδυμο από το Σεν Λούις Παρκ της Μινεσότα είναι μοναδική. Ουσιαστικά είναι αδύνατο για οποιονδήποτε εκτός από τους πιο φανατικούς οπαδούς τους να τους ξεχωρίσει.
Η «οντότητα» που θα γινόταν γνωστή ως «αδελφοί Κοέν» γεννήθηκε μεταξύ 1954 και 1957 σε ένα κατά κύριο λόγο εβραϊκό προάστιο της Μινεάπολης. Και οι δύο γονείς τους δίδασκαν σε τοπικά κολέγια.
Κι εκείνοι φαίνεται ότι τους ξεχώριζαν: ο Τζόελ ήταν πιο εξωστρεφής, ενώ ο μικρός Ίθαν ήταν ήσυχος. Από νωρίς ο Τζόελ το ‘ριξε στις φάρσες και τα κόλπα.
Κάποια μέρα, μ’ένα φίλο άνοιξαν στα δύο ένα κοτόπουλο πάνω στη σιδερώστρα της Ρίνα Κοέν. «Σκεφθήκαμε ότι ίσως ο Τζόελ ενδιαφερόταν για την ιατρική», είπε η κυρία Κοέν.
Ο λιγότερος θαρραλέος Ίθαν δεν πήρε μέρος στην ανατομία του κοτόπουλου. «Ήταν στον δικό του κόσμο» προσθέτει η μητέρα τους.
Με τον Τζοελ μπροστάρη, τα δύο αδέλφια άρχισαν να μαζεύουν λεφτά για να χρηματοδοτήσουν τα σχέδια τους. Κούρευαν γκαζόν, πουλούσαν παγωτά το καλοκαίρι, έβγαλαν και μια συνοικιακή εφημερίδα με τίτλο: «Ο σημαιοφόρος φρουρός», που πουλούσαν πόρτα πόρτα για δύο σεντ.
Στο γυμνάσιο σκέφτηκαν να διοχετεύσουν τη δημιουργικότητά τους στις ταινίες.
Είδαν τα «400 χτυπήματα του Τριφό», σ’ ένα μάθημα κινηματογράφου, αλλά οι ταινίες που τους επηρέασαν ήταν αυτές που έβλεπαν στο σπίτι: «Ταρζάν», ταινίες στις οποίες ο Στιβ Ριβς υποδυόταν τον Ηρακλή, δροσερές σεξοκωμωδίες του ’60, οτιδήποτε με τον Τζέρι Λούις και τον Τόνι Κέρτις ή την Ντόρις Ντέι.
Η πρώτη ταινία των Κοέν
Ένα καλοκαίρι αποφάσισαν να φτιάξουν δικές τους ταινίες. Με τα χρήματα από το κούρεμα του γκαζόν αγόρασαν μια κάμερα Vivitar Super-8 κι άρχισαν να ψάχνονται.
Η πρώτη τους ιδέα ήταν να καταγράφουν ό,τι έδειχνε η τηλεόραση και να λένε ότι ήταν δική τους ταινία. Αργότερα προχώρησαν στο να κινηματογραφούν τα πόδια τους.
Τελικά συμβιβάστηκαν με την ιδέα της αφήγησης κι άρχισαν να γυρίζουν σπιτικά ριμέικ των ταινιών που έβλεπαν στην τηλεόραση.
Έκαναν τότε ταινίες όπως ο «Ζάμερς στη Ζάμπια» βασισμένο στην περιπέτεια ζούγκλας, «Η γυμνή λεία» με πρωταγωνιστή το γείτονά τους Μαρκ «Ζάιμερς» Ζίμερινγκ, καθώς και ένα ριμέικ του Λάσι γύρνα σπίτι, με τον Ίθαν ως…. πρωταγωνίστρια (ντυμένο με τη φούστα μπαλαρίνας της αδελφής τους) και πάλι τον Ζάιμερς πρωταγωνιστή, με στολή λυκόπουλου κι εβραϊκό κιπά.
