Το δράμα που βίωσε ο κυπριακός ελληνισμός κατά τη διάρκεια των τουρκικών σφαγών το 1821, δεν στάθηκε «αρκετό» για να κινητοποιήσει το ευρωπαϊκό ενδιαφέρον υπέρ του νησιού.
Πολλοί από τους Κύπριους που γλύτωσαν το κεφάλι τους, μετανάστευσαν στη Γηραιά Ήπειρο, δημιουργώντας μικρές παροικίες σε Λονδίνο και Ρώμη.
Το 1939, ένας Τουρκοκύπριος συγγραφέας, ο Φίκρετ Αλάσυα έγραψε πως οι σφαγές των Κυπρίων είχαν ως αποτέλεσμα τη στροφή της κοινής γνώμης των Ευρωπαίων εναντίον Οθωμανών.
Ωστόσο, αυτό δεν ήταν και πολύ αλήθεια καθώς οι Ευρωπαίοι, ελάχιστα ενδιαφέρθηκαν για τις βιαιοπραγίες.
Η σφαγή της Κύπρου στα λονδρέζικα σανίδια
Το βράδυ της 2ας Ιουνίου 1823 ανέβηκε η παράσταση «Η Σφαγή της Κύπρου ή η Ελληνίδα Αμαζών», στο Βασιλικό Θέατρο Κόπουργκ.
Συγγραφέας του έργου ήταν ο Χένρυ Μ. Μίλερ και το έργο κράτησε μόνο μία εβδομάδα.
Αντιθέτως, ένα άλλο έργο με το οποίο μοιραζόταν τη σκηνή, το «Death of life in London: or Tom and Jerry’s Funeral», γνώρισε μεγάλη επιτυχία και τελικά συνέχισε τις παραστάσεις του για μία επιπλέον εβδομάδα.
Το 1823, το φιλελληνικό κίνημα είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις μέσα στις ευρωπαϊκές πόλεις. Χαρακτηριστικά, τον Φεβρουάριο δημιουργήθηκε η Φιλελληνική Επιτροπή, συγκεντρώσεις φιλελλήνων στην ταβέρνα Crowd and Anchor, ενώ ανέβηκαν άλλα δύο έργα σχετικά με τις σφαγές εναντίον του ελληνισμού, το «Lazaria the Greek; or the Archon’s Daughter» και το «Petraki Germano or Almanzer the Traitor».
Για το έργο δεν υπάρχουν πολλές πηγές, καθώς το Βασιλικό Θέατρο του Κόπουργκ, αποτελούσε ελάσσων θέατρο και έτσι δεν ήταν υποχρεωμένο να κρατάει αρχεία. Μάλιστα οι κριτικοί θεάτρου δεν ασχολούνταν και ιδιαίτερα με τις παραστάσεις των μικρών σχημάτων.
Η μόνη κριτική που σώζεται είναι από το μηνιαίο περιοδικό The Drama or Theatrical Pocket Magazine και πρακτικά δεν είναι κριτική αλλά ειρωνική εκτίμηση:
Ένα νέο έργο επονομαζόμενο «Η Σφαγή της Κύπρου ή η Ελληνίδα Αμαζών», βασισμένο στα τελευταία γεγονότα στην Ελλάδα, κατέβηκε πριν βρούμε χρόνο να το δούμε, για αυτό υποθέτουμε δεν θα άξιζε τον κόπο.
Τα σκηνικά
Η μοναδική πηγή που υπάρχει είναι το πρόγραμμα της παράστασης που έγραφε: το έργο βασίστηκε «στον ευγενή αγώνα που διεξάγουν τώρα οι ηρωικοί Έλληνες εναντίον της τυραννίας των Τούρκων και σε πραγματικά γεγονότα που πρόσφατα διαβάστηκαν στις επίσημες εκθέσεις».
Το έργο, το οποίο διαδραματίζεται σε ένα ελληνικό τοπίο με ρυάκι και αγροτικό γεφύρι, τονίζει την καταστροφή με ένα τοπίο φλεγόμενο. Υπάρχουν σκηνές που διαδραματίζονται σε ένα τούρκικο παλάτι, σε μία υπόγεια φυλακή, σε μία σπηλιά στην παραλία και σε έναν ελληνικό καθεδρικό ναό.
Πέρα από τους Τούρκους σφαγείς και τους Έλληνες που πρωταγωνιστούν, υπάρχουν και δύο Άγγλοι συνταξιδιώτες.
Το έργο τελειώνει με την ανταπόδοση της τουρκικής σκληρότητας από τις Ελληνίδες Αμαζόνες.
Αν και ο Μίλερ προσπάθησε να τραβήξει το ενδιαφέρον του Λονδρέζικου πληθυσμού, οι Τόμ και Τζέρυ τράβηξαν περισσότερο τα βλέμματα.
Πληροφορίες: Η σφαγή της Κύπρου, Σταύρος Α. Επαμεινώνδας, Χρονικό του Πολίτη
Διαβάστε επίσης στη ΜτΧ: Αυτή είναι η πρώτη ενωτική προκήρυξη του κυπριακού λαού. Την συνέταξαν το 1821 στη Ρώμη οι κληρικοί που γλύτωσαν από τη σφαγή των Τούρκων
