Στις 24 Ιανουαρίου 1915, ένα γαλλικό καταδρομικό περιπολούσε την περιοχή της Μεσογείου. Φθάνοντας έξω από την Κύπρο, εντόπισε το πλοίο «Ευαγγελίστρια» το οποίο είχε αράξει στο λιμάνι Μουλιά της Πάφου. Αν και δεν βρήκαν τίποτα ύποπτο αποφάσισαν να το ανατινάξουν με μία δυναμίτιδα και το βύθισαν. Αυτή ήταν η αρχή της πιο βασανιστικής περιόδου του καπετάν Μίχαλου. Οι σύμμαχ0ι τον κατηγόρησαν για προδότη και αφού τον αιχμαλώτισαν, τον υπέβαλαν σε βασανιστήρια.
«Νάτος, νάτος αυτός που έδωσε πενζίναν εις τα υποβρύχια»
Ο καπετάν Μίχαλος, γόνος μίας ισχυρής οικογένειας ναυτικών, οδηγήθηκε από τους Γάλλους ναύτες στο Καστελλόριζο και φυλακίστηκε. Κατηγορήθηκε ότι με την «Ευαγγελίστρια» μετέφερε πετρέλαιο στα εχθρικά γερμανικά υποβρύχια. Οι τρεις ημέρες που παρέμεινε εκεί ήταν γεμάτες ξυλοδαρμούς και βασανιστήρια.
Η μεγάλη περιπέτεια για τον ναυτικό συνεχίστηκε όταν τον μετέφεραν σιδεροδέσμιο στο Πορτ-Σάιντ. Εκεί για 24 ημέρες, ο Μιχαήλ Κελέσιης βασανιζόταν από τις γαλλικές αρχές με το ίδιο κατηγορητήριο. Η ζωή του Κύπριου καπετάνιου βρισκόταν πλέον σε κίνδυνο.
Οι προσβολές χειρότερες από τον θάνατο
Στο βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1924, όπου εξιστορούνται «Ο πόλεμος και αι περιπαίτειαι του πλοιάρχου Μιχαήλ Σάββα Κελέσιη εκ Κερύνειας» ο ίδιος ανέφερε με πίκρα:
Όταν με οδήγουν εις τας φυλακάς, πράγμα το οποίον και τώρα ότε το λέγω, φρικιώ, πλήθος ανδρών, γυναικών και παιδιών, επρόβαλλον περιέργως εκ των καταστημάτων, παραθύρων των οικίων, με έβλεπον με βλέμματα παράδοξα και εδαλοκτυλοδείκτουν και έλεγον: «Νάτος, νάτος αυτός που έδωσε πενζίναν εις τα υποβρύχια». Η μομφή ήτο μεγάλη, διότι ήτο ως να μου έλεγαν, να ένας κακούργος που βοήθησε του Γερμανούς να βυθίζουν εις την θάλασσα γυναίκες και άτακτα παιδιά. Τούτο δε’ εμέ, τοιαύτη προσβολή ήτο κάτι φοβερώτερον του θανάτου.
Η θανατική ποινή
Όμως τα βασανιστήρια δεν τελείωσαν εκεί. Σχεδόν ένα μήνα αργότερα, παραδόθηκε στις αιγυπτιακές αρχές και καταδικάστηκε σε θάνατο.
Η υγεία του ήταν πλέον πολύ κλονισμένη. Σε μια υστάτη προσπάθεια να σώσει την ζωή του έγραψε την περιπέτεια του προς το αγγλικό Προξενείο, αλλά δεν έλαβε κάποια απάντηση. Οι μέρες περνούσαν και η θανατική ποινή ερχόταν πιο κοντά.
Οι συγκρατούμενοί του προσπαθούσαν συνεχώς να τον παρηγορήσουν και αυτό που τον έσωσε την τελευταία στιγμή ήταν η πολύ κακή κατάσταση της υγείας του. Όταν ήρθαν οι στρατιώτες να τον παραλάβουν για το απόσπασμα, τον έπιασαν σπασμοί και με εντολή γιατρού μεταφέρθηκε στη νοσοκομειακή πτέρυγα.
Στο μεταξύ η αγγλική Κυβέρνηση προσπαθούσε να διαλευκάνει την υπόθεση και όλο αυτό το διάστημα αντήλλασε επιστολές με τον Ύπατο Αρμοστή της Κύπρου και με τη Γαλλική Κυβέρνηση.
Ετσι δεν άργησε να αλλάξει η απόφαση των Γάλλων και τελικά ο Κερυνειώτης καπετάνιος να αθωωθεί. Ο Κελέσιης αποδείχτηκε ότι δεν μετέφερε πετρέλαιο στους εχθρούς και τρεις μήνες αργότερα απελευθερώθηκε. Στις 16 Ιανουαρίου 1917 έφθασε πίσω στην Κερύνεια και από τότε δεν απέπλευσε ξανά.
Ο Καπετάν Μίχαλος, εγγονός του Τουρκομίχαλου
Ο Μιχαήλ Σάββας Κελέσιης γεννήθηκε το 1868 στην Κερύνεια και ήταν ο πρωτότοκος γιος μιας ισχυρής οικογένειας ναυτικών της Κύπρου. Οι πρόγονοί του φημίζονταν για τη ναυτική παράδοση της οικογένειάς τους και ήταν γνωστοί για το δέσιμό τους με τη γη και τη θάλασσα.
Εγγονός του Τουρκομίχαλου, ο παππούς του Μιχαήλ, Καπετάν Μιχάλης ήταν μία ιστορική μορφή σε Κύθηρα και Κύπρο. Είχε σκοτώσει δύο Τούρκους που ήθελαν να του «φάνε» το χωράφι και κυνηγημένος έφθασε στην Κύπρο όπου ξεκίνησε μια νέα ζωή με νέο όνομα: Κελέσιη.
Με πληροφορίες από europeana1914-1918.eu
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ:
ΑΚΟΜΑ:
Ο Κύπριος μουλάρης που ακρωτηριάστηκε στον Μακεδονικό αγώνα και έγινε τσαγκάρης. Επέστρεψε από το μέτωπο και έγραφε ποιήματα που πουλούσε για να ενισχύσει τον απελευθερωτικό αγώνα…
