Τον Φεβρουάριο του 1962, ο σοβιετικός κοσμοναύτης Γιούρι Γκαγκάριν, επισκέφθηκε για μία ημέρα την Κύπρο. Η επίσκεψη του πρώτου ανθρώπου που ταξίδεψε εκτός γης, αποτέλεσε κοσμοϊστορικό γεγονός για το νησί.
Πλήθος κόσμου είχε μαζευτεί στους δρόμους της Λευκωσίας προκειμένου να δει από κοντά τον θρύλο του διαστήματος.
Τον ίδιο τον Γκαγκάριν, υποδέχτηκε εγκάρδια ο Πρόεδρος Μακάριος Γ’, καθώς και οι Δημάρχοι Λεμεσού και Αμμοχώστου.
Ο Γκαγκάριν, χάρισε στον Πρόεδρο το βιβλίο του για την πρώτη πτήση γύρω από τη γη.
Ο Γκαγκάριν πολίτης Λεμεσού και Αμμοχώστου
Όταν επισκέφθηκε τις δύο πόλεις, οι δημάρχοι τον ανακήρυξαν επίτιμο πολίτη. Μάλιστα, ο τότε Δήμαρχος της Λεμεσού, Κώστας Παρτασίδης, του παρέδωσε το ασημένιο κλειδί της πόλης στη πλατεία Ηρώων παρουσία του συγκεντρωμένου πλήθους.
Στο λόγο του ο Δήμαρχος Λεμεσού ανέφερε πως το επίτευγμα του Γκαγκάριν τον καθιστά πολίτη του κόσμου και όχι απλά της Ρωσίας.
Το κυπριακό δίστιχο
Όποια κι αν ήταν η θέση της Κύπρου εκείνη την περίοδο, κι ότι κι αν υποστήριζαν οι κάτοικοι του νησιού, οι πιο παλιοί θυμούνται ένα δίστιχο χαρακτηριστικό της εποχής που αντικατροπτίζει το ψυχροπολεμικό κλίμα της εποχής μεταξύ ανατολής και δύσης.
«Ο Γιούρι Γκαγκάριν επίεν στο φεγγάρι, να φέρει μανίταρι, να φαν οι Αμερικάνοι».
Αμερικάνοι και Ρώσοι επιστήμονες ανταγωνίζονταν ποιος θα επιτύχει κυριαρχία στο διάστημα με την αποστολή του πρωτου ανθρώπου στο φεγγάρι. Στις 12 Απριλίου 1961 η Σοβιετική Ένωση εκτότευξε το πρώτο επανδρωμένο διαστημόπλοιο με το όνομα Βοστόκ-1 και έκανε την τροχιά της γης σε 1 ώρα και 48 λεπτά Ο μόνος επιβάτης του ήταν ο Γιούρι Γκαγκάριν. Μετά ξεκίνησε η «διαφήμιση» του κατορθώματος με μια γιγαντιαία περιοδεία του κοσμοναύτη σε όλο τον κόσμο: Καναδάς, Κούβα, Φινλανδία, Μεγάλη Βρετανία, Πολωνία, Ουγγαρία, Ελλάδα και Κύπρος.
Οι πολιτικές σφαίρες επιρροής ήταν πολύτιμες και θα μπορούσαν να επηρεαστούν με την παρουσία του θρύλου του διαστήματος. Η κόκκινη σοβιετική σημαία με το σφυροδρέπανο πάνω στο αυτοκίνητο που μετέφερε τον Γκαγκάριν ήταν μια εντυπωσιακή νίκη της διπλωματίας του διαστήματος. Εξάλλου το μεγάλο πανό που αναρτήθηκε στα ρώσικα και τα ελληνικά διαφήμιζε με νόημα: «Η φιλία του Κυπριακού και του Ρωσικού Λαού».
Το μήνυμα Γκαγκάριν
Η λεμεσιανή εφημερίδα ΧΡΟΝΟΣ αναφέρει στις 17 Φεβρουαρίου:
«Μεγάλην υποδοχήν επεφύλαξε ολόκληρος η Κύπρος εις τον πρώτον αστροναύτην του κόσμου τον Σοβιετικόν πολίτην Γιούρι Γκαγκάριν. Αι θερμαί και εγκάρδιοι αυταί εκδηλώσεις αι οποίαι έφθανον μέχρι παραληρήματος, ήτο ο δίκαιος φόρος τιμής τον οποίον απένειμε ο πολιτισμένος Κύπριος εις το ηρωικόν κατόρθωμα και επιστημονικό επίτευγμα του σημερινού ανθρώπου , ασχέτως εις ποίαν χώραν ανήκει εις ποίαν φυλήν και ποίαι αι κοινωνικαί ιδεολογικαί κατευθύνσεις του…».
