Η δεκαετία του 1960 ήταν η περίοδος που κορυφώθηκε το ελληνικό μεταναστευτικό κύμα. Η ανάγκη για μεροκάματο οδήγησε πολλούς Έλληνες σε μεγάλες βιομηχανικές πόλεις της Ευρώπης αλλά και την Αμερική, όπου δούλευαν σκληρά και κάτω από απάνθρωπες συνθήκες. Μια τέτοια πόλη ήταν το Σαρλερουά, όπου ρίσκαραν καθημερινά τη ζωή τους στα ορυχεία.
Πριν ξεκινήσουν όμως το μεγάλο ταξίδι, στις πλατείες των χωριών στήνονταν τα λεγόμενα πανηγύρια της αναχώρησης. Εκεί τα όργανα έδιναν το ρυθμό και αμέσως οι χορευτές ξεσήκωναν ακόμα και τους πιο διστακτικούς. Το βίντεο ντοκουμέντο από την Σιάτιστα του ’30 αποδεικνύει ότι οι μετανάστες ήταν μαζί στη χαρά και τη λύπη.
Η προσδοκία τους για ένα νέο ξεκίνημα μετέτρεπε -έστω και προσωρινά- τη θλίψη του αποχωρισμού σε χαρά.
Διαβάστε ακόμη: Σαρλερουά, η κόλαση που έζησαν οι ΄Ελληνες μετανάστες στα ορυχεία του Βελγίου (βίντεο).
Το ταξίδι στην Ευρώπη γινόταν κυρίως με τα τρένα. Η μεγάλη «έξοδος» των Ελλήνων όμως, είχε και υπερπόντιους προορισμούς, όπως η Αμερική και η Αυστραλία.
Οι άνθρωποι που ξεκινούσαν από περιοχές που δεν έχουν θάλασσα, όπως πολλά μέρη της Μακεδονίας, πάθαιναν το πρώτο σοκ όταν αντίκριζαν τη θάλασσα και τα τεράστια πλοία, που θα τους μετέφεραν. Το ταξίδι διαρκούσε μήνες και οι μετανάστες έφταναν στον προορισμό τους ταλαιπωρημένοι και πεινασμένοι.
Η περιπέτεια τους δεν τελείωνε όταν «έδενε» το πλοίο στο λιμάνι.
Οι μετανάστες υποβάλλονταν σε εξονυχιστικές ιατρικές εξετάσεις και όσοι ήταν ασθενείς, απομονώνονταν.
Οι περισσότεροι περίμεναν πολύ καιρό μέχρι να εκδοθούν τα νόμιμα πιστοποιητικά, που θα εξασφάλιζαν τη διαμονή τους στην εκάστοτε ξένη χώρα. Ανάμεσά τους και το περίφημο πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων, το οποίο δεν εξασφάλιζαν πολίτες που είχαν, οι ίδιοι ή συγγενείς τους, αριστερά φρονήματα.
Οι μαρτυρίες τους στη «Μηχανή του Χρόνου» αποτυπώνουν την εκμετάλλευση, καθώς ανέφεραν περιστατικά, όπου χρειάστηκαν δύο ολόκληρα χρόνια για να συγκεντρώσουν όλα τα χαρτιά.
Η αναζήτηση της δουλειάς
Οι δουλειές που έκαναν ήταν σκληρές και πολύωρες. Οι Έλληνες μετανάστες ήταν «άνθρωποι για όλες τις δουλειές» και πολλοί εργάζονταν παράλληλα σε δύο πόστα, για να συμπληρώνουν το εισόδημά τους.
Όταν η ζωή τους έμπαινε σε ένα ρυθμό, οι Έλληνες μετανάστες στην Αμερική, τις ώρες που δεν δούλευαν, έκαναν ελληνικά γλέντια για να θυμούνται την πατρίδα τους.
Αρκετοί μετανάστες αντιμετώπισαν ρατσιστική συμπεριφορά από Αμερικανούς.
Δείτε στο βίντεο της «Μηχανής του Χρόνου» μαρτυρίες από μετανάστες στην Αμερική και το περίφημο γλέντι του αποχαιρετισμού. Η γλυκιά ανάμνηση της πατρίδας θα τους συνόδευε ειδικά τις δύσκολες ώρες της αφιλόξενης υποδοχής. Παρά τις αφάνταστες δυσκολίες, οι περισσότεροι τα κατάφεραν.
