Πώς οι άστεγοι κάτοικοι της Λευκωσίας έκτισαν την Έγκωμη, μετά τη διάλυση των Λουζινιανών τειχών. Το χωριό ήταν γνωστό για την παραγωγή φακής και βαμβακιού και φιλοξένησε τον πρώτο Άγγλο Ύπατο Αρμοστή

Στα μέσα του 16^ου αιώνα, οι Ενετοί αποφάσισαν να γκρεμίσουν τα πρώτα τείχη της Λευκωσίας που είχαν χτίσει οι Λουζινιάν και να δημιουργήσουν νέα. Ο λόγος ήταν ότι τα φραγκικά τείχη ήταν πολύ μεγάλα για να επανδρωθούν από τον στρατό, ενώ επίσης η σμίκρυνσή τους θα τα απομάκρυνε από παρακείμενους λόφους και θα ενίσχυε την αμυντική τους λειτουργία. 

Έτσι το 1567, όταν έκτισαν τα νέα ενετικά τείχη, πολλές μικρές γειτονιές έμειναν έξω από το ιστορικό κέντρο της Λευκωσίας, ενώ πολλά σπίτια, εκκλησίες και μοναστήρια γκρεμίστηκαν.
Οι άστεγοι κάτοικοι αυτών των περιοχών μετακινήθηκαν νοτιοδυτικά της Λευκωσίας, σε απόσταση περίπου 3 χιλιομέτρων από τα νέα τείχη της πόλης.
Εκεί, λίγο πιο κάτω από την περιοχή του Αγίου Δομετίου, ήλθαν σε συνεννόηση με τους γεωργούς των γύρω περιοχών και αποφάσισαν να ιδρύσουν έναν νέο οικισμό.

Η Νέα Κώμη

Η ονομασία της Έγκωμης παραπέμπει στην ιστορική ομώνυμη πόλη της επαρχίας Αμμοχώστου, αλλά ετυμολογικά προκύπτει από τις λέξεις Νέα Κώμη (νέα πόλη) που μετετράπη σε Νέγκωμη κι αργότερα σε Έγκωμη, όπως τη γνωρίζουμε σήμερα.

Η σύγχρονη πόλη που βρίσκεται σήμερα περίπου στο κέντρο της πρωτεύουσας, δεν ήταν πάντα τόσο ανεπτυγμένη.

Οι πρώτοι κάτοικοι έκτιζαν σπίτια από πλινθάρια και πέτρες, χωρίς εσωτερικές αυλές.
Ασχολούνταν με τη γεωργία και την κτηνοτροφία και η Έγκωμη ήταν γνωστή για την παραγωγή σιτηρών, φακής, βαμβακιού και την εκτροφή μεταξοσκωλήκων για την παραγωγή μεταξιού.
Το παλαιότερο σπίτι της Έγκωμης εντοπίζεται στην οδό Στυλιανού Λένα 12 και χρονολογείται το 1895.

Ο sir Garnet Wolseley στην Έγκωμη

Στις 22 Ιουλίου 1878 αποβιβάστηκε στη Λάρνακα ο πρώτος Άγγλος Ύπατος Αρμοστής του νησιού, sir Garnet Wolseley, θέτοντας την επίσημη έναρξη της Αγγλοκρατίας στο νησί. Το Προεδρικό Μέγαρο, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, δεν υπήρχε ακόμα κι έτσι ο σερ Γούλσλεϋ, φιλοξενήθηκε στο μοναστήρι του Αγίου Προκόπιου, γνωστό ως Μετόχι της Ιεράς Μονής Κύκκου.
Εκεί οι στρατιώτες του έστησαν και το πρώτο αγγλικό στρατόπεδο μέχρι να κτιστεί το Κυβερνείο.

Τον Φεβρουάριο του 1986 η Έγκωμη ανακηρύχθηκε σε Δήμο ύστερα από ψήφισμα που έγινε με βάση τον περί Δήμων Νόμο του 1985 και αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους δήμους της πρωτεύουσας.

Πληροφορίες: Έγκωμη, Χρονικό του Πολίτη

Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Οι έξι γέφυρες της Λευκωσίας που διέσχιζαν τον χειμαρρώδη «Πηθκιά». Οι ενέδρες, οι χρηματικές δοσοληψίες και η γέφυρα των εκτελέσεων