Ακολούθησαν οι πρωτότυπες δημιουργίες «Ξυλοκόποι του Βορρά», «Ο βάτραχος που πήγε να κορτάρει», με πλάνα από βατράχια σκοτωμένα στο δρόμο, και το αριστούργημά τους, «Η ταινία της μπανάνας», για κάποιον που είχε την ασυνήθιστη ικανότητα να μυρίζει μπανάνες.
Τζόελ Κοέν:»Ο χειρότερος βοηθός παραγωγής»
Οι γονείς τους έστειλαν τους Κοέν στο Simon’s Rock College στο Γκρέιτ Μπάρινγκτον της Μασαχουσέτης, ένα πλήρως αναγνωρισμένο κολέγιο, το οποίο έδινε τη δυνατότητα σε όσους μαθητές ήθελαν, να κάνουν μαθήματα κολεγίου πριν ολοκληρώσουν τη μέση εκπαίδευση. Οι Κοέν παρακολούθησαν, αποφοίτησαν και για λίγο τράβηξαν χωριστούς δρόμους.
Ο Τζόελ πήγε στην κινηματογραφική σχολή του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, όπου δεν διακρίθηκε ιδιαίτερα. «Ήμουν ένα τίποτα εκεί» είπε αργότερα. «Καθόμουν πίσω-πίσω, με ένα τρελό χαμόγελο στο πρόσωπο».
Ένας καθηγητής τον θυμόταν ως τον τύπο που ήταν «πολύ ήσυχος, έμοιαζε κλεισμένος στον εαυτό του και κάπνιζε πολύ». Κατόπιν έψαξε δουλειά ως βοηθός παραγωγής σε εταιρικές ταινίες, μεταξύ των οποίων η συναρπαστική, «Πώς να αγοράσετε ένα μεταχειρισμένο αυτοκίνητο».
Ο σκηνοθέτης Μπάρι Σόνενφιλντ τον προσέλαβε για να δουλέψει σε μια τέτοια ταινία, αλλά κατάλαβε το λάθος, χαρακτηρίζοντας τον Κοέν τον «χειρότερο βοηθό παραγωγής που είχαν ποτέ. Πήρε τρεις κλήσεις για παράνομη στάθμευση, ερχόταν αργά κι έβαλε φωτιά σε μια μηχανή καπνού».
Το μοντάζ του ταίριαζε περισσότερο και σύντομα βρήκε πιο παραγωγική απασχόληση ως βοηθός μοντέρ σε φθηνές ταινίες τρόμου.
Στο μεταξύ, ο Ίθαν σπούδαζε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον χωρίς ιδιαίτερες επιδόσεις. Σε κάποια στιγμή εγκατέλειψε τη σχολή και αργότερα έκανε αίτηση για να τον ξαναπάρουν. Όταν έχασε την προθεσμία για την υποβολή της αίτησης ισχυρίστηκε ότι είχε χάσει το χέρι του σε κυνηγετικό ατύχημα. Τον δέχτηκαν υπό τον όρο να περάσει από ψυχολόγο. Πάντως, κατάφερε να αποφοιτήσει. Το 1979 πήγε στη Νέα Υόρκη όπου ξαναβρέθηκε με τον αδελφό του. Βρήκε δουλειά στα καταστήματα Macy’s, όπου επεξεργαζόταν τα στοιχεία που έμπαιναν στις ετικέτες ανδρικών πιτζαμών και μπουρνουζιών.
Οι Κοέν και οι Εβραίοι επενδυτές
Οι Κοέν άρχισαν να γράφουν σενάρια μαζί. Οι πρώτες τους απόπειρες περιλαμβάνουν μια κωμωδία που δεν γυρίστηκε ποτέ, σχετικά με μια συνωμοσία των Κινέζων για κλωνοποίηση του Αϊνστάιν. Το καλύτερο σενάριό τους ήταν ένα νεο-νουάρ με τίτλο Μόνο Αίμα.
