Τον Ιούλιο του 1958 οι εχθροπραξίες μεταξύ Ελληνοκύπριων και Τουρκοκύπριων βρίσκονταν σε εξέλιξη. Η αγγλική διοίκηση με αφορμή αυτές τις ταραχές εξαπέλυσε πογκρόμ εναντίον του ελληνικού πληθυσμού του νησιού.
Το ανθρωπομάζωμα, όπως το αποκάλεσε ο διεθνής τύπος, αφορούσε 1400 πολίτες οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε στρατόπεδα κράτησης. Δεν έγινε καμία εξαίρεση και ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους βρίσκονταν ηλικιωμένοι και γυναίκες.
Για να δικαιολογηθεί αυτή η βίαιη ενέργεια ο αποικιοκρατικός στρατός συνέλαβε και 50 Τουρκοκύπριους ως ύποπτους για συμμετοχή στην οργάνωση ΜΙΤ.
Με τη δικαιολογία της καταστολής των διακοινοτικών ταραχών, οι Άγγλοι επέβαλαν παγκύπρια 48ωρη απαγόρευση κυκλοφορίας. Ο κυβερνήτης Σερ Χιού Φούτ σε δήλωση του που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Χαραυγή”, ανέφερε:
«Οι πράξεις βίας μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων έφθασαν στο αποκορύφωμα τις τελευταίες 12 μέρες, κατά την διάρκεια των οποίων 51 άτομα φονεύθηκαν και πάνω από 80 πληγώθηκαν. Ελήφθησαν πληροφορίες από διάφορες πηγές, ότι η ΕΟΚΑ έδωσε οδηγίες να ενταθούν οι επιθέσεις των Ελλήνων εναντίον των Τούρκων. Από Τουρκικής πλευράς, έγιναν απειλές για περισσότερες επιθέσεις κατά των Ελλήνων. Ύστερα από αυτά έδωσα εντολή για τη σύλληψη και κράτηση μεγάλου αριθμού Ελλήνων και Τούρκων, με σκοπό να σωθούν ζωές και να αποφευχθεί ο εμφύλιος πόλεμος…»
Οι “επιχειρήσεις” έγιναν σε ολόκληρο το νησί από τον Αγγλικό στρατό και την αστυνομία. Οι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι μεταφέρθηκαν σε διαφορετικά κέντρα κράτησης για να μην ξεσπάσουν συγκρούσεις μεταξύ τους.
Λογοκρισία
Παράλληλα με τις μαζικές συλλήψεις, οι Άγγλοι επέβαλαν αυστηρή λογοκρισία στα τηλεγραφήματα και απαγόρευσαν τις υπεραστικές κλήσεις. Κατά την 48ωρη γενική απαγόρευση δεν κυκλοφόρησαν ούτε οι εφημερίδες στο νησί. Με τα μέτρα αυτά, το έργο της κυβέρνησης έγινε πιό εύκολο, ενώ η Κύπρος αποκόπηκε σχεδόν ολοκληρωτικά από τον έξω κόσμο.
Ο Μακάριος καταγγέλει την «πολιτική τρυφερότητας» των Βρεττανών προς του Τούρκους
Με τηλεγράφημα του από την Αθήνα, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος σχολίασε τις μαζικές συλλήψεις από τους Άγγλους.
« Παρά το γεγονός ότι η ευθύνη για τα τελευταία γεγονότα στη νήσο βαρύνει την Τουρκική πλευρά που άρχισε απρόκλητες επιθέσεις εναντίον των Ελλήνων Κυπρίων, οι Βρεττανικές αρχές συνεχίζουν την πολιτική της τρυφερότητας απέναντι στους Τούρκους, ενώ προσπαθούν να εκφοβίσουν τον Ελληνικό πληθυσμό με μαζικές συλλήψεις και άλλα μέτρα. Τέτοια στάση εκ μέρους των Βρεττανών είναι ολότελα απαράδεκτη. Οπωσδήποτε ο Ελληνικός Κυπριακός λαός ουδέποτε θα υποκύψει μπροστά στον βρεττανικό και τον τουρκικό εκφοβισμό».
Το κύμα διαμαρτυρίας για το “ανθρωπομάζωμα”
Στις μέρες που ακολούθησαν, οι αντιδράσεις για τα γεγονότα ήταν έντονες. Διάφορες οργανώσεις, συντεχνίες, δήμοι κτλ, με τηλεγραφήματα προς τον κυβερνήτη Σερ Χ. Φούτ εξέφρασαν την οργή τους για τις μαζικές συλλήψεις.
Οι κάτοικοι, σχεδόν σε ολόκληρη την Κύπρο, κατέβηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν. Το κύμα αυτό ακολούθησε μια Παγκύπρια 24ωρη απεργία η οποία παρέλυσε τα πάντα. Οι ανταποκριτές των εφημερίδων έκαναν λόγο για “απόλυτη επιτυχία των κινητοποιήσεων” με χιλιάδες Κύπριους στους δρόμους και τις πλατείες.
Μετά από 28 ημέρες κράτησης όλοι οι Ε/Κ συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι, ενώ οι 50 Τ/Κ κρατήθηκαν για 12 μήνες.