Ανήμερα των Φώτων πλήθος κόσμου έχει συγκεντρωθεί κατά μήκος της προβλήτας στην παραλιακή οδό για να παρακολουθήσει τον αγιασμό των υδάτων.
Οι κάτοικοι βρίσκονται στο «μπαστούνι», το κεντρικό σημείο της πόλης. «Δεν πέφτει καρφίτσα» ούτε στη στεριά, ούτε στη θάλασσα. Οι ψαρόβαρκες, οι οποίες κουβαλούν τους «βουτηχτάδες» είναι παρατεταγμένες και όλοι περιμένουν να πετάξει ο παπάς τον σταυρό στη θάλασσα. Θα βουτήξουν στα παγωμένα νερά για να πιάσουν τον Σταυρό και να λάβουν την ευλογία του ιερωμένου, τα συγχαρητήρια και τις ευχές των συμπολιτών τους.
Η σημασία της γιορτής είναι μεγάλη και μετά το Πάσχα θεωρείται η αρχαιότερη χριστιανική εορτή. Βασική τελετουργία των Θεοφανίων είναι ο «αγιασμός των υδάτων», με την κατάδυση του Σταυρού κατά μίμηση της βάπτισης του Θεανθρώπου από τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή. Η κατάδυση του Σταυρού, κατά τη λαϊκή πίστη, δίνει στο νερό καθαρτικές και εξυγιαντικές ικανότητες.
Η φωτογραφία είναι τραβηγμένη στην παραθαλάσσια κωμόπολη της Αμφιλοχίας τον περασμένο αιώνα κατά τη διάρκεια της γιορτής των Φώτων.
Η Αμφιλοχία αποκαλείται «η νύμφη του Αμβρακικού» επειδή βρίσκεται στον μυχό του Αμβρακικού κόλπου. Είναι χτισμένη αμφιθεατρικά στους πρόποδες δύο λόφων και έχει θέα τη θάλασσα.
Εξαιτίας της πλεονεκτικής θέσης αποτελούσε σημαντικό κέντρο εμπορίου για όλη τη Δυτική Ελλάδα. Στην κορυφή του ανατολικού λόφου, υπάρχουν τα ερείπια της αρχαίας πόλης Λιμναίας.
Η ύπαρξη της χρονολογείται ήδη από την περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου και αναφέρεται από τον Θουκυδίδη.
Μια υπόγεια στοά μήκους περίπου 800 μέτρων συνέδεε την ακρόπολη με το λιμάνι, η οποία καταστράφηκε μερικώς το 1944 από βομβαρδισμούς των Γερμανών.
Βορειανατολικά της βρίσκεται η πιο σημαντική αρχαία πόλη της περιοχής, το Αμφιλοχικό Άργος, το οποίο χρονολογείται τον 5ο αιώνα π.Χ. και σύμφωνα με έναν από τους μύθους έχτισε ο Αμφίλοχος όταν γύρισε από τον Τρωικό Πόλεμο.
Η μάχη του «Καρβασαρά» στην Αμφιλοχία
Η έντονη εμπορική δραστηριότητα και η σημαντική στρατηγική θέση της πόλης ήταν οι βασικοί λόγοι που έγινε το 1825 η μεγάλη μάχη κατά των Τούρκων.
Καθώς μαίνονταν ακόμα η πολιορκία του Μεσολογγίου, το οποίο βρίσκεται σε κοντινή απόσταση με την Αμφιλοχία, ο Κιουταχής ξεκίνησε από την Ήπειρο με προορισμό το Μεσολόγγι για να συνδράμει με τις δυνάμεις του.
Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης προέβλεψε ότι ο Καρβασαράς (σημερινή Αμφιλοχία) ήταν σημαντικό κέντρο εμπορίου και ότι τα στρατεύματα του Κιουταχή θα αντιμετώπιζαν πρόβλημα, αν ανέκοπτε την τροφοδότηση τους από τα καραβάνια. Τότε ανέλαβε δράση και κατέφθασε στην περιοχή με σκοπό να τους εμποδίσει.
Τα ξημερώματα της 28ης Σεπτεμβρίου με αρχηγό τον Γεώργιο Καραΐσκάκη, οι έλληνες οπλαρχηγοί όρμησαν στους Τούρκους και τους έπιασαν κυριολεκτικά στον ύπνο.
Επί τέσσερις ώρες πολέμησαν μαζί τους, αφήνοντας τους μόνο δύο επιλογές, να σκοτωθούν στη μάχη ή να ριχτούν στη θάλασσα.
Παρόλο που αμφότερες οι στρατιωτικές μονάδες ήταν μικρές σε αριθμό, η νίκη για τους Έλληνες ήταν μεγάλη.
Συνολικά 300 Τούρκοι σκοτώθηκαν και όσοι γλίτωσαν από τα χέρια τους πνίγηκαν στη θάλασσα. Από την πλευρά υπήρχε μόλις μία απώλεια!
Σύμφωνα με γραπτές μαρτυρίες των ίδιων των πρωταγωνιστών, ακόμα και τα ευρωπαϊκά πλοία που ήταν δεμένα στο λιμάνι, απομακρύνθηκαν εκείνο το πρωινό από τον φόβο τους.
Αρχές του 20ου αιώνα η πόλη ονομάστηκε ξανά Αμφιλοχία, από το αρχαίο ομώνυμο κράτος και διαμορφώθηκε γεωγραφικά και πληθυσμιακά όπως είναι σήμερα.
Μια παραθαλάσσια κωμόπολη που κοσμεί την ευρύτερη περιοχή του Αμβρακικού κόλπου και κομβικό σημείο για τους ταξιδιώτες της Δυτικής Ελλάδας.
Πληροφορίες για τη «Μάχη του Καρβασαρά» αντλήθηκαν από το βιβλίο «ΤΑ ΕΝ ΚΑΡΒΑΣΑΡΑ» Νικόλαος Χαρ. Τέλωνας, Δημοτική Βιβλιοθήκη Αμφιλοχίας