Ο Γκαγκάριν στη Λευκωσία το 2013
Στις 15 Απριλίου 2013, με αφορμή την Παγκόσμιο Ημέρα Αστροναυτικής πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της προτομής του Γιούριν Γκαγκάριν.
Η πρωτοβουλία για την προτομή, ανήκει σε δύο αδελφικούς Συνδέσμους Φιλίας, τους οποίους για πολλά χρόνια διευθύνουν ο κ. Georgy Muradov και ο κ. Χάρης Θράσου, που ήθελα να τιμήσουν τα 50 χρόνια από την επίσκεψη του στην Κύπρο.
Η ζωή του πρώτου ανθρώπου που ταξίδεψε εκτός γης
«Κοιτάζω τη Γη και είναι τόσο όμορφη». Αυτά ήταν τα λόγια του Γιούρι Γκαγκάριν μόλις αντίκρυσε τη γη από το διάστημα στο πρώτο ταξίδι της ανθρωπότητας στο διάστημα.
Ο σοβιετικός κοσμοναύτης γεννήθηκε στις 9 Μαρτίου 1934 σε ένα χωριό κοντά στη Μόσχα.
Τελειώνοντας το σχολείο γράφεται σε μία σχολή μεταλλουργείας ενώ παράλληλα παρακολουθεί μαθήματα πιλοτικής.
Το 1959 υποβάλει αίτηση για το πρώτο πρόγραμμα εκπαίδευσης κοσμοναυτών.
Αν και είχε τη λιγότερη εμπειρία μεταξύ των συνυποψηφίων του τελικά επιλέγεται για την πρώτη επανδρωμένη διαστημική αποστολή, στις 12 Απριλίου του 1961.
Η πτήση του διήρκησε μόνο 108 λεπτά. Ωστόσο, κανείς δεν ήξερε αν ο Γκαγκάριν θα επιστρέψει ζωντανός πίσω στη γη ή αν θα επιστρέψει γενικά.
Οι πιθανότητες επιβίωσης κατά τους επιστήμονες ήταν μόλις 5%.
Το ταξίδι του χαρακτηρίστηκε και ως αποστολή αυτοκτονίας.
Ο «Κολόμβος του Διαστήματος» πέθανε στις 27 Μαρτίου 1968.
Σε ηλικία μόλις 34 ετών, σκοτώθηκε μαζί με τον εκπαιδευτή του ενώ πετούσε με ένα MiG-15 κοντά στο Κιρζάτς.
Τα αίτια του δυστυχήματος δεν αποσαφηνίστηκαν ποτέ, αν και αποκλείστηκε η πιθανότητα ανθρώπινου λάθους.
Το βίντεο του British Pathe στο οποίο ακούγεται ρωσικό κείμενο αναφέρει: «Στην πρωτεύουσα της Κύπρου, τη Λευκωσία, οι Κύπριοι καλωσόρισαν τον πρώτο κοσμοναύτη στον κόσμο. Για να δουν το Γιούρι Γκαγκάριν, οι άνθρωποι ήρθαν από μακρινές και κοντινές περιοχές της πόλης. Τους Σοβιετικούς καλεσμένους, καλωσόρισε ο επικεφαλής του κράτους, αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Μετά από μια εγκάρδια συνομιλία, ο Γκαγκάριν παρουσίασε το βιβλίο του για την πρώτη πτήση γύρω από τη Γη. Έπειτα ο Γκαγκάριν επισκέφθηκε τη Λεμεσό. Εκεί του πρόσφεραν το κλειδί της πόλης. Αυτή η μέρα θα παραμείνει σα μνημείο της επίσκεψης του πρώτου κοσμοναύτη του κόσμου».
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Οι τραγικοί αστροναύτες του Apollo 1. Πρώτα «προσθαλασσώθηκαν» με επιτυχία στην πισίνα και μετά πέθαναν από ασφυξία μέσα στο πιλοτήριο …
