του Μάικλ Κέριγκαν:
Μια από τις παμπάλαιες μεθόδους βασανισμού που χρησιμοποίησαν στη Σκωτία του 19ου αιώνα ήταν η «μπότα». Πρόκειται για μια μπότα φτιαγμένη από σίδερο, η οποία αγκάλιαζε την πατούσα και και την κάτω γάμπα, ενώ ο τρόπος λειτουργίας της ήταν τρομαχτικά απλός.
Ο συγγραφέας του 19ου αιώνα σερ Γουόλτερ Σκοτ περιγράφει το 1816 αυτό το μαρτύριο στο βιβλίο του «Old Mortality», σε ένα φανταστικό επεισόδιο, το οποίο πρέπει να βασιζόταν σχεδόν εξ ολοκλήρου σε πραγματικά περιστατικά.
Η ανατριχιαστική περιγραφή
«Ο δήμιος έκλεισε τη γάμπα και το γόνατο μέσα σε μια σφιχτή σιδερένια θήκη και μετά, τοποθετώντας μια σφήνα απ’το ίδιο υλικό ανάμεσα στο γόνατο και στην άκρη του μηχανήματος, πήρε στα χέρια του ένα σφυρί και περίμενε εντολές. Ένας γιατρός πήρε θέση απ’ την άλλη μεριά της καρέκλας του θύματος, γύμνωσε το μπράτσο του και τοποθέτησε τον αντίχειρά του στη φλέβα για να μπορεί να ρυθμίζει το βασανιστήριο σύμφωνα με τις αντοχές του ασθενούς του. Όταν έγιναν αυτές οι προετοιμασίες, ο πρόεδρος περιέφερε το βλέμμα στο Συμβούλιο σαν να επιζητούσε την επιδοκιμασία του και κρίνοντας από τις βουβές καταφατικές κινήσεις των κεφαλιών έκανε νόημα στο δήμιο, ο οποίος κατέβαζε με δύναμη το σφυρί του στη σφήνα, χώνοντας την ανάμεσα στο γόνατο και στη σιδερένια μπότα, όπως ήταν φανερό απ’τον ιδρώτα του πλημμύρισε το μέτωπο και τα μάγουλα του θύματος.»
Η περιγραφή του Σκοτ, αν και ατμοσφαιρική και σωστή στις τυπικές της λεπτομέρειες, αντικατοπτρίζει μόνο χλωμά την πραγματικότητα του βασανιστηρίου, που ένας σύγχρονος σχολιαστής αποκάλεσε «το μαρτύριο του οστού και του χυμένου μυελού».
Κάρφωναν μια – μια σιδερένιες ή ξύλινες σφήνες που μπορούσαν να φτάσουν τις έντεκα ή και παραπάνω η καθεμία απ’τις οποίες έσκιζε τη σάρκα και τσάκιζε το κόκαλο χειρότερα από την προηγούμενη. Ήταν τόσο συχνές οι περιπτώσεις των μαρτύρων που δεν εμφανίζονταν στις δίκες, ώστε πολλές από αυτές να μη μπορούν να διεξαχθούν.
Εννοείται ότι ελάχιστοι έβγαιναν ζωντανοί απ’ αυτό το μαρτύριο, αλλά και αυτοί δεν ήταν σε θέση να περπατήσουν χωρίς βοήθεια για την υπόλοιπη ζωή τους.
Γαλλικό «μπροντεκέν»
Το γαλλικό μπροτεκέν ήταν μια παραλλαγή της μπότας. Το όνομά του πρόερχεται από το ελαφρύ παπούτσι που φορούσαν οι στρατιώτες μέσα απ’τις μπότες. Δεν είχε όμως σχεδόν καμία ομοιότητα με τη σκωτζέζικη μπότα.
Το μπροντεκέν αγκάλιαζε τις γάμπες του θύματος σαν ξύλινο κουτί με δύο τρεις επιπλέον σανίδες που χώριζαν μεταξύ τους τα γόνατα.
Ένα σύστημα από σκοινιά κρατούσε το θύμα ακίνητο, αποτελώντας ουσιαστικό μέρος του βασανιστηρίου. Μια σειρά από σφήνες καρφωνόυαν ανάμεσα σ’αυτές τις κεντρικές σανίδες, πιέζοντας τα πόδια όλο και περισσότερο προς τα έξω και υποβάλλοντας τις γάμπες του θύματος σε τεράστια πίεση και τρομαχτικό πόνο, καθώς τα σκοινιά χώνονταν όλο και περισσότερο στις σάρκες και στα κόκαλά του.
Παρά το γαλλικό του όνομα και τη γαλλική του καταγωγή, το μπροτεκέν μοιάζει να χρησιμοποιήθηκε κυρίως στη Σκωτία – όπως η αποκαλούμενη «ισπανική μπότα» η «κάσιλο» μια λέξη που προέρχεται κατά πάσα πιθανότητα από το παλιό γαλλικό «case-loix» που σημαίνει «ζεστή σωλήνα».
Έμοιαζε πολύ με την παλιά σκωτσέζικη μπότα σε εμφάνιση, μόνο που σφιγγόταν όχι με σφήνες αλλά με μία μόνο βίδα, ενώ ταυτόχρονα θερμαίνονταν πάνω από έναν φορητό φούρνο.
Ενώ η μπότα με τη βίδα φαίνεται να χρησιμοποιήθηκε κάποτε στην Ισπανία η μεγαλύτερη συνεισφορά της χώρας σ’ατόν τον κλάδο της τεχνολογίας βασανισμού μοιάζει να είναι μια υπερμεγέθης σιδερένια μπότα, μέσα στην οποία χυνόταν βραστό νερό, λάδι ή πίσσα.
Αν και αυτή η ιδιαίτερη τεχνική πρέπει να προκαλούσε τα δικά της μοναδικά μαρτύρια, οι φριχτοί πόνοι που προκαλούσε η πιο πρωτόγονη μορφή της μπότας ή του δακτυλοσφικτήρα δεν ήταν καθόλου αμελητέοι.
Και σίγουρα, μια μορφή βασανισμού που υποβάλλει το σώμα στις δυνάμεις της μηχανικής συμπίεσης ή- στην περίπτωση της πρέσας- του βασικού νόμου της βαρύτητας, έχει χαρακτήρα ιδιαίτερα απάνθρωπο.
ΠΗΓΗ: Βασανιστήρια, το έπος της ανθρώπινης κτηνωδίας, Μάικλ Κέριγκαν, εκδόσεις Γνώση
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
