Το 1926 Μικρασιάτες πρόσφυγες που ζούσαν διασκορπισμένοι στη Θράκη, ζήτησαν άδεια από τις αρχές στην Ξάνθη να τους παραχωρηθεί κάποια έκταση ώστε να χτίσουν τον οικισμό τους.
Τότε ο Δήμος Βιστωνίδας τους παραχώρησε μία έκταση κοντά στο Παλαιό Κατράμι που είχε μουσουλμανικό στοιχείο. Η νέα τους γειτονιά ονομάστηκε Νέο Κατράμιο.
Για πολλά χρόνια όμως δεν τους ευχαριστούσε η ονομασία του χωριού, που παρέπεμπε
στο τουρκογενές κατράμι που σημαίνει μαύρο στα τουρκικά.
Το 1960 το Κοινοτικό Συμβούλιο πήρε πρωτοβουλία να αλλάξει το όνομα.
Ο γραμματέας του χωριού, που είχε υπηρετήσει στην περιοχή του Κιλκίς, γνώρισε τον Γρηγόρη Αυξεντίου, όταν ο κύπριος αγωνιστής υπηρετούσε στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα ως έφεδρος ανθυπλοχαγός. Τότε πρότεινε το χωριό να ονομαστεί σε Αυξέντιο προς τιμήν του, αφού είχαν περάσει μόνο τρία χρόνια από τον θάνατό του. Ο υπαρχηγός της ΕΟΚΑ είχε δώσει σκληρή μάχη με τους Άγγλους και είχε πέσει ηρωικά στο κρησφύγετο του στον Μαχαιρά.
Η πρόταση έγινε ομόφωνα δεκτή απ΄όλο το χωριό με ενθουσιασμό.
Το Αύξεντιο της Ξάνθης
Το 1960 το χωριό μετονομάστηκε Αυξέντιο και στη συνέχεια αδελφοποιήθηκε με τον κατεχόμενο Δήμο Λύσης, όπου γεννήθηκε ο Αυξεντίου. Εκεί στήθηκε ηρώο προς τιμήν του ήρωα και ιδρύθηκε Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο με την ονομασία «Γρηγόρης Αυξεντίου».
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: 
