Τη δεκαετία του ’50, η λέπρα ήταν θέμα ταμπού για την ελληνική κοινωνία.
Αυτό δεν αποτέλεσε εμπόδιο για την σκηνοθέτιδα Λίλα Κουρκουλάκου, η οποία αποφάσισε να δημιουργήσει ταινία βασισμένη στη ζωή των κατοίκων της Σπιναλόγκας.
«Πολύς κόσμος τρόμαζε στην ιδέα μιας ταινίας για τη λέπρα. Σε κάποιες γειτονιές, πολλοί φοβόντουσαν ακόμη και στον κινηματογράφο να μπούν μήπως και μολυνθούν», έλεγε χαρακτηριστικά η σκηνοθέτις.
Τα γυρίσματα για «Το νησί της σιωπής», όπως ονομάστηκε η ταινία, άρχισαν το 1954 και ολοκληρώθηκαν το 1957, λόγω οικονομικών προβλημάτων.
Πρωταγωνιστές ήταν ο Ορέστης Μακρής, ο Γιώργος Καμπανέλλης και η Νίνα Σγουρίδου, ενώ οι έγκλειστοι του νησιού συμμετείχαν ως κομπάρσοι.
Η υπόθεση αφορούσε την ιστορία ενός ζευγαριού γιατρών. Ο άντρας μολύνθηκε στην προσπάθεια του να παράσχει βοήθεια σε λεπρούς.
Η Λίλα Κουρκουλάκου στο κινηματογραφικό της ντεμπούτο δεν δίστασε να προκαλέσει ακόμη και τα ήθη της εποχής.
Συμπεριέλαβε στην ταινία μια σκηνή, όπου ένα ζευγάρι χανσενικών έκανε έρωτα.
Η ιδέα για «Το νησί της σιωπής», προέκυψε από κάποιο ταξίδι της στην Κρήτη.
Κατά την παραμονή της εκεί, ένας καπετάνιος της μίλησε για το μέρος όπου είχαν εξορίσει όσους έπασχαν από τη νόσο του Χάνσεν.
Η Λίλα Κουρκουλάκου αμέσως ναύλωσε καΐκι, για να δει από κοντά τους λεπρούς και τις συνθήκες διαβίωσης τους.
«Με υποδέχτηκαν κάπου πενήντα άνθρωποι και μόλις κατέβηκα και τους έτεινα το χέρι για να τους χαιρετίσω έκαναν πίσω. “Τι φοβάστε, μήπως σας κολλήσω λέπρα;” τους είπα και τα χαμόγελα έσπασαν τον πάγο», διηγείτο έπειτα από χρόνια η σκηνοθέτιδα σε συνέντευξη της.
Σύμφωνα με τα λεγόμενα της, η εμπειρία που αποκόμισε από τη συναναστροφή της με εκείνους τους ανθρώπους ήταν κάτι περισσότερο από θετική:
«Έμεινα μαζί τους τέσσερις μέρες, κοιμήθηκα στα σπίτια τους, με φίλεψαν, με φρόντισαν. Από εκείνη τη στιγμή γίναμε αδελφοποιτοί.
Και χρόνια αργότερα, αφότου είχε κλείσει η Σπιναλόγκα, πάντρεψα κάποιους από αυτούς, τους φιλοξένησα στο σπίτι μου, ενώ πήρα για λογιστή μου έναν πρώην λεπρό».
Μέσα σε 65 κινηματογραφικά λεπτά, η Κουρκουλάκου κατάφερε να αποτυπώσει τη φτώχεια, την πείνα, την εγκατάλειψη και την ανύπαρκτη μέριμνα για τους λεπρούς.
Το 1958 η εικόνα αυτή παρουσιάστηκε εκτός των ελληνικών συνόρων, καθώς η ταινία συμμετείχε στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας.
Έτσι η Λίλα Κουρκουλάκου έγινε ευρέως γνωστή και αποτέλεσε την πρώτη γυναίκα – σκηνοθέτη ταινίας μυθοπλασίας, που έλαβε μέρος σε διεθνές φεστιβάλ κινηματογράφου.
Αντλήθηκαν πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό από το περιοδικό ΕΨΙΛΟΝ, τεύχος 1023
Αρχική φωτογραφία: Ταινιοθήκη της Ελλάδος
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
«Κατήφορος». Η Αλίκη Βουγιουκλάκη φοβήθηκε να παίξει στην τολμηρή σκηνή και να τρέξει γυμνή στον δρόμο και έτσι έκανε το ντεμπούτο της η Ζωή Λάσκαρη! Στο επίμαχο γύρισμα χτύπησε ο Βουτσάς και έκανε ράμματα στο κεφάλι…
