«Ο Δαίμων της Πορνείας». Τα ερωτικά σκάνδαλα της βασίλισσας Ελεονώρας και η δολοφονία του βασιλιά της Κύπρου Πέτρου Α’. Οι συνωμότες του έκοψαν τους όρχεις

…ως γοιόν ηξεύρετε και ο δαίμων της πορνείας όλον τον κόσμον πλημμελά τον εκόμπωσε τον ρήγαν και έππεσεν εις αμαρτίαν…

Με αυτούς τους στίχους διάλεξε ο Λεόντιος Μαχαιράς να εξιστορήσει το ερωτικό σκάνδαλο της Βασίλισσας Ελεωνόρας με έναν συνεργάτη του συζύγου της, Πέτρου Α’, βασιλιά της Κύπρου κατά την περίοδο της Φραγκοκρατίας. Η παράνομη σχέση οδήγησε τον Πέτρο Α’ στην παραφροσύνη και τελικά στη δολοφονία του από τους ευγενείς της βασιλικής του αυλής.

Ο παθιασμένος Βασιλιάς

Ο Πέτρος Α’ υπήρξε ένας από τους ικανότερους βασιλιάδες με ιδιαίτερες στρατιωτικές και πολιτικές ικανότητες.
Ωστόσο, το μεγάλο του πάθος για τις γυναίκες ήταν ο λόγος που οδήγησε στον ατιμωτικό του θάνατο το 1369.
Παντρεμένος με την Βασίλισσα Ελεωνόρα της Αραγονίας, διατηρούσε μία εμμονική σχέση μαζί της.

Ο χρονικογράφος Λεόντιος Μαχαιράς εξιστορεί πως όταν ο Πέτρος Α΄ εγκατέλειπε την Κύπρο έπαιρνε μαζί του ένα πουκάμισό της για να το έχει στην αγκαλιά του όταν κοιμάται.
Παρ’ όλα αυτά, όσο κι αν λάτρευε τη σύζυγό του τίποτα δεν τον εμπόδιζε να συνάπτει ερωτικές σχέσεις και με άλλες γυναίκες. Μία από τις πιο γνωστές ερωτικές ιστορίες της Κύπρου που ενέπνευσε ποιητές και δημιούργησε πολλές παραδόσεις ήταν η ιστορία της Αροδαφνούσας, μίας όμορφης κυπριοπούλας από την Πάφο που ερωτεύτηκε παράφορα ο βασιλιάς.

Η εκδίκηση της Ελεωνόρας

Η ισπανίδα ρήγαινα γνωρίζοντας τις απιστίες του συζύγου της αποφάσισε να τον εκδικηθεί.
Έτσι, στο πρώτο μακρύ του ταξίδι την Ευρώπη η Ελεωνόρα δεν έχασε καιρό.
Ενέδωσε στον έρωτα του Ιωάννη ντε Μόρφου, ενός από τους πιο γενναίους στρατιώτες, ο οποίος την πολιορκούσε από καιρό. Η ερωτική τους περιπέτεια όμως έμεινε κρυφή. Οι έμπιστοι του βασιλιά επαγρυπνούσαν για την τιμή του.
Ένας απ΄ αυτούς ήταν ο Ιωάννης Βισκούντης. Από τους πιο έμπιστους συμβούλους και συνεργάτες του Πέτρου Α΄. Μόλις αντιλήφθηκε την ατιμία της Ελωνόρας έστειλε επιστολή στον βασιλιά, πληροφορώντας τον για όσα συμβαίνουν.
Ο Ιωάννης ντε Μόρφου πανικοβλημένος, άρχισε να σχεδιάζει την υπεράσπισή του.
Δωροδόκησε μάλιστα δύο από τις ερωμένες του βασιλιά, την Εχίβη ντε Σκαντελιόν και την Ιωάννα Λ’ Αλεμάν, προτρέποντάς τις να ισχυριστούν πως όσα ακούγονται για την παράνομη σχέση δεν είναι τίποτα άλλο παρά συκοφαντίες. Και έτσι έπραξαν.

Οι ανακρίσεις του βασιλιά

Ο Πέτρος Α΄ επέστρεψε και ξεκίνησε τις ανακρίσεις στο παλάτι για να μάθει την αλήθεια.
Αφού τον διέψευσαν οι ερωμένες του, όπως είχαν συμφωνήσει με τον Ιωάννη ντε Μόρφου, ο βασιλιάς συνέχισε φθάνοντας μέχρι την Υψηλή Πύλη.
Το ζήτημα είχε πάρει δραματικές διαστάσεις και σύντομα θα οδηγούσε το παλάτι σε τραγωδία.

