Το διάσημο Μπούρτζι της Ελλάδας βρίσκεται στο Ναύπλιο, επισκιάζοντας το λιγότερο γνωστό Μπούρτζι που βρίσκεται ανατολικά του Πόρου και συνδέθηκε με μια θλιβερή σελίδα της ελληνικής ιστορίας. Την εμφύλια διαμάχη και την ανταρσία του θρυλικού θαλασσομάχου Μιαούλη ενάντια στον Καποδίστρια και τον Κανάρη με αποκορύφωμα την πυρπόληση του νεότευκτου ελληνικού στόλου στην συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή. Το νησάκι χρησιμοποιήθηκε ως ορμητήριο του Μιαούλη και επειδή είναι αλίμενο και με κοφτερά βράχια προσέφερε οχύρωση στους άνδρες του.
Εμείς το προσεγγίσαμε με θαλάσσια καγιάκ της ομάδας των Cannibals και ανεβήκαμε το βραχώδες μονοπάτι για αυτοψία και φωτογράφηση των εγκαταστάσεων.
Ήταν η περίοδος που ο Καποδίστριας είχε εγκατασταθεί στο Ναύπλιο και είχε αναλάβει την διακυβέρνηση του νεοσύστατου κράτους.
Τα προβλήματα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει ήταν τεράστια και οι απαιτήσεις των φατριών πιεστικές. Ο ίδιος ήταν οπαδός της «πεφωτισμένης δεσποτείας» και προκειμένου να εφαρμόσει την πολιτική του ανέστειλε όλα τα προηγούμενα Συντάγματα και επέλεξε πρόσωπα της εμπιστοσύνης του τα οποία προέρχονταν κυρίως από το λεγόμενο ρωσικό κόμμα. Ήθελε να κυβερνά μόνος, χωρίς συμβουλές και υποδείξεις …
Εναντίον του είχαν στραφεί οι Μανιάτες του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, οι Ρουμελιώτες υπό τον Ιωάννη Κωλλέτη και η Ύδρα των Κουντουριώτηδων.
Οι αντικυβερνητικές δυνάμεις ενισχύονταν μυστικά από την Αγγλία και τη Γαλλία και κατήγγειλαν την πολιτική του Καποδίστρια ως αυταρχική, καθώς έθιγε ευθέως τα προνόμια και τα κληρονομικά δικαιώματα των μεγάλων οικογενειών και των προκρίτων.
Μάλιστα οι νησιώτες με επικεφαλής τους Μαυροκορδάτο και Μιαούλη, τον Μάιο του 1931 εκδίωξαν από την Ύδρα τις κυβερνητικές αρχές, κλιμακώνοντας την ένταση με την κυβέρνηση. Ζητούσαν να ενεργοποιηθεί πάλι το σύνταγμα της Τροιζήνας και να εκλεγούν πληρεξούσιοι για μια νέα εθνοσυνέλευση.
Τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου, ο Καποδίστριας κατέστρωσε σχέδιο ώστε να αποκλείσει τους στασιαστές. Είχε στο πλευρό του την Κολοκοτρώνη, τους οπλαρχηγούς της Πελοποννήσου και τις Σπέτσες.
Έτσι έστειλε τον ναύαρχο Κανάρη στον Πόρο όπου είχε δημιουργήσει πολεμικό Ναύσταθμο για να επανεξοπλίσει τα ελληνικά πλοία.
Σκοπός του ήταν να κατευθυνθεί στην Ύδρα και να επιβάλλει αποκλεισμό στους εξεγερμένους.
Ο Μιαούλης μαθαίνοντας το σχέδιο, κατέλαβε το Μπούρτζι που ήταν μια θαυμάσια οχυρή θέση και στη συνέχεια κατέλαβε αναίμακτα τα πλοία του εθνικού στόλου που βρίσκονταν στο λιμάνι με την απαίτηση να ικανοποιηθούν τα αιτήματα τους. Παράλληλα εγκατέστησε φρουρούς στο Μπούρτζι για να ελέγχουν το πέρασμα και τυχόν επιθέσεις εναντίον τους.
Με τη σειρά του ο Καποδίστριας έστειλε στρατιωτικό σώμα με χίλιους άνδρες υπό τον Νικήτα Σταματελόπουλο απέναντι από τον Πόρο, στο Γαλατά.
Εντυπωσιακή εμφάνιση στο πλευρό του Καποδίστρια έκανε και ο Ρωσικός στόλος της Μεσογείου υπό τον ναύαρχο Ricord.
Εξάλλου στην περιοχή διατηρούσαν ναύσταθμο για τον ανεφοδιασμό των πλοίων τους. Ο Μιαούλης τον διαβεβαίωσε ότι δεν είχε σχέδιο να αντιπαρατεθεί μαζί του, αλλά του ξεκαθάρισε ότι δεν θα παρέδιδε τα καταληφθέντα πλοία μέχρι να γίνουν εκλογές για νέα Εθνοσυνέλευση.
