Είναι μία από τις φωτογραφίες-σύμβολα της τουρκικής εισβολής του ’74, αλλά και του μαρτυρίου των αιχμαλώτων και των αγνοουμένων. Ένας τούρκος στρατιώτης προσφέρει τσιγάρο σε κάποιον έλληνα αιχμάλωτο. Για πολλά χρόνια, ο εικονιζόμενος αιχμάλωτος θεωρείτο αγνοούμενος και οι δικοί του πίστευαν μέσα τους πως κάποια μέρα θα βρεθεί ζωντανός.
Έως το 2009, όταν σε ένα πηγάδι εντοπίστηκαν τα λείψανα, όχι μόνο του εικονιζόμενου αλλά και των τεσσάρων συστρατιωτών του που αιχμαλωτίστηκαν στο Τζιάος. Στο ίδιο πηγάδι βρέθηκαν άλλες 14 σοροί αγνοουμένων.
Οι πέντε του Τζιάος
Στην πασίγνωστη φωτογραφία εικονίζονται πέντε στρατιώτες αιχμάλωτοι: Αντωνάκης Κορέλλης, Πανίκος Νικολάου, Χριστόφορος Σκορδής, Ιωάννης Παπαγιάννης και Φίλιππος Παπακυριακού.
Οι πέντε εθνοφρουροί βρίσκονταν σε ένα φυλάκιο λίγα μέτρα πιο πάνω από το σημείο αιχμαλωσίας τους. Μαζί με άλλους 7 άντρες παρακολουθούσαν τα τανκς των Τούρκων που περνούσαν προς τη λεωφόρο που οδηγούσε στην Αμμόχωστο, κρατώντας τυφέκια νο4 και ένα καλάσνικοφ. Ένας από αυτούς άδειασε το πολυβόλο του πάνω στο τανκ.
Τότε η «πομπή των αρμάτων» σταμάτησε και στράφηκε προς το φυλάκιο των εθνοφρουρών, όπου άρχισε να βάλλει εναντίον τους.
Λίγες ώρες αργότερα, ο επικεφαλής λοχίας Παύλος Βουνιώτης είδε ένα πράσινο άρμα να πλησιάζει. Πάνω σε αυτό ήταν τούρκοι στρατιώτες, ο τούρκος δημοσιογράφος Εργκίν Κονούκσεβερ, μία γυναίκα κι ένα παιδί.
Η ομάδα του άρματος Μερίτ, συνέλαβε τους πέντε στρατιώτες που κατά τα λεγόμενα του δημοσιογράφου παραδόθηκαν μόλις είδαν το τουρκικό άρμα.
«Τους φωτογράφισα νεκρούς»
Σε κατάθεση που έδωσε στα Ηνωμένα Έθνη το 1990, ο δημοσιογράφος δήλωσε πως ο τούρκος αξιωματικός του άρματος αιχμαλώτισε τους πέντε άνδρες και τους προσέφερε νερό και τσιγάρα. Κατόπιν τους παρέδωσε σε τουρκοκύπριους μουτζαχίντ οι οποίοι τους εκτέλεσαν.
Ο Εργκίν είπε ότι εκτός από τις φωτογραφίες που τράβηξε τους αιχμάλωτους να γονατίζουν και να καπνίζουν ζωντανοί, αργότερα ζωγράφισε και τα νεκρά σώματά τους, αφού τους εκτέλεσαν οι Τουρκοκύπριοι.
Όταν το 2009 εντοπίστηκαν οι σοροί των αγνοουμένων σε πηγάδι, η κατάθεση του Εργκίν άλλαξε, λέγοντας πως οι Ελληνοκύπριοι έχουν τα φιλμ από το σημείο της ταφής των πέντε ανδρών.
«Εγώ του άναψα τσιγάρο»
Την ημέρα που κηδεύτηκε ο 23χρονος Γιάννης Παπαγιάννης, ο άντρας της φωτογραφίας-σύμβολο, που δέχεται τσιγάρο, ο τούρκος στρατιωτικός που του το άναψε έδωσε μία συνέντευξη στην εφημερίδα «Βατάν». Ο Ερσέλ Καγιάν, τότε υπολοχαγός στον τουρκικό στρατό, είπε πως οι πέντε άνδρες παραδόθηκαν μόλις τους είδαν.
«Είχαν τρομάξει. Τους είπα ότι δεν θα τους αγγίξουμε. Τους πρόσφερα τσιγάρα. Ένας από τους στρατιώτες μου έδειξε τη βέρα του. Μάλλον ήθελε να μου πει ότι ήταν παντρεμένος. Δεν μπορούσαμε να τους πάρουμε μαζί μας με τα τανκς και παραδώσαμε τους αιχμαλώτους στους τουρκοκύπριους μαχητές. Οι μαχητές πρέπει να είχαν σκοτώσει τους αιχμαλώτους», είχε δηλώσει στην εφημερίδα.
14 νεκροί σε πηγάδι
Οι σοροί των πέντε αγνοουμένων τελικά ανακαλύφθηκαν από τη μικτή ομάδα Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων αρχαιολόγων της Επιτροπής Αγνοουμένων Προσώπων σε ένα πηγάδι, μαζί με άλλες 14 σορούς αγνοουμένων.
Η δημοσιογράφος Σεβκιούλ Ουλουντάκλ άκουσε έναν Τουρκοκύπριο να εξηγεί γιατί βρέθηκαν εκεί τα πτώματα των πέντε αντρών, αφού το σημείο που εκτελέστηκαν ήταν διαφορετικό: «Τους έθαψαν εντελώς πρόχειρα και τους ξέθαψαν τα αδέσποτα σκυλιά της περιοχής, οπότε τους μετακίνησαν και τους έριξαν στο πηγάδι».
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: «Θα μου βγάλεις φωτογραφία για να δει ο μπαμπάς μου ότι μεγάλωσα και να έρθει;». Η ιστορία πίσω από την πιο γνωστή φωτογραφία της εισβολής. Το τραγούδι του Μάριου Τόκα