Για να γυρίσουν την ταινία, οι Κοέν ετοίμασαν ένα τρίλεπτο φιλμάκι και κατόπιν ο Τζόελ πήγε στη Μινεάπολη, μπήκε στο γραφείο μιας εβραϊκής φιλανθρωπικής οργάνωσης και ζήτησε μια λίστα των πλουσιότερων Εβραίων της πόλης. Δείχνοντας το φιλμάκι μάζεψαν 855.000 δολάρια από 68 επενδυτές. Πλήρωσαν το συνεργείο με πενταροδεκάρες και γύρισαν την ταινία σε οκτώ εβδομάδες.
Η ταινία «Μόνο Αίμα» βγήκε στις αίθουσες το 1984, σημείωσε αργή αλλά σταθερή επιτυχία και συνέβαλε στην άνοδο του ανεξάρτητου κινηματογράφου. Με την κωμωδία «Αριζόνα Τζούνιορ» το 1987, τα αδέρφια διεύρυναν τη γκάμα τους χωρίς να χάσουν το στυλ που τους είχε καθιερώσει στο κοινό των εναλλακτικών ταινιών: ειρωνικό χιούμορ, απόδοση φόρου τιμής σε υποθέσεις και χαρακτήρες κλασσικών ταινιών και φρενήρεις κινήσεις της κάμερας.
Οι Κοέν δεν κάνουν και πολλά για να διαλύσουν το μύθο ότι ουσιαστικά είναι ένα άτομο. Τελειώνουν ο ένας τις φράσεις του άλλου, φορούν τα ίδια μουντά ρούχα, καπνίζουν τα ίδια τσιγάρα και έχουν το δικό τους κώδικα επικοινωνίας.
Η φράντζα του θανάτου
Υπάρχουν πολλά ανησυχητικά στοιχεία στο βραβευμένο «Καμιά πατρίδα για του μελλοθάνατους», αλλά ίσως το πλέον ανησυχητικό είναι το μαλλί του Χαβιέ Μπαρδέμ. Η φράντζα του δολοφόνου τον οποίο υποδυόταν, είναι ταυτόχρονα τρομακτική και γελοία και 100% έμπνευση των Κοέν. Πήραν την ιδέα από τη φωτογραφία ενός μπαρόβιου του 1979, οπότε εκτυλίσσεται η υπόθεση της ταινίας. Μολονότι εξέφρασε ενδοιασμούς ο Μπαρδέμ τελικά την αποδέχθηκε. Πιστεύει μάλιστα ότι ίσως να βελτίωσε την ερμηνεία του. «Η κόμμωση μιλούσε από μόνη της», έλεγε, «σχεδόν δεν χρειαζόταν να υποδυθώ, έπαιζε εκείνη το ρόλο μόνη της».
Μολονότι ο Τζόελ εμφανίζεται ως σκηνοθέτης και ο Ίθαν ως παραγωγός των ταινιών τους, στην πραγματικότητα συνεργάζονται σ’ όλα τα στάδια. Ακόμα και το μοντάζ μαζί το κάνουν, με το ψευδώνυμο Ρόντρικ Τζέιμς. Όταν ο Τζόελ ρωτήθηκε πως έφτασαν σ’αυτόν το διακανονισμό, είπε ότι του ρίχνει τρία χρόνια και 14 κιλά.
ΠΗΓΗ: «Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΖΩΗ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΣΚΗΝΟΘΕΤΩΝ», ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΙΩΡΑ
Φεντερίκο Φελίνι. Ο σκηνοθέτης που είχε πάθος με μια χοντρή πόρνη, τους κλόουν και τα μέντιουμ. Παρομοίαζε τις ταινίες του με αυνανισμό και κορόιδευε τον Μουσολίνι. Γιατί ασχολήθηκε με τη διαφήμιση ζυμαρικών…