Ο Μιαούλης βυθίζει τον ελληνικό στόλο
Η κατάσταση παρέμεινε έκρυθμη για 15 ημέρες.
Την Κυριακή 1η Αυγούστου 1831 ο ρωσικός στόλος που ενίσχυε τον Καποδίστρια πλησίασε στον Πόρο. Ο Μιαούλης, που είχε τοποθετήσει εκρηκτικά στα πλοία και στο Μπούρτζι, άναψε το φιτίλι και ανατίναξε τα καράβια.
Η ενέργεια αυτή στοίχισε στον ελληνικό στόλο δύο από τα νεότευκτα και καλύτερα πλοία του. Την κορβέτα «ΥΔΡΑ» που ήταν λάφυρο από τον αιγυπτιακό στόλο και την φρεγάτα «ΕΛΛΑΣ», που το κράτος το απέκτησε με βαρύ δάνειο και ακόμα το χρωστούσε.
Το ΕΛΛΑΣ ήταν ένα τρικάταρτο ιστιοφόρο με 32 πυροβόλα και 32 καρονάδες και θεωρούνταν το κόσμημα του στόλου. Είχε φτάσει από τη Νέα Υόρκη στην Ελλάδα το 1828. Η αγορά είχε προκαλέσει οικονομικό σκάνδαλο στη χώρα καθώς οι Αμερικανοί ναυπηγοί καθυστέρησαν εσκεμμένα τη ναυπήγησή της και η ελληνική κυβέρνηση για να την αποκτήσει πλήρωσε τιμή πολύ υψηλότερη από αυτή που είχε αρχικά συμφωνήσει.
Ο Μιαούλης παραλίγο να ανατινάξει και ένα τρίτο πλοίο την «Καρτερία», το πρώτο ελληνικό τροχήλατο ατμόπλοιο, που τελικά σώθηκε τελευταία στιγμή από έναν Μυκονιάτη ναύτη που πρόλαβε και έλυσε του κάβους.
Η ανατίναξη των εθνικών πλοίων στον Πόρο αποτέλεσε μαύρη σελίδα της ιστορίας και εξέθεσε τους πολέμιους του Καποδίστρια στο λαό.
Ο Μιαούλης και οι υπαίτιοι της ανταρσίας παραπέμφθηκαν σε δίκη, αλλά ο Καποδίστριας τους διεμήνυσε ότι σε περίπτωση που σταματήσουν τις εχθρικές τους ενέργειες «η κυβέρνησις είναι έτοιμη να λησμονήση τα παρελθόντα προς χάριν αυτών».
Οι τίτλοι τέλους γράφτηκαν με τον πιο τραγικό τρόπο δύο μήνες αργότερα στο Ναύπλιο με την δολοφονία του Κυβερνήτη στις 27 Σεπτεμβρίου έξω από τον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα από τους Μαυρομιχαλαίους.
Μετά την ανταρσία του Μιαούλη, το κάστρο χρησιμοποιήθηκε ξανά την περίοδο της κατοχής από τους Γερμανούς ως οχυρό και μετά την απελευθέρωση από το ελληνικό πολεμικό ναυτικό ως αποθήκη πυρομαχικών. Σήμερα κατοικούν θαλασσοπούλια και χρειάζεται να συντηρηθεί καθώς η περίτεχνη κεντρική πύλη και τα νότια τείχη του κάστρου καταρρέουν.
Σήμερα παραμένει γοητευτικό, απόμακρο και απρόσιτο. Για αυτό έχει ειδική αξία για τους ανθρώπους της περιπέτειας και της δράσης που θέλουν να το προσεγγίσουν.
Όλες οι φωτογραφίες είναι του Χρίστου Βασιλόπουλου. Δείτε ένα απόσπασμα από το υλικό που κατέγραψε η κάμερα στο νησί.
Διαβάστε σχετικά με τον Πόρο και τις εκδρομές περιπέτειας: Το ναυάγιο που εντόπισε ο Σεφέρης, ενώ κωπηλατούσε στον Πόρο. Το όνομα του σκάφους ήταν «Κίχλη» και τον ενέπνευσε να γράψει την περίφημη ποιητική συλλογή. Γιατί ο νομπελίστας είχε ορμητήριο την κόκκινη βίλα «Γαλήνη»
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: «Μπούρτζι» δεν έχει μόνο στο Ναύπλιο. Που βρίσκονται τα υπόλοιπα οχυρά τα οποία βρέθηκαν στην δίνη πολέμων και συγκρούσεων στην Ελλάδα. Πότε κατασκευάστηκαν και σε τι χρησίμευαν
