Απόκοσμοι, ψηλοί βράχοι που κρέμονται πάνω από τα σπίτια. Μια λαξευτή πολιτεία στην οποία λέει ο θρύλος ότι βρισκόταν η πύλη του Άδη. Ο Άγιος Θωμάς Μονοφατσίου, μισή ώρα από το Ηράκλειο της Κρήτης μπορεί να μην είναι από τους πιο τουριστικούς προορισμούς, αλλά έχει συναρπαστική ιστορία που ξεκινά από τους προϊστορικούς χρόνους.
Στους βράχους της «Γριάς Μάντρας» διασώζονται έξι λαξευμένοι τάφοι από τους τριάντα που υπήρχαν συνολικά, ρωμαϊκής προέλευσης και μοιάζουν με σπηλιές. Μάλιστα, θεωρούνται προϊστορικές κατοικίες που χρησιμοποιήθηκαν ως τάφοι κατά τα ρωμαϊκά έτη. Σώζονται 38 εκκλησίες, κάθε μία από τις οποίες έχει τα μυστικά της.
Το σημείο που τραβάει περισσότερο την προσοχή είναι ο «Καβαλάρης». Θυμίζει μετεωρικό βράχο λόγω του σχήματος και του μεγέθους του. Πρόκειται για ένα σχηματισμό δυο βράχων που στηρίζουν «στις πλάτες τους» έναν τρίτο τεράστιο βράχο, ο οποίος δίνει την αίσθηση ότι μπορεί εύκολα να κατρακυλήσει από την θέση του. Η θέα από την κορυφή του λόφου είναι μοναδική και φτάνει από τη Ντία ως το Γιούχτα.
Στα ανατολικά του χωριού υπάρχει επίσης ο λαξευτός ναός του Αγίου Ιωάσαφ, ο οποίος είχε καταγωγή από την Ινδία. Ο Ιωάσαφ λέγεται ότι ήταν γιος του βασιλιά των Ινδιών Αβεννήρ, μυήθηκε στον χριστιανισμό, παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του και έγινε μοναχός στην έρημο.
Λίγο πιο κάτω από το ναό του Ιωάσαφ συναντά κανείς τον επίσης λαξευτό ναό της Κεράς Σπηλιώτισσας που είναι αφιερωμένος στην Παναγία. Μπαίνοντας στον χώρο, φαίνονται τα λαξεύματα που έγιναν για να εξυπηρετήσουν λατρευτικούς σκοπούς και βέβαια την «τσιμεντωμένη» πλέον Τρύπα του Άδη.
Οι τοπικές δοξασίες και οι θρύλοι αναφέρουν πως η τρύπα αυτή οδηγούσε στον Άδη και για τον λόγο αυτό μέχρι και τα πολύ πρόσφατα χρόνια, οι ντόπιοι έριχναν μέσα της, σύμφωνα με την παράδοση, αφιερώματα ή προσφιλή αντικείμενα των νεκρών.
Παρακολουθήστε το βίντεο drone του συνεργάτη μας οπερατέρ Νίκου Σαράντου επάνω από τον ιστορικό οικισμό του Αγίου Θωμά Μονοφατσίου. Ο βράχος του «Καβαλάρη» ξεχωρίζει:
Με πληροφορίες από το news247