Στις 10 Μαρτίου του 1966, η πριγκίπισσα Βεατρίκη της Ολλανδίας παντρεύτηκε τον Γερμανό διπλωμάτη, Κλάους Βον Άμσμπεργκ.
Η ανακοίνωση του γάμου δεν ευχαρίστησε όλους τους Ολλανδούς.
Ο γάμος θα τελούνταν στο Άμστερνταμ, την πλέον αντι-μοναρχική και αντι-γερμανική πόλη της Ολλανδίας. Κανείς δεν είχε ξεχάσει τις θηριωδίες των Ναζί εναντίον των Εβραίων κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο και κανείς δε συμπαθούσε ιδιαίτερα τη βασιλική οικογένεια.
Όταν, λοιπόν, μαθεύτηκε ότι η πριγκίπισσα θα παντρευόταν έναν Γερμανό και μάλιστα φιλοναζί, δεν άργησαν να ξεσπάσουν αντιδράσεις.
Η πιο καλά οργανωμένη και πιο εντυπωσιακή μορφή διαμαρτυρίας, ήταν αυτή των Πρόβος.
Οι Πρόβος ήταν μία ομάδα νεαρών Ολλανδών, που έδρασαν τη δεκαετία του ’60.
Το όνομά τους προερχόταν από τη λέξη «προβοκάτορας» και υιοθέτησαν την πρόκληση, σαν το κύριο επαναστατικό τους όπλο.
Η αστυνομία είχε ταλαιπωρηθεί πολλάκις από τους Πρόβος, γι’ αυτό πήρε τα μέτρα της πριν τον βασιλικό γάμο.
Τα προληπτικά μέτρα
Έκαναν 2.000 προληπτικές συλλήψεις σε όλο το Άμστερνταμ, έφεραν 25.000 ενισχύσεις από την επαρχία και μετέτρεψαν το σπίτι της Άννας Φρανκ, σε προσωρινό αστυνομικό τμήμα.
Αυτό ήταν το μεγαλύτερο λάθος.
Ο κόσμος θεώρησε ότι προσεβλήθη η μνήμη της Εβραίας ηρωίδας Άννας Φρανκ, τη μέρα που η Ολλανδή πριγκίπισσα θα παντρευόταν έναν Γερμανό με εκπεφρασμένη τη συμπάθειά του στον ναζισμό.
Πολύ γρήγορα, μαζί με τους Πρόβος τάχθηκε και μεγάλο μέρος των κατοίκων του Άμστερνταμ. Σχεδόν κανείς δε στόλισε το σπίτι και την αυλή του προς τιμήν του βασιλικού γάμου και αυτό, τότε, δεν ήταν τόσο αμελητέο, όσο ακούγεται σήμερα.
«Βομβιστική» επίθεση στον βασιλικό γάμο
Στις 8 το πρωί της 10ης Μαρτίου, το κέντρο του Άμστερνταμ είχε κλείσει.
Μπροστά από την εκκλησία, όπου θα τελούνταν ο γάμος, είχε συγκεντρωθεί πλήθος διαδηλωτών. Φώναζαν «Έξω ο Κλάους. Ζήτω η δημοκρατία!» και ειρωνεύονταν τα στρατιωτικά αγήματα που έπαιρναν θέσεις, φωνάζοντας «εν-δυο» στα γερμανικά.
Στο απέναντι πεζοδρόμιο, ήταν οι μοναρχικοί, που ζητωκραύγαζαν και χειροκροτούσαν τους στρατιώτες.
Η αστυνομία φοβόταν τόσο πολύ τη δράση των Πρόβος, που είχε δημιουργήσει την εικόνα μιας άριστης και επικίνδυνης οργάνωσης. Κάτι που δεν ίσχυε. Όμως, ήδη ο στόχος της ψυχολογικής βίας είχε επιτευχθεί σε βάρος της βασιλικής τελετής.
Το σχέδιο των Πρόβος ήταν πολύ απλό. Είχαν ετοιμάσει βόμβες από ζάχαρη και νίτρο, που αν και ήταν εντελώς ακίνδυνες, δημιουργούσαν βαριά σύννεφα καπνού και προκαλούσαν χάος. Πως θα περνούσαν από τα μπλόκα;
Ντυμένοι κυριλέ και φωνάζοντας υπέρ της βασιλικής οικογένειας!
Οι αστυνομικοί περίμεναν άπλυτους και αξύριστους διαδηλωτές.
Η πρώτη βόμβα έσκασε γύρω στις 9 το πρωί, ακριβώς πίσω από το παλάτι. Οι διαδηλωτές που άκουσαν τον θόρυβο απ’ τις βόμβες, πήραν θάρρος και έσπασαν τον αστυνομικό κλοιό.