Το θάψιμο του σκανδάλου

Η Υψηλή Πύλη κάθε άλλο παρά επιθυμούσε να αναστατώσει τις σχέσεις της με την Ισπανία. Για αυτό τον λόγο αποκλείστηκε κάθε πιθανότητα τιμωρίας της Ελεωνόρας. Η βασίλισσα μόλις είχε αθωωθεί.
Ο βασιλιάς όμως δεν ήταν ευχαριστημένος. Ήθελε πάση θυσία να τιμωρηθεί ο Ιωάννης ντε Μόρφου με την εσχάτη των τιμωριών: τον θάνατο.
Αλλά και αυτήν την εισήγηση την απέρριψε η Υψηλή Πύλη, αφού αν δεχόταν το σκάνδαλο θα γινόταν γνωστό και η τιμή του παλατιού θα προσβαλλόταν για πάντα.
Η σωστή λύση ήταν η διάψευση των πάντων.

Ο Ιωάννης ντε Βισκόντι ένοχος

Αν και τα πάντα βαφτίστηκαν πονηρές σκέψεις και συκοφαντίες, έμενε ένα σημαντικό ζήτημα: η επιστολή που είχε στείλει ο έμπιστος του βασιλιά γνωστοποιώντας την κατάσταση. Ο Ιωάννης ντε Βισκόντι, μόλις βρέθηκε ένοχος και έπρεπε να υπερασπιστεί τον εαυτό του.
Αν δεν τα κατάφερνε θα έχανε τη ζωή του.
Κατηγορώντας τον για συκοφαντία, ο Πέτρος Α΄ διατάζει τη σύλληψη και φυλάκισή του.
Κλεισμένος στο φρούριο των Λεόντων στο Βουφαβέντο, πέθανε από πείνα.

Συνωμοσία εναντίον του βασιλιά

Ο βασιλιάς δεν είχε ησυχάσει. Ήξερε πώς ο έμπιστος σύμβουλός του έλεγε την αλήθεια και είχε τιμωρηθεί άδικα.
Μη μπορώντας να ηρεμήσει αποφάσισε να εκδικηθεί όλους όσοι τον πρόδωσαν.
Ο Πέτρος θολωμένος από την προδοσία καθαιρούσε τους πάντες από τη θέση τους. Αλλά δεν έμενε μόνο εκεί αφού επέλεγε όχι μόνο να τους καταστρέψει κοινωνικά, αλλά και να τους ατιμάσει, συνάπτοντας σχέσεις ή ατιμάζοντας τις συζύγους τους.
Η συνομωσία εναντίον του βασιλιά δεν άργησε να στηθεί. Οι ευγενείς δίνουν όρκο να βγάλουν από τη μέση τον Πέτρο Α’.
Τετάρτη 16 Ιανουαρίου 1369. Οι Φίλιππος ντ’ Ιμπελέν λόρδος της Αρσούφ, Ερρίκος ντε Γκιμπλέτ και ο Ιωάννης ντε Γκορέλ μπήκαν στην κρεβατοκάμαρα του βασιλιά, όπου βρισκόταν με μια ερωμένη του και τον έσφαξαν.
Τελευταίος μπαίνει στο δωμάτιο ο Ιάκωβος ντε Νόρες.
Κόβει τους όρχεις και το όργανο του βασιλιά λέγοντας «Διά τούτα έδωκες θάνατο», τιμωρώντας μια για πάντα για τα πάθη του!
Αν και η Ελεωνόρα ήταν η πέτρα του σκανδάλου, ακολούθως εκδικήθηκε τους ευγενείς για τον θάνατο του συζύγου της. 

Η ιστορία που έγινε ποίημα

Για τα ερωτικά σκάνδαλα της αυλής, καθώς και για πληθώρα σημαντικών στοιχείων της Φραγκοκρατίας στην Κύπρο, πληροφορίες δίνει ο χρονικογράφος Λεόντιος Μαχαιράς.
Από τα κείμενά του εμπνέεται ο Γιώργος Σεφέρης ο οποίος γράφει το ποίημα ο «Δαίμων της Πορνείας».
Ο Σεφέρης γράφει το ποίημα σε μία εποχή έντονης κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής κρίσης και μέσα από αυτό προσπαθεί να θίξει την αλαζονεία τη διαφθορά και άλλα ελαττωματικά χαρακτηριστικά της ανθρωπότητας, τα οποία αποτελούν στοιχεία διαχρονικά.

Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: «Το χαλινάρι του κουτσομπολιού». Η συσκευή που τρυπούσε ή έκοβε τις «φαρμακερές» γλώσσες στο Μεσαίωνα. Ήταν μέσο για τον εξευτελισμό των γυναικών που μιλούσαν πολύ και την χρησιμοποιούσαν οι σύζυγοι για την γκρίνια (φωτο)…