Σήμερα, ο δρόμος τον οποίο κάποτε διέσχιζαν καραβάνια με καμήλες, αποτελεί μία από τις πιο πολυσύχναστες λεωφόρους στην Κύπρο. Χαράχθηκε το 1949, ως στρατιωτικός παρακαμπτήριος δρόμος που απλά διέσχιζε την πόλη. Το 1964, ασφαλτοστρώθηκε και η χρήση του αυτοκινήτου κορυφώθηκε. Γεμάτη καφετέριες και εστιατόρια σήμερα η λεωφόρος Μακαρίου, αποτελεί σημείο συνάντησης για πολύ κόσμο στη Λεμεσό.
Η δρομάδα της Κύπρου και τα καραβάνια
Πολύ πριν τα αυτοκίνητα και το τραίνο, ένα από τα πρώτα μεταφορικά μέσα υπήρξαν τα ζώα. Άλογα, μουλάρια, γαϊδούρια υπήρξαν για αιώνες το κύριο μεταφορικό μέσο των Κυπρίων εξυπηρετώντας τους στις μεταφορές και το εμπόριο. Μεταξύ αυτών όμως και η εξωτική καμήλα, η οποία αποτελούσε ένα υπερβολικά οικονομικό και προσοδοφόρο μέσο μεταφοράς.
Η ιστορική κυπριακή καμήλα με τη μία της καμπούρα ανήκει στο είδος των «δρομάδων».
Οι καμήλες, ζώα δυνατά με τεράστιες αντοχές στην πείνα, τη δίψα και τη μεταφορά φορτίων, υπήρξαν πολύ αποδοτικές για τους Κύπριους.
Μπορούσαν να διασχίσουν μεγάλες αποστάσεις και χρησιμοποιούνταν ιδίως για τη μεταφορά εμπορευμάτων από Λευκωσία προς Λάρνακα και από Αμμόχωστο προς Λεμεσό, καθώς και σε ολόκληρη την πεδιάδα της Μεσαορίας.
Κάθε καραβάνι αποτελείτο από 3-5 καμήλες και ο υπεύθυνος ονομαζόταν «καμηλάρης».
Μαζί με τους αγωγιάτες που χρησιμοποιούσαν μουλάρια ή γαϊδούρια αποτελούσαν τους «φορτηγατζήδες» της εποχής, αφού σε αυτούς εμπιστεύονταν τα προϊόντα τους για τη μεταφορά τους διάφοροι έμποροι.
Οι καμηλάρηδες μισθώνονταν από τους εμπόρους, τους γεωργούς και τους κτηνοτρόφους και εκτελούσαν δρομολόγια μόνο σε πεδιάδες.
«Ήρταν οι καμήλες»
Όταν οι καμήλες δεν χρησιμοποιούνταν πλέον για μεταφορές τότε οι κάτοικοι εκμεταλεύονταν το μαλλί της και το κρέας της. Εκτός της παραγωγικής τους χρήσης οι καμήλες αποτελούσαν, όπως και σήμερα, ένα είδος ψυχαγωγίας, ιδίως για τα μικρά παιδιά. Οι κάτοικοι του Ιδαλίου θυμούνται χαρακτηριστικά, μέχρι και την εποχή της Αγγλοκρατίας τον θαυμασμό που προκαλούσε η άφιξη των καραβανιών στο χωριό, το οποίο αποτελούσε σταθμό στη διαδρομή Λευκωσία-Λάρνακα.
Το μήνυμα έπεφτε σαν αστραπή: «Ήρταν οι καμήλες! Ήρταν οι καμήλες».
Τότε όλα τα παιδιά έτρεχαν και άρχισαν να «κάμνουν χάζι» με τα ζώα, τα οποία όταν εκνευρίζονταν ηταν πολύ αστεία.
Για αυτό οι μικροί ξεκινούσαν τα λογοπαίγνια. «Ο ποντικός έσσιει φτκια τζι ο κάμηλος εν έσσιει» κάτι που εκνεύριζε την καμήλα λόγω του ότι είχαν μικρά αυτιά.
Αυτό την «εξαγρίωνε» και μούγκριζε. Τα μικρά παιδιά, μιμούμενα τον καμηλάρη φώναζαν «Χχι, χχι» και η καμήλα στο άκουσμα αυτού του επιφωνήματος γονάτιζαν.
Τα καραβάνια χρησιμοποιήθηκαν μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα ακόμα και μετά τη δημιουργία του σιδηροδρόμου και την εμφάνιση του αυτοκινήτου, καθώς οι καμήλες μπορούσαν να διέλθουν σε στενά δρομάκια.
*Η φωτογραφία εξωφύλλου είναι από την ομάδα Λεμεσού Μνήμες και καμηλιέρης ήταν ο Αχιλλής Ιακώβου Αριστάρχου γνωστός και ως Τταγκουρής από το Άρσος
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ:
Πριν από 100 χρόνια η Κύπρος είχε σιδηρόδρομο και συνδεόταν η ύπαιθρος με την πόλη. Τα αξέχαστα «έκτακτα» δρομολόγια για την θάλασσα και οι θρυλικές διαδρομές Αμμόχωστος – Λευκωσία – Μόρφου – Ευρύχου. Πως έκλεισαν 46 χρόνια αργότερα