Με ορμή ξεχύθηκαν στους δρόμους της πόλης, φωνάζοντας «Ζήτω η δημοκρατία!»
Στις 10.30, η πριγκίπισσα Βεατρίκη και ο Κλάους επιβιβάστηκαν στη χρυσοποίκιλτη άμαξα, που θα τους οδηγούσε στην εκκλησία για τον γάμο.
Μία ώρα μετά, η κατάσταση είχε φτάσει στο απροχώρητο. Η αστυνομία άρχισε να απωθεί με βία τους διαδηλωτές, ενώ σποραδικά έσκαγαν βόμβες καπνού στα γύρω στενά. Η αστυνομία όμως δεν γνώριζε, ότι ήταν εντελώς ακίνδυνες και ο καπνός πανικόβαλε τα όργανα της τάξης, που πίστευαν ότι δέχονται επίθεση ευρείας κλίμακας.
Το βίντεο με τις βόμβες καπνού των Πρόβος απο ζάχαρη και νίτρο! Ακίνδυνες , αλλά εντυπωσιακές και θορυβώδεις.
Το κοτόπουλο που «αμαύρωσε» την τελετή
Όταν η βασιλική πομπή μπήκε στην τελική ευθεία για την εκκλησία, ένα μέλος τον Πρόβος κατάφερε να βρεθεί μπροστά στη βασιλική άμαξα και έριξε στα πόδια των αλόγων ένα κοτόπουλο.
Τα άλογα κατατρόμαξαν και σηκώθηκαν στα δύο τους πόδια, σταματώντας απότομα την άμαξα.
Εκείνη τη στιγμή, άλλα μέλη των Πρόβος βρήκαν την ευκαιρία να ρίξουν κι άλλες βόμβες στη βασιλική πομπή.
Ο Πίτερ Μπρόνκχορστ ήταν αυτός που κατάφερε να πετύχει με φοβερή ακρίβεια την άμαξα της πριγκίπισσας, με τη μεγαλύτερη από τις βόμβες που είχε φτιάξει.
Ο πυκνός λευκός καπνός τύλιξε την άμαξα για αρκετά λεπτά, δημιουργώντας την εντυπωσιακή εικόνα, που την επόμενη μέρα φιγουράριζε στα πρωτοσέλιδα σε όλο τον κόσμο.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της πορείας, ένα άλλο μέλος των Πρόβος, ο Βίλεμ Γιαν Στέφενς, έπαιζε στη διαπασών ηχογραφημένους λόγους του Χίτλερ, απ’ την ταράτσα του σπιτιού του. Τον σταμάτησε η αστυνομία πολύ σύντομα, αλλά ο Βίλεμ πρόλαβε να πετάξει στη διερχόμενη βασιλική άμαξα ένα ποντίκι.
Τα λάθη της αστυνομίας ήταν τεράστια. Οι περισσότεροι απ’ τους αστυνομικούς είχαν έρθει από την επαρχία και δεν μπορούσαν να αναγνωρίσουν τα μέλη των Πρόβος, που ήταν πολύ γνωστά στους ντόπιους αστυνομικούς από προηγούμενες συλλήψεις. Οι επαρχιώτες, όμως, έβλεπαν κυρίους με κοστούμια, που τους ξεγέλασαν
Όταν λοιπόν έπεσαν οι βόμβες, ακολούθησε μια βίαιη επίθεση της αστυνομίας εναντίον δικαίων και αδίκων, μπροστά στα μάτια των έκπληκτων ξένων δημοσιογράφων, πολλοί από τους οποίους ξυλοκοπήθηκαν άγρια μέσα στη γενικότερη σύγχυση.
Ο γάμος, που ήταν το κοσμικό γεγονός της βασιλευόμενης Ευρώπης, εξελίχθηκε σε φιάσκο για την αστυνομία και τις δημοτικές αρχές.
Ένας Ισπανός δημοσιογράφος σχολίασε: «Οι ενέργειες των Πρόβος δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι πολίτες του Άμστερνταμ αποδοκιμάζουν το φολκλόρ της μοναρχίας».
Το Άμστερνταμ είχε γίνει το κέντρο του ενδιαφέροντος, όχι για τον βασιλικό γάμο, αλλά για τη νεολαία, που με τους Πρόβος επικεφαλής, έδινε ακόμα ένα χαστούκι στην εξουσία και στον θεσμό της μοναρχίας.
Πηγή: Provos & Merry Praknsters, Τα πρωτοποριακά κινήματα της δεκαετίας του ’60, Γιάννης Μπαζός,
Εκδόσεις Σοφίτα.
Στο βίντεο που ακολουθεί : λίγοι καπνοί στην αρχή και πολύ γκλαμουριά από το γάμο. Μια τέλεια τελετή απο τα μέσα ενημέρωσης της εποχής….